5576. Nguyễn Thông: Vuông và Tròn

Vuông và tròn

Nguyễn Thông

Hình minh họa Internet

Hôm qua, tôi đọc sách (tối nào cũng phải đọc ít nhất 20 trang sách trước khi ngủ), trong cuốn Hàn Phi Tử thấy có ý hay thế này:

Hàn Phi Tử cho rằng dân tốt hay xấu, hay hoặc dở, thiện hay ác... là do bản chất chế độ cai trị họ. Theo ông, dân vốn trong sạch, ví như nước vậy. Nước đựng trong cái gì thì chịu ảnh hưởng của cái ấy. Đựng trong cái chén (ly, chung) tròn thì nước có dạng tròn, trong chén vuông thì nước vuông.

Chế độ thế nào thì dân thế ấy.

Báo chí xứ ta ngày nào cũng đầy rẫy những thông tin về cái xấu của dân chúng (chém giết, hung hăng, vô đạo đức, vô văn hóa, coi thường pháp luật, trộm cắp, bỉ ổi, v.v..), dân cũng đáng trách nhưng xin đừng vội trách dân, hãy xem nước ấy đựng trong chén tròn hay vuông.

Ông bà ta xưa có câu "ở bầu thì tròn, ở ống thì dài" cũng là vậy.

Nguyễn Thông