Phó nhòm tây bắc

Sự băng hoại và suy đồi của xã hội Việt Nam hôm nay - hay là hệ lụy từ sự đa nhân cách tầng lớp trí thức   Mở đầu Trí thức là tầng lớp “có chữ”, có hiểu biết sâu, rộng về một hay vài lĩnh vực nào đó. Học giả Cao Huy Thuần gọi thành phần trí thức là “lương tâm của thời đại”. Bởi vai trò của trí thức là dẫn dắt, khai mở cho các tầng lớp khác bằng nhận thức, tư tưởng, phát minh, phát kiến của mình nhằm thúc đẩy xã hội phát triển theo hướng văn minh, tiến bộ, lành mạnh… “Đa nhân cách” trước hết là vấn đề thuộc về tâm lý phổ biến của con người nhất là trong xã hội hiện đại khi phải chống chọi và ứng phó nhằm thích nghi với những tình huống khác nhau của cuộc sống. Chính do phải luôn tìm cách đối phó và thích nghi đã làm cho nhân cách của con người bị “rối loạn” từ đó chuyển thành bệnh lý. Người bị rối loạn nặng là những bệnh nhân tâm thần buộc phải điều trị và cách ly. Quan sát những gì đang diễn ra trong xã hội Việt Nam hôm nay, đặc biệt là khi mạng xã hội bùng nổ có thể thấy nhữ

Dấu hiệu tuổi già PNTB/NND   Mỗi khi năm hết tết là đánh dấu một cái mốc thời gian đáng buồn. Vì nó cho biết người ta già thêm một tuổi, cũng có nghĩa con đường ‘xuống lỗ’ gần thêm một đoạn. Những gì khi còn trẻ muốn THẮNG, bây giờ sẵn sàng THUA. Và tự an ủi, già rồi, THẮNG ĐỂ LÀM GÌ. Nhìn chung già là không còn ham hố. Tiền tài, vật chất và những hư danh đều dửng dưng, bụng bảo dạ “nhiều no, ít đủ”. Vật chất có thừa, chết cũng chẳng thể mang đi. Hư danh có lắm, chết có khi chỉ để lại tiếng thối. Muốn để lại tiếng thơm cho người đời, chỉ có mỗi NHÂN CÁCH. Nhân cách không ai cho, tự mình làm nên, nhưng không phải tự nhận. Tuổi già, thấy trên đời không có gì quan trọng. Khi còn trẻ, còn hăng hái, có những cái chẳng đâu vào đâu cũng quan trọng hóa, lên gân lên cốt, thậm chí đôi khi ‘đao to búa lớn’, rút cuộc chả để làm gì. Nghĩ cũng buồn cười. Ai hỏi thăm có khỏe không, thì bảo “vẫn khỏe” hoặc “vẫn nhì nhằng”. Nhưng thực tế thì sớm nắng chiều mưa. Vừa khỏe khòe, lúc sau đã lại t

Quà tết Có lúc mình từng đặt câu hỏi, việc nhận quà tết của những người trước và sau nghỉ hưu có gì khác nhau không? Câu hỏi ngẫu hứng đặt ra. Đã có người thổ lộ câu trả lời hơi buồn: “Khác, khác chứ !”… Nhưng riêng với mình thì hầu như không rõ rệt ranh giới giữa thời kỳ đang công tác và lúc đã ‘về vườn’. Nếu cá biệt có một vài trường hợp xử sự khác thì đơn giản là, lúc ấy họ đến với mình chỉ vì mình đang là thủ trưởng của họ, chứ chẳng phải tình cảm gì. Không ai cấm được sự “nhiệt tình” (dù thật hay dối) của cấp dưới. Còn nay, mình là ‘phó thường dân’, mọi chuyện đã khác. Hồi ấy, quà tết cũng đã “đổi mới”, nhất là thời điểm tặng quà đều thực hiện trước tết, chứ không phải “Mùng Một tết cha/ Mùng Hai tết mẹ/ Mùng Ba tết thầy” như xưa. Quà tết đa phần là vật chất: đôi gà, chai rượu, mấy kí gạo ngon, hoặc gói bánh mứt kẹo ở các cửa hàng tạp hóa… Hầu như không có tiền. Nhưng cá biệt có người thêm cái phong bì nho nhỏ đút trong túi quà, tương đương dăm ba trăm nghìn bây giờ. Mình móc ra t

Tết Nguyên đán vốn là đề tài bất tận, nhiều người viết rồi. Tôi chỉ xin tản mạn sơ lược vài chuyện về Tết xưa. “Xưa” ở đây là những gì tôi được chứng kiến, trở thành kí ức của mình, nay chia sẻ để ngõ hầu bạn đọc tạp chí Xuân Tân Sửu. Đó là những cái Tết cách nay chưa lâu, chỉ khoảng vài chục năm. 1.. Ăn tết Quan trọng nhất của Tết là ĂN. Người ta hỏi nhau, năm nay cô, (bác, anh,   chị…) ĂN TẾT ở đâu?; các cháu nhà bác công tác ở xa có về ĂN TẾT   không?... Không phải ngẫu nhiên, “ĂN TẾT” là một từ dùng chung cho việc vui chơi, nghỉ ngơi, ăn uống… trong những ngày tết. Nói đến Tết, trước hết là Ăn. Thành ngữ có câu: “Có thực mới vực được đạo”, muốn gì thì gì, Tết phải lo cái ăn đã. Nhưng bữa ăn tết phải khác bữa ăn ngày thường. Nghèo mấy thì bữa ăn ngon nhất cũng dành cho những ngày tết. Dân gian nhạo báng những “thầy bói nói dựa” rằng: “Số cô chẳng giàu thì nghèo/ Ba mươi tết có thịt treo trong nhà”. Khoảng 9 - 10 tuổi trở lên, tôi từng chứng kiến và hiểu cái sự “ăn” của tế

TS Nguyễn Ngọc Chu – Vài suy ngẫm về chương trình nghệ thuật đặc biệt tối 02/2/2021 trên sân vận động Mỹ Đình I. Không biết Hội diễn nghệ thuật chào mừng thành công Đại hội Đảng có từ bao giờ? Nhưng chắc chắn tại Đại hội II (1951, trong kháng chiến), và tại Đại hội III (1960, khi đã hoà bình) đều không có. Trong thực tiễn, vấn đề nên hay không nên tổ chức lễ hội chào mừng có thể nói là 50/50, hãy chưa bàn đến. Vấn đề cần bàn là, khi đã tổ chức, thì quy mô và phương thức tổ chức sẽ như thế nào? Ở phương diện này, Chương trình nghệ thuật đặc biệt chào mừng thành công của Đại hội XIII diễn ra trên sân vận động Mỹ Đình tối ngày 02/2/2021 đã để lại những điều phải suy ngẫm. 1. Một là , chương trình diễn ra trong thời điểm bùng phát dịch covid 19 chủng loại mới rất nguy hiểm về tốc độ lây lan, mà lại tập trung nhiều ngàn người, trong đó có rất nhiều vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước, nếu lỡ xẩy ra lây lan covid 19 thì hậu quả sẽ rất tai hại.  Dẫu biết rằng, chương trình đã được chuẩn

MƯA XUÂN Tuỳ bút của Nguyễn Xuân Diện Xuân đã đem mưa về giăng khắp Hà thành. Một năm bốn mùa luân chuyển, mỗi một mùa dường như có một cái gì đó nổi trội lên, mà qua đó người ta cảm nhận được bước đi của thời gian.Với hạ là nắng, thu là gió heo may, đông là sương giá, riêng với xuân, đó là mưa. Mưa xuân. Không biết mùa xuân nào trong thuở hồng hoang xa xăm, là mùa xuân đầu tiên trời gieo mưa xuống, để rồi thành thông lệ có lẽ đến muôn đời. Cũng không ai biết ai là người đầu tiên nhìn ra được, cảm nhận được cái ý vị của mưa xuân. Và ai mà biết được là có bao nhiêu bài thơ viết về mưa xuân. Mưa xuân không dầm dề nát đất thối cỏ như mưa thu, cũng không ồn ào, náo động như mưa rào tháng hạ. Mưa xuân êm êm giăng mắc bất ngờ. Mưa xuân như không rơi mà bay, bay lay phay như là bụi vậy. Thường thì mưa xuân vào lúc hạ tuần tháng chạp. Cứ ấy trời còn rét. Mưa vào đúng cái lúc người ta rộn ràng sắm tết. Mưa xuân đã đi vào trong tiềm thức của người ta và để lại dấu ấn đậm nét. Bạn cứ tư

Củ khoai lang thời kim tiền PNTB   Nói đến khoai lang thì không ai lạ. Thời xưa đói khát, ngô, khoai, sắn là thứ ăn độn thay cơm để sống qua ngày. Ca dao có câu: “Được mùa chớ phụ ngô khoai/ đến khi thất bát lấy ai bạn cùng”. Có thể nói trong quá khứ, khoai lang chỉ là thứ dân giã, không đáng trọng, nếu không nói là bị khinh. Nhà địa chủ thuê thợ cày, sáng nhịn ăn, đến 9 giờ, cho người mang nước ra đồng cho thợ bao giờ cũng kèm theo dăm củ khoai lang. Cải cách ruộng đất có người tố khổ, chỉ mặt địa chủ: “Thằng kia, mày có biết tao là ai không? Tao vì đói mà phải đi cày thuê, cuốc mướn cho nhà mày. Nhưng đến nửa buổi mày cho con ở mang nước chè cho tao thì lại mang theo nửa rá khoai lang. Tao đói quá, tao ăn hết khoai, trưa về không ăn được cơm. Mày ác quá, mày tiếc cơm tiếc gạo, mày cho tao ăn khoai, mày có biết không?”…   Nhưng rồi những năm gần đây, tự dưng thấy khoai lang lên ngôi. Nhà hàng đặc sản, thậm chí chuyên phục vụ khách Tây, một đĩa rau khoai lang (thứ mà thời bao c

GIÁO DỤC – “CHÂN NGOÀI DÀI HƠN CHÂN TRONG” ẢNh minh họa:Dạy thêm Báo VTC New hôm nay cho hay: “ Thực tế đáng buồn là nhiều giáo viên dạy thêm học sinh chính khóa vì tiền chứ không phải vì lợi ích của các em hay tình yêu với nghề gõ đầu trẻ”. “Một đồng nghiệp ở Hà Nội khoe với tôi mỗi tháng dạy thêm có thể kiếm được 100 triệu - 120 triệu đồng. Số tiền này bằng lương tháng của tôi cả năm. Được biết trung bình một lớp  dạy thêm  ở thủ đô có 40 học sinh, mỗi em đóng 60.000 đồng/ buổi, như vậy giáo viên dạy 8 buổi cũng thu về khoảng 20 triệu đồng/tháng”. “Còn một đồng nghiệp khác ở tỉnh, dạy cho vui mỗi tháng cũng kiếm được 20-30 triệu đồng”. “Tôi hỏi vài đồng nghiệp đang dạy hợp đồng tại các trường công lập rằng sao không bỏ nghề khi mức lương thấp như vậy? Họ thật thà trả lời, bám trụ lại chẳng qua để lấy cái “mác” mở lớp dạy thêm bên ngoài, chứ mấy ai sống nhờ đồng lương”. “Mỗi mùa thi, một giáo viên dạy thêm có thể kiếm vài trăm triệu là chuyện bình thường. Đương nhiên không p

CHỢ PHIÊN VÙNG CAO – CHỢ VĂN HÓA   Một góc chợ Cán Cấu (Sin Ma Cai) Ở vùng cao, thường vài xã mới có một cái chợ. Xuất phát từ địa hình đồi núi nên cư dân thưa thớt. Các bản làng không quần tụ trong những lũy tre khép kín như làng cổ truyền vùng đồng bằng Bắc bộ. Các hộ gia đình thường ở cách xa nhau, không thấy hai nhà chung nhau “cái dậu mùng tơi”… Do vậy, người vùng cao ít có điều kiện giao lưu trong làng xã. Nhưng giao lưu vốn là bản tính con người. Vì thế, ngoài việc mua bán trao đổi hàng hóa cho sinh hoạt thì chợ phiên còn mang chức năng quan trọng là “tạo cớ” để con người gặp gỡ nhau. Việc mua – bán những vật dụng sinh hoạt ở chợ phiên vùng cao diễn ra đơn giản. Người nuôi được đàn gà, đàn vịt, bắt một con ôm trên tay đến chợ phiên bán đi để lấy tiền mua con dao, gói muối… Người nuôi được đàn lợn, chọn một con buộc dây vào cổ, đưa xuống chợ phiên bán, để mua quần áo mới cho con cháu. Người trồng được buồng chuối, vác xuống chợ phiên bán lấy tiền uống rượu… Mang vịt đi ch

Chuyện thật mà đùa? PNTB Cái hình thù kì dị Trật ra giữa Thủ Đô Ngay bờ Hồ Hoàn Kiếm Nơi ngự của Cụ Rùa… Ai thấy cũng sợ hãi Bỗng đồng thanh la to Nên phải vội dỡ gấp Kẻo để nó… tô hô ! Đất ngàn năm văn hiến Chuyện thật mà như đùa?   Báo Tuổi trẻ viết: “Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều trên Facebook cá nhân sáng sớm nay viết ngay trên bờ hồ Gươm mà cho dựng lên một hình ảnh “quái dị” như thế là “bị làm sao ấy, không bình thường”. Ông nhắc lại một nỗi thất vọng cũ về sự thiếu óc thẩm mỹ của những người có trách nhiệm khi mấy năm trước có ý định dựng bức tượng King Kong khổng lồ từ một bộ phim Mỹ được quay ở Việt Nam bên hồ Gươm nhưng lập tức vấp phải phản ứng mạnh mẽ. Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam viết “thi thoảng họ lại cho hiện ra giữa thủ đô một hình thù quái dị”. “Họa sĩ Lương Xuân Đoàn - chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam - cho biết dù hiểu rằng tạo hình này chỉ là một trang trí trong tổng thể trang trí bên bờ hồ Gươm, xung quanh tượng đà