6294. Nhớ "cụ" Duối

Nhớ “cụ” Duối

Nguyễn ngọc Dương

 

Xa quê từ năm 1965, nhưng đến nay không lúc nào tôi không đau đáu nhớ về nơi chôn rau cắt rốn. Trong nỗi nhớ ấy, không hẳn là những gì “to tát” mà có cái nói ra thì bảo “tầm thường”, trong đó có cây Duối ở bờ dậu sau nhà.

Tôi thường nghĩ, đó là “cụ” duối bởi từ lúc 5-6 tuổi (70 năm trước), khi biết đến cái khuôn viên nhà mình do ông cha bao đời để lại là tôi đã thấy cây duối cao to, sần sùi gần bằng những năm gần đây. Cây được cụ cố (tứ đời) nhà tôi trồng. Như vậy “cụ” duối có thể được trồng trong khoảng cuối thế kỷ 19, đến nay cũng khoảng 130 năm tuổi?

“Cụ” Duối đứng một mình trong hàng dậu tre vân. Hàng dậu ngăn vườn sau nhà tôi với con đường chạy vắt ngang theo chiều Đông – Tây trong ngôi làng hình chữ nhật hướng Nam. Vị trí cây duối còn đánh dấu khu đất của nhà tôi và khu đất của gia đình ông cụ mà thày tôi gọi là chú họ ở phía Tây, bên phải ngôi nhà.

Thời còn niên thiếu, tôi và mấy đứa bạn thường chui qua gốc duối để vào xóm trong, tạo ra một lối đi tắt, sau thành lối đi không chính thức của nhiều người ở xóm trong ra xóm ngoài và ngược lại. Mùa duối chín, bọn trẻ con chúng tôi thường thi nhau vin cành hái quả. Quả duối chỉ nhỏ như hạt ngô, màu vàng nhạt, vị ngọt, ăn rất thích.

Vài ba năm, thậm chí thời chiến tranh có lúc cả chục năm mới về quê một lần, nhưng lần nào tôi cũng đến bên cây duối để ngắm “cụ”. Năm 2013, khi về quê chịu tang ông chú ruột, tôi thấy khu đất đã thay đổi quá nhiều. Một đoạn đường bê tông theo chương trình nông thôn mới, xuyên thẳng từ cửa làng vào xóm trong qua đất nhà tôi cũ. Cái ao trước cửa nhà bị lấp đi quá nửa. Cây duối vẫn đứng đó trong một hàng rào cây tạp thay dậu tre vân xưa.

Nhưng lạ thay, hình như cây duối đã “tự dịch chuyển” sang phía Đông, thuộc đất của ông hàng xóm ở bên trái khuôn viên nhà tôi! Không ai chuyển dịch cây duối cả. Chỉ có thể giải thích rằng, khu đất nhà ông láng giềng không biết bằng cách nào đã mở rộng sang khu đất cũ của nhà tôi một đoạn khá dài, nên cây duối tự dưng đứng trên phần đất nhà ông hàng xóm! Ông ấy và bà cả đã mất lâu rồi, chỉ còn bà hai, người mà tôi chưa từng gặp.

Cuối năm 2022, tôi về quê dự Lễ khánh thành công trình trùng tu ngôi chùa làng. Như thường lệ, tôi tìm cây duối để ngắm, để nhớ về những kí ức xa xăm, thì không thấy nữa! Một cô người làng thấy tôi ngẩn ngơ ở vị trí cây duối xưa bèn hỏi: “Chắc bác đang tìm cây duối cổ của gia đình phải không? Bà N. bán rồi! Chỉ qua một đêm là cây duối không cánh mà bay!”. “Sao thím biết tôi đang tìm cây duối ở đây?”. “Thì tôi thấy lần nào bác về cũng ra đây ngắm cây duối mà. Chắc bác nhớ về những kỷ niệm xưa lắm?”.

Có người nói, chỉ có đại gia thì họ mới đi lùng những cây duối cổ thụ như thế để làm cây cảnh ở những biệt thự, biệt phủ…, chắc người dùng sẵn sàng mua với một cái giá không hề dễ chịu?”.

Tôi cứ ngơ ngẩn, lòng trĩu buồn giống như tâm trạng năm nào về chịu tang ông chú! 

Bây giờ thì “cụ” duối của tôi chỉ còn trong kí ức!

(Ảnh minh họa xin trên mạng)