5728. ÔNG PHAN VĂN KHẢI...NHƯ TÔI ĐÃ BIẾT
ÔNG PHAN
VĂN KHẢI...NHƯ TÔI ĐÃ BIẾT
Lê Phú Khải
(LTS): Trong bài có một chi tiết, nói về chuyện TT
Phan Văn Khải khi qua Mỹ, gặp TT George W. Bush năm 2005, ông đã phải cầm giấy
đọc. Tiếng Dân xin được bào chữa cho ông Khải: Thật ra, lúc đó ai ở vị trí của
ông Phan Văn Khải cũng đều phải làm như vậy. Cũng cần lưu ý, ông Khải là lãnh đạo
đầu tiên của Chính phủ Việt Nam sang thăm Mỹ kể từ khi chiến tranh chấm dứt năm
1975.
Mặc dù ông Khải là thủ tướng, là người đứng đầu
chính phủ CSVN, nhưng ông là người của Bộ Chính trị, do BCT quản, ông không được
quyền nói bất cứ điều gì ông nghĩ, mà chỉ nói những điều ông được phép nói, những
phát biểu của ông ở Mỹ phải được BCT duyệt trước, ông phải ghi ra giấy, nếu nói
sai là không còn đường quay về với đảng. Đảng “lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối”
mà, làm gì có chuyện ông Khải được tự do phát biểu?!
_____
(LPK) - Mấy ngày nay, tin về nguyên Thủ tướng Phan Văn
Khải lâm trọng bệnh, khó lòng qua khỏi, tự dưng những kỷ niệm cũ về ông như một
cuốn phim quay chậm, cứ hiện lên trong đầu tôi. Ông không phải là một nhân vật
lớn hiểu theo nghĩa rộng, nhưng ít nhất, ông giữ một chức vụ lớn, Thủ tướng nước
Việt đến gần 2 nhiệm kỳ (10 năm), sự chấp chính của ông có ảnh hưởng không nhỏ
đến thịnh suy của đất nước trong một thời kỳ nhiều biến động của thời cuộc.
Một con người, một cuộc đời, một nhân vật như thế
ra đi, ắt hẳn có nhiều lời bình phẩm, đánh giá công tội của thế gian. Đó là điều
đương nhiên, tất yếu: “Trâu chết để da, người ta chết để tiếng” như ông bà mình
vẫn nói! Tôi không dám làm công việc “đánh giá của lịch sử”, nhưng tôi biết rất
rõ về ông từ lúc còn “hàn vi” ở Hà Nội đến khi trở thành một ông lớn đứng đầu
chính phủ. Hơn nữa, là một nhà báo, là người quan sát (observateur) công việc của
năm đời Thủ tướng từ Phạm Văn Đồng đến Phạm Hùng (Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng),
Đỗ Mười, Võ Văn Kiệt và ông (Phan Văn Khải)… tôi chỉ nói những điều mình biết,
mình chứng kiến tận mắt, nghe tận tai để góp chút tư liệu cho người đời biết về
một con người đã từng làm nên những vui buồn cho họ, cho cái đất nước tươi đẹp
và đau khổ này.
Vào đầu năm 1966, ông Nguyễn Văn Trân (tức Bẩy
Trân), một cán bộ cao cấp của Miền Nam ra Bắc tập kết đã dẫn một đôi vợ chồng
trẻ đến nhà tôi chơi và giới thiệu. Người vợ là chị Nguyễn Thị Sáu, cháu gọi
ông bằng chú ruột, còn người chồng là Phan Văn Khải (Sáu Khải) mới đi học ở
Liên Xô về. Từ đó vợ chồng Phan Văn Khải trở thành khách của gia đình tôi cùng
với ông Bẩy Trân trong những ngày lễ tết, như 2-9, Tết Nguyên đán hàng năm.
v.v…
Số là, sau hòa bình 1954, tập kết ra Bắc, Nguyễn
Văn Trân chờ Trung ương bố trí một trọng trách. Duyên nợ thế nào, ông Bẩy Trân
lại trở thành sui gia (Miền Bắc kêu là thông gia) với bố mẹ tôi. Vì ông có người
con nuôi là Tám Trọng, quê Long An lấy bà chị ruột của tôi là Lê Thị Thuận,
đang làm công an hộ khẩu ở khu Ba Đình Hà Nội (lúc đó gọi là khu). Đùng một
cái, Bẩy Trân mắc nạn vì trong lúc chờ đợi phân công công tác, ông đi học Trường
Đảng Cao Cấp… và dám cả gan cãi lại ông Trường Chinh đến giảng ở Trường Đảng về
vụ Thanh Niên Tiền Phong ở Nam Bộ trong Cách Mạng Tháng Tám 1945. Ông Trường
Chinh giảng rằng Thanh Niên Tiền Phong của Nhật dựng lên để phá cách mạng. Bẩy
Trân cãi lại, là của ta, do chính Bẩy Trân đề nghị Phạm Ngọc Thạch đứng ra phụ
trách, ngoài là của Nhật, trong là của ta! Thế là Bẩy Trân phải về vườn ở tuổi
ngoài 50! Lúc dẫn vợ chồng Phan Văn Khải đến nhà tôi giới thiệu, thì Bẩy Trân
đã được… “nghỉ hưu”!!!
Một lần vào dịp 30 Tết, ông Bẩy và vợ chồng Phan
Văn Khải đến nhà tôi ăn Tết ở làng Hoàng Mai (ngoại vi Hà Nội). Lúc mẹ tôi đang
bóc bánh chưng bầy cỗ thì Phan Văn Khải xuống bếp, ông “góp ý” với mẹ tôi: Năm
ngoái cháu thấy bác bóc mỗi mâm hai cái bánh chưng to, nhưng người ta chỉ đụng
đũa vào có một cái bánh, cái kia vẫn còn nguyên. Vậy năm nay, bác chỉ bóc một
cái cho một mâm là đủ (!). Mẹ tôi giải thích cho ông Khải: Vì cái mâm đồng to,
nếu chỉ bóc một cái bánh thì người ngồi phía bên kia muốn ăn bánh phải với tay
sang, như thế không tiện. Nên cứ phải bóc hai bánh, mỗi bên một cái.
Lúc Sáu Khải lên nhà trên rồi, mẹ tôi mắng tôi:
Người ta là dân miền Nam giầu có, mà biết tiết kiệm, còn anh thì cứ hai tay đút
túi quần, đồ vô tích sự. Đối với mẹ tôi và cả dân miền Bắc nói chung, hễ là người
Miền Nam thì là dân giàu có! Hay ít nhất cũng sinh ra ở miền đất giầu có, ra bắc
chịu khổ cực nên phải được chiếu cố. Mẹ tôi luôn khen cái tính tiết kiệm của
Phan Văn Khải và rất quý mến vợ chồng ông. Và không ngày lễ Tết nào không mời
ông sui gia Bẩy Trân và vợ chồng Phan Văn Khải đến chung vui. Sau ngày đất nước
thống nhất, một lần mẹ tôi vô Sài Gòn, tôi đã mượn một cái xe mô-bi-lét chở mẹ
tôi đi thăm ông sui gia Bẩy Trân ở Gò Vấp và các anh chị cán bộ miền Nam tập kết
từng đến nhà tôi chơi. Sau cùng, tôi hỏi mẹ tôi: Còn anh Sáu Khải mẹ có đến
thăm con chở đi. Mẹ tôi ngần ngại nói: Nghe chị mày (tức vợ Tám Trọng) nói, giờ
anh ấy làm to lắm (Chủ tịch Thành phố Hồ Chí Minh), sợ đến chơi người ta tưởng
lầm mình đến nhờ vả gì, thôi không đến…
Khi Sáu Khải trở thành Thủ tướng Phan Văn Khải rồi,
lúc nói chuyện với các nhà báo đứng vây quanh, hỏi han, phỏng vấn, Thủ tướng đều
xưng hô với các nhà báo là “các đồng chí”. Nhưng một lần bất chợt nhìn thấy
tôi, ông nói: Mày dạo này thế nào? Mọi người đều ngạc nhiên về cách xưng hô đó
dành cho tôi. Sau có người hỏi: Sao lại gọi ông là mày?! Tôi “giải thích”: Vì
tôn trọng các anh nên ông ấy gọi là đồng chí, còn “khinh” tôi nên gọi là mày, vậy
thôi. Mọi người đều cười.
Có lần, trong một cuộc họp chính phủ với các
lãnh đạo các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, giờ giải lao, Thủ tướng khoác vai
tôi đi dọc hành lang dinh Thống Nhất nói chuyện. Ông hỏi tôi: Mày dạo này sinh
sống ra sao, có cần tao giúp đỡ gì không? Tôi trả lời: Ít khi được gặp anh, em
không muốn nói chuyện riêng tư của gia đình mình, em muốn anh biết về cái xã hội…
Tôi chưa nói hết lời thì Sáu Khải đã nói: Thối nát lắm rồi phải không?
Thì ra Phan Văn Khải đã nhìn ra cái xã hội VN đã
“thối nát lắm rồi” khi ông đang ngồi trên ghế Thủ tướng!
Trước khi dời ghế Thủ tướng, Phan Văn Khải đã đề
nghị, tiến cử ông Vũ Khoan (lúc đó là Phó thủ tướng) lên thay mình. Tôi xin mở
ngoặc ở đây nói một chi tiết có tính quái gở như sau. Lúc Phan Văn Khải đang là
Thủ tướng thì chỉ là Ủy viên Bộ Chính trị, nhưng phó thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
lại là Ủy viên thường vụ Bộ Chính trị. Vì thế sau cơn bão số 5 đổ bộ vào hai tỉnh
Cà Mau, Kiên Giang ngày 2/11/1997 gây thiệt hại rất lớn, tại cuộc họp khẩn cấp ở
TP.HCM để khắc phục cơn bão này có Phó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chủ trì, cố vấn
Võ Văn Kiệt dự ngay lúc đang họp, tôi đã viết một cái tin về cuộc họp này để
sau đó, lập tức đọc qua điện thoại để Đài Tiếng nói VN ở Hà Nội phát ngay cái
tin đó vào buổi thời sự 12 giờ trưa. Đây là thế mạnh tuyệt đối của đài phát
thanh, hơn hẳn báo viết và truyền hình, vì thế các cuộc đảo chính, người ta chỉ
chăm chăm chiếm đài phát thanh quốc gia. Tôi đang hý hoáy viết: “Thừa lệnh của
Thủ tướng Phan Văn Khải, phó thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chủ trì hội nghị, có cố
vấn…”, thì từ phía sau, một bàn tay đập mạnh vào vai tôi nói: Nhà báo không thuộc
bài à? Không có chuyện Thường vụ Bộ Chính trị lại thừa lệnh của Ủy viên Bộ
Chính trị cả! Tôi quay lại, thì ra Vũ Đức Đam, lúc đó là trợ lý của cố vấn Võ
Văn Kiệt. Tôi điên quá, trừng mắt nhìn anh chàng thư sinh này, thì ông Nguyễn Tấn
Thịnh, phó ban kinh tế Trung Ương Đảng đã vội ngăn tôi lại, không để ra to tiếng.
Than ôi!
Chính vì thế mà khi Thủ tướng Phan Văn Khải tiến
cử ông Vũ Khoan thay mình thì trong cuộc họp đó, Nguyễn Tấn Dũng đã phản ứng mà
có người nói lại với tôi là, thái độ rất du côn! Như hàng tôm hàng cá! Để “giữ ổn
định”, người ta đã chọn Nguyễn Tấn Dũng làm Thủ tướng để tàn phá đất nước này
10 năm sau đó…
Trong đời tư, Thủ tướng Phan Văn Khải bị mang tiếng
nhiều về thằng con Hoàng Ty “cậy thế bố làm lớn” phá phách. Nhưng thực ra không
phải thế. Các cụ ta nói: Cha mẹ sinh con, trời sinh tính. Thằng Hoàng Ty nó là
đứa trẻ ngỗ ngược, quậy phá từ lúc bố nó còn hàn vi ở ngoài Hà Nội, nhà nghèo
(mà lúc đó ai chả nghèo). Khi bố là cán bộ Ủy ban Kế hoạch nhà nước đi duyệt kế
hoạch cho các đơn vị, Hoàng Ty được bố cho đi để được “ăn theo” bố bữa trưa. Giống
như đứa trẻ mẹ thiếu sữa phải đi bú ti nhờ bà hàng xóm, vì thế nó mới chết tên
là Hoàng Ty. Vì thế có lúc ông Khải gửi Hoàng Ty đi học xa để nó bớt gây phiền
phức cho ông. Điều này chỉ có ai biết mới thông cảm cho Thủ tướng Phan Văn Khải.
Nhiệm kỳ từ 1997 đến 2006, Thủ tướng Phan Văn Khải
đã đưa VN vượt được cơn khủng hoảng kinh tế châu Á năm 1997-1998, giữ cho kinh
tế VN tăng trưởng cao và ổn định. Cũng trong nhiệm kỳ của ông đã ra được Luật
doanh nghiệp 1999, sửa đổi luật đất đai, luật tổ chức tán tụng và thuế. Nhiều
chính sách của Chính phủ Phan Văn Khải đã giảm bớt được nhiều phiền hà như bỏ
nhiều “giấy phép con” cho các doanh nghiệp. Doanh nghiệp thời kỳ này phát triển
tốt. Thừa hưởng được đà phát triển của Chính phủ Võ Văn Kiệt trong việc gia nhập
ASEAN, AFTA, Chính phủ Phan Văn Khải đã hoàn tất Hợp đồng thương mại song
phương với Mỹ. Nhiều chuyên gia kinh tế, trí thức ở Hà Nội đã ca ngợi Thủ tướng
Phan Văn Khải là người lãnh đạo điềm đạm, dám nghe và lắng nghe những lời nói
thật. Ông cũng là nhà lãnh đạo Việt Nam đầu tiên đi thăm chính thức Hoa Kỳ năm
2005.
Trong việc giữ nước, ông với tư cách là Thủ tướng
khi sang Trung Quốc đã kiên quyết không thỏa thuận về Biên giới 1999-2000,
trong khi Tổng bí thư Lê Khả Phiêu, Chủ tịch Quốc hội Nông Đức Mạnh, Chủ tịch
nước Trần Đức Lương đã “ok”! Chỉ còn chờ có Chính phủ. Đây là một dấu son trong
cuộc đời và sự nghiệp chính trị của ông Phan Văn Khải với đất nước.
Viết đến đây tôi bỗng nhớ đến một đoạn ca từ
trong nhạc phẩm nổi tiếng của nhạc sỹ An Thuyên có tên là “Neo đậu bến quê”:
“Lang thang đi bốn phương trời, nay về sông quê tắm mát; Sông Lam biết khi mô
cho cạn, đục trong Vinh-Nhục hỡi người…”. Dấn thân vào chính trường, ông Phan
Văn Khải có cả vinh lẫn nhục. Đó là lần ông Khải cầm giấy mà đọc có mấy câu
trong cuộc tiếp xúc với tổng thống Bush năm 2005. Thiên hạ cho là ông đã làm nhục
quốc thể VN khi không đủ bản lĩnh, phải cầm giấy mà đọc trước mắt cả trăm triệu
người xem truyền hình. Nhưng đa số nhân dân, trong đó có tôi, thì cuộc đời
chính trị của Phan Văn Khải vinh nhiều hơn nhục. Được thương nhiều hơn là ghét.
Vậy ông có thể mỉm cười nơi chín suối. Mẹ tôi
đang chờ ông ở dưới đó, bà rất thương tính tiết kiệm của ông.
(Nguồn: https//Baotiengdan.com)
Nhận xét