5847. Những người chết bâng quơ
NHỮNG NGƯỜI
CHẾT BÂNG QUƠ
Nguyễn Ngọc Tư
PNTB: Lần đầu tiên “trộm” văn của Nguyễn
Ngọc Tư về đăng tường nhà nên có vài nhời. Dù đã nổi tiếng, nhất là “vụ án văn
Cánh đồng bất tận”, nhưng dân Bắc kỳ còn có người chưa biết đến Nguyễn Ngọc Tư,
nữ nhà văn 7X, tuổi Bính Thìn, được sinh ra tận mũi Cà Mau… Riêng tôi chưa có
dịp được đọc nhiều Nguyễn Ngọc Tư, nhưng hễ đọc cái nào là thích cái ấy. Chị
viết cứ như chơi, cứ như đứa trẻ cầm ‘cây viết’ cào bừa lên giấy, chứ không ‘ra
vẻ làm văn’, nắn nót, gọt dũa, đánh vec li con chữ… Thế mà, đọc xong cứ thấy ám
ảnh, thâm thúy…
NHỮNG NGƯỜI CHẾT BÂNG QUƠ
(Tản văn: Nguyễn Ngọc Tư)
Bữa đó trời chiều mát
mẻ, trên đường đón vợ về, có đứa nhỏ chạy băng ra níu đầu xe và thảng thốt kêu
ba ơi ba, con nhớ ba. Tất nhiên bạn đổ quạu xô nó ra, nạt ê mầy tính móc túi hả
mậy. Tất nhiên đứa nhỏ tiu ngỉu tẽn tò bỏ đi. Chỉ là vụ nhầm lẫn mười mươi, đời
này thiếu gì người giống người. Nhưng vợ bạn giàu tưởng tượng và mơ mộng, bắt
đầu vẽ nên một câu chuyện vu vơ nhưng sẽ làm bạn mệt phờ, bởi một ý nghĩ quá
sức quá sức ngớ ngẩn, biết đâu là con bạn thật.
Cái thằng nhỏ, kẻ gây
ra vụ nhìn ẩu đó biết đâu đã quên tiêu, đã ngủ queo rồi. Nó chẳng biết có hai
người lạ đang trằn trọc, tự thấy bị thương bởi một viên đá mà nó ném bâng quơ.
Nhưng nghe mưa tưởng gió không phải là đặc quyền giành riêng cho đàn bà, chẳng
phải có lần nàng lơ đãng khen chồng đứa bạn vừa giỏi vừa giàu, và bạn cũng nghe
đau bầm vài khúc ruột.
Ba năm trước, mình
viết chuyện một bà già lẩn thẩn có hai con tham gia hai bờ chiến tuyến, một đứa
không về. Bữa kia bà già hỏi thằng con lớn sao lại bắn chết em bây. Mình lấy
câu nói bâng quơ đó để dẫn dụ câu chuyện đi đến tận cùng của sự tan nát. Câu
chỉ vài ba chữ, mà làm cả nhà điên đảo. Vài độc giả hỏi chuyện đó có thật không,
mình hỏi lại, sao không ?
Đời đầy rẫy những
bâng quơ và những người quay đơ ra chết giấc, kiểu vậy. Ông quan kia đi kinh lý
qua cánh đồng làng, nơi bác nông dân có mấy công đất gò nửa năm trồng lúa nửa
năm trồng dưa, ông thấy im re cũng kỳ nên chỉ đạo cho vui, bảo chỗ này làm sân
golf thì hay biết mấy. Ông nói mà ông cũng quên rồi, chỉ trỏ cho sướng đời quan
vậy thôi, có mất gì đâu. Nhưng những người nghe cái câu từ miệng nhà quan (có
gang có thép) hôm ấy thì không quên, ba năm sau đám ruộng trở thành sân golf,
và bác nông dân thì chạy xe ôm, ngó mưa thẩn thờ nhớ mùa màng đất đai đã mất.
Lúc thằng bạn học của
mình lên chức chủ tịch phường, mẹ bạn dặn đi dặn lại là nói ít thôi. Cô giáo
già đó không biết đọc sách nào mà bảo quan hay nói thì dân vất vả. Một câu của
bạn cũng có thể khiến dân bán hàng rong chạy xịt khói, hẻm to thành nhỏ, miễu
thành chợ… Và bạn sực nhớ ra có nhiều vụ bạn chỉ nói chơi thôi, khề khà lúc trà
dư tửu hậu, không hay gió nổi từ lời. Nó cũng bén ngót, nhưng không có hình hài
sát khí như dao kéo, nên đôi khi mình múa may loạn xạ, cắt trúng người này nọ
mà không biết.
Cái thằng bé bị bạn
hắt cái câu “định móc túi hả mậy ?” vào mặt hôm ấy, biết đâu cũng thao thức,
cũng ấm ức cho cái sự lương thiện của nó đã bị người ta bôi bẩn. Mình nhớ người
thợ gặt nghẹn ngào lùa vội chén cơm nguội khi ông chủ đất ơ hờ nói như thở khói
lên trời, “ba người nhà tôi cộng lại ăn không bằng một mình chú…”. Hồi đó dân
tứ xứ đi gặt mướn thường được chủ đất nuôi cơm. Mình còn nhỏ, nhưng vẻ mặt tê
tái của người thợ gặt đã làm mình ngờ ngợ, rằng không phải lời nói nào gió cũng
thổi bay. Họ không hề tự vơ lấy và cố ý giữ nó lại, chỉ tại nó cắm phập vào,
gây sẹo rồi, đành thôi.
Mấy bữa ngồi bệnh
viện nghe dì ở giường bên kể chuyện, vừa rồi bà đi tìm lại người yêu cũ, người
mà bà yêu đến nỗi không lấy được nhau đành chịu ở vậy đến giờ. Hôm bà ghé nhà
người đó, ông đang bắt ve cho chó ngoài thềm. Nhác thấy bóng bà, ông lên tiếng
trước, nói không mua vé số đâu. Bà nói tui là Thắm đây mà, ông không nhìn bà
chỉ vuốt ve bộ lông con chó kiểng, lơ đãng hỏi Thắm nào, tôi quen nhiều Thắm
lắm. Chỉ vậy thôi mà bà thấy đau quá.
Nhưng tổn thương tâm
hồn vẫn còn được sống, được vá víu lại bằng những mảnh vui khác, còn hơn chết
thật bởi những bâng quơ đang đặt bẫy miên man giữa đời. Những đứa trẻ lọt vào
cái cống bâng quơ không đóng nắp. Những sợi dây điện buông ơ hờ thành cái thòng
lọng, tròng vào cổ cô công nhân chưa được mặc áo cưới lần nào. Ông già tập thể
dục buổi sớm mai bị rơi khỏi lan can chung cư được đóng vài cái đinh lơ đãng.
Một nhánh cây sớm nay gãy đổ vào hai cha con người quét rác…
Ngày nào mình cũng thấy có những người chết vì bâng quơ,
kiểu này, kiểu khác. Chết lảng nhách, như thể số mệnh bày biện sẵn đoạn kết này
từ một cú định đoạt cũng quá sức bâng quơ của trời. Kinh nghiệm cho thấy, khi
không thấy ai chịu trách nhiệm thì mình lấy trời ra đổ lỗi, cho đỡ đau.
Nhận xét