5529. Đừng để nhiệm kỳ cán bộ cũng là...'nhiệm kỳ pháp luật'
Đừng để nhiệm
kỳ cán bộ cũng là...
'nhiệm kỳ pháp luật'
Quốc Phong
MTG - Trong công
tác quản lý nhà nước, nhiều khi chúng ta "nói vậy nhưng lại không làm
vậy" để rồi “cái sảy nảy cái ung". Đến khi muốn xử lý khi biết có
chuyện không bình thường hoặc buộc phải xử lý để xã hội phát triển thì khi đó
mới lòi ra những bất ổn khó hiểu, thậm chí là hậu quả khôn lường từ những nhiệm
kỳ trước để lại. Vì thế, những vị lãnh đạo kế tục đã và sẽ gặp khó.
Những câu
chuyện khá mới dưới đây mà tôi dẫn lại từ các báo cho thấy chúng ta "đang
có điều gì sai sai” khi cơ quan này, bộ nọ, tỉnh thành kia từng có những quyết
định mà không lường nổi có ngày nó lại trở thành hậu quả nặng nề cho lớp lãnh
đạo kế thừa.
Theo báo
Dân trí, tại buổi tiếp xúc, trả lời báo giới diễn ra chiều 29.8 sau một thời
gian dài chủ đầu tư công trình tòa nhà cao tầng 8B Lê Trực, Ba Đình, Hà Nội
ráng "nhịn" để "mong cho êm chuyện" nhưng vẫn không như ý.
Tức nước vỡ bờ, ông Lê Văn Hùng - Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần May Lê Trực
đã bất ngờ cho biết: “Thông qua các cơ quan thông tấn báo chí, chúng tôi kiến
nghị các cơ quan có thẩm quyền chỉ đạo dừng ngay việc phá dỡ công trình giai
đoạn 2, bồi thường thiệt hại cho người mua nhà và chủ đầu tư do những quyết
định hành chính ban hành sai quy định gây ra trong thời gian qua”.
Ông Hùng
cũng cho biết, đối với dự án 8B Lê Trực, đến nay đã hơn 11 năm kể từ ngày làm
thủ tục đầu tư và đã 3 năm tổ chức phá dỡ khi công trình đã hoàn thiện, dự án
vẫn bỏ không, án binh bất động, không thể đưa vào khai thác do bị cơ quan chức
năng thành phố phong toả. “Việc này đã xâm hại tới quyền lợi chính đáng, quyền
lợi của người mua nhà và của doanh nghiệp. Về trách nhiệm với khách hàng, chủ
đầu tư là người phải chịu trách nhiệm, chúng tôi đã làm hết sức, kêu cầu cứu,
hết cách rồi. Bất đắc dĩ là phải khởi kiện UBND quận Ba Đình nhưng tròn 1 năm
rồi, toà thụ lý rồi vẫn chưa có ý kiến gì với doanh nghiệp", ông Hùng nói.
Cho rằng
việc xử lý của cơ quan chức năng là "không đúng quy định", đại diện
May Lê Trực cũng đồng thời khẳng định, công trình 8B Lê Trực được xây dựng phù
hợp với quy hoạch chi tiết 1/500 do UBND thành phố phê duyệt. “Việc cưỡng chế
phá dỡ không căn cứ vào quy hoạch chi tiết mà chỉ căn cứ vào giấy phép xây dựng
là không đúng quy định. Trong khi giấy phép này cấp không đúng Quy hoạch chi
tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt và Tiêu chuẩn
thiết kế Việt Nam về nhà ở cao tầng. Công trình cũng thuộc đối tượng không phải
đề nghị cấp giấy phép xây dựng", ông Hùng nói.
Ông Hùng
cũng nhấn mạnh rằng, thành phố đã phá vỡ cam kết với doanh nghiệp khi chủ đầu
tư đã bàn giao đất mở đường Trần Phú và được phê duyệt quy hoạch chi tiết với
chiều cao công trình là 70m và 20 tầng. Bên cạnh đó, chủ đầu tư cũng nhắc tới
việc phá vỡ giật cấp sẽ ảnh hưởng tới kết cấu chịu lực và tuổi thọ công trình.
Nói rõ
hơn, đại diện Công ty May Lê Trực cho biết, để được phê duyệt quy hoạch có quy
mô chiều cao công trình 69,1m và 20 tầng, Công ty cổ phần May Lê Trực đã cam
kết và thực hiện xong việc bàn giao cho thành phố 1.941m2 đất để mở đường Trần
Phú kéo dài với điều kiện không yêu cầu thành phố phải đền bù diện tích tương
đương khác. Tuy nhiên, sau đó chủ đầu tư đã bị hồi tố, ép buộc cấp giấy phép với
chiều cao công trình chỉ còn 53m và 18 tầng, không giống với thiết kế ban đầu.
Khi được
hỏi tại sao tại thời điểm bị hồi tố, cấp giấy phép không đúng với quy hoạch chi
tiết (năm 2014) mà phía doanh nghiệp không có phản hồi ngay, LS Lê Văn Thiệp -
VP Luật sư Toàn cầu, đơn vị bảo trợ cho May Lê Trực cho biết: "Thời điểm
đó chúng tôi chưa xác lập quan hệ, tham gia tư vấn pháp lý cho chủ đầu tư. Tuy
nhiên, thời điểm đó nhận thức chung về giấy phép này giữa May Lê Trực và UBND
thành phố là dĩ hoà vi quý, người ta yêu cầu thì thực hiện chứ không biết là
không đúng quy định".
Còn theo
ông Hùng: "Tại sao chúng tôi không kêu ngay từ đầu mà thậm chí khi bị kết
luận sai phạm còn xin phá dỡ tầng 19, là để cho êm chuyện, để không có lùm xùm
ra ngoài. Tuy nhiên, giờ khổ như vậy, bức xúc lắm nên chúng tôi phải nói ra. Đó
là cách giải quyết của chúng tôi".
Liên quan
tới nội dung này, được biết, ngày 29.6.2016, Thanh tra Bộ Xây dựng đã có công
văn gửi Chủ tịch UBND TP.Hà Nội cho rằng, những kiến nghị của chủ đầu tư về
việc công trình thuộc diện miễn giấy phép xây dựng là "có cơ sở". Tuy
nhiên, để kết luận đúng sai, Thanh tra Bộ Xây dựng cho biết, thừa lệnh Bộ
trưởng Bộ Xây dựng, Thanh tra Bộ đề nghị Chủ tịch UBND thành phố kiểm tra xem
xét từng vấn đề.
Vậy là
trong chuyện này, nếu chủ đầu tư toà nhà 8B Lê Trực không chịu nhận họ sai, chẳng
qua cố im lặng để mọi việc êm đi, nay do không thể nhịn thêm mà ông Hùng nói
ra, tôi thấy trong vụ này, điều "hình như sai sai" chắc là có chứ
không hề đơn giản.
Nhiều
người, trong đó có người viết này cũng vô cùng bức xúc trước câu chuyện trên,
thậm chí nghi ngờ về bộ máy chính quyền có phần thiếu kiên quyết khi có doanh
nghiệp xây dựng sai phép trắng trợn đến vậy mà không tài nào xử lý thì buồn
thật. Nay thì đã hé lộ nguyên nhân sự chậm trễ là bởi có chuyện về mặt pháp lý
khi chính chúng ta đã không làm đúng với các cam kết và luật pháp hiện hành.
Vậy thì nếu như có chuyện phải đền bù trong vụ này thì tai hại cho ngân sách
nhà nước thật. Tôi hy vọng rằng chính quyền có đủ căn cứ để xử lý, nếu không
thì mang tiếng cho cả bộ máy công quyền hôm nay...
Câu
chuyện thứ hai
Báo Tuổi
trẻ đã phỏng vấn ông Trần Văn Tĩnh, Phó chủ tịch HĐQT Lobico, người nắm giữ
48,5% cổ phần tại Công ty Đầu tư Long Biên (Lobico), ông chủ của sân golf Tân
Sơn Nhất, TP.HCM. Tâm điểm của dư luận khi sân bay TSN đang bị quá tải trầm
trọng nên đã bị dư luận nghi ngờ. Đó chính là tác nhân gây cản trở việc mở rộng
sân bay dân dụng hiện nay.
Ông Tĩnh
thì cho rằng: “Nếu Nhà nước muốn thu hồi dự án để phục vụ nhu cầu an sinh xã
hội và an ninh, quốc phòng, bất cứ doanh nghiệp nào cũng sẽ bàn giao. Với sân
golf TSN, chúng tôi cũng sẵn sàng bàn giao nếu Nhà nước thu hồi để mở rộng sân
bay”. Nhưng nếu như nghe ông Tĩnh bày tỏ thêm thì chúng ta sẽ thấy câu chuyện
không hề đơn giản.
Ông bảo
rằng: "Chúng tôi đầu tư đúng luật. Dự án có đầy đủ hồ sơ pháp lý, được
Chính phủ và các bộ, ngành phê duyệt trước khi thực hiện. Do đó, nếu dự án bị
thu hồi, chắc chắn doanh nghiệp sẽ được bồi thường xứng đáng. Sẽ có những khoản
thiệt hại không đo đếm được, như thời gian bỏ ra để theo đuổi dự án cũng như
nhiều cơ hội khác đã bị bỏ qua. Nhưng trong kinh doanh, không thiếu gì cơ hội
khác, vấn đề là doanh nghiệp có nắm bắt được hay không thôi. Hơn nữa, lợi ích
của xã hội phải đứng trên lợi ích doanh nghiệp". Vậy thì gay rồi!
Tôi không
rõ thế nào. Trong bấy nhiêu năm quân đội cho họ thuê đất để làm sân golf và các
dự án bất động sản nghỉ dưỡng, nhà hàng này khác thực tế đã thu được của họ bao
nhiêu tiền và để làm gì? Rồi thì thuế má họ nộp khi kinh doanh được bao nhiêu?
Tôi e rằng khó mà đủ cho chuyện nhà nước sẽ phải đền bù cho họ nếu chúng ta phá
bỏ hợp đồng khi họ đã ký thuê dài hạn. Vậy là ngân sách nhiều khả năng bị thâm
thủng sau những quyết định nói trên của các cấp có thẩm quyền. Một điều thật
đáng suy nghĩ và nên coi đó như một bài học của câu chuyện quân đội liên kết
làm kinh tế.
Chuyện
này đặt ra một vấn đề lớn, đó là tầm nhìn chiến lược của người lãnh đạo khi ban
hành một quyết định thiếu chuẩn xác khiến cho cứ tưởng sẽ tạo ra nguồn thu quan
trọng cho ngân sách trong lúc nhà nước phải bòn mót từng đồng thì nay có khả
năng khoản thu được trong bấy nhiêu năm ký hợp đồng đó, nay có cộng vào thì vẫn
phải bù thêm mới đủ để đền cho người ta khi phá bỏ hợp đồng kinh tế nếu muốn mở
rộng sân bay TSN.
Tôi không
dám lạm bàn ở đây về một khía cạnh nhạy cảm, đó là chuyện liệu có lợi ích nhóm
trong đây không? Nhưng tôi thì hơi hoài nghi chuyện này bởi vì ngay bản thân
tôi, một người không am tường về kinh tế, thương mại... mà cũng đã nhìn thấy có
gì đó không ổn thì không lẽ những chuyên gia của nhà nước về lĩnh vực này lại
dễ dàng để "con voi chui lọt lỗ kim" vậy sao?
Và đôi
dòng suy nghĩ
Khi nghĩ
tới những chuyện cũ trước đây từng xảy ra và chuyện mới vừa đến, tôi thấy thấm
thía về bức Tâm thư của Thủ tướng Võ Văn Kiệt gửi đến Bộ Chính trị vào tháng 8.1995
mà càng cảm phục ông về tầm nhìn trong công tác quản lý nhà nước. Từ 22 năm
trước, ông đã nhìn ra những lỗ hổng của công tác quản lý nhà nước và những điều
cần phải khắc phục để xây dựng một nhà nước pháp quyền thời đó cũng như hiện
nay.
Lá thư ông
gửi có đoạn mà đọc lại cứ như ông mới viết gần đây chứ không hề xa xôi chút
nào:
"Đã
có nhiều cuộc trao đổi về nhà nước pháp quyền. Tôi không đi vào lý luận của vấn
đề này, mà muốn nhấn mạnh yêu cầu bức xúc phải nâng cao năng lực quản lý nhà
nước, với nhận thức cho rằng yếu kém hiện nay của chúng ta trong nhiệm vụ quản
lý nhà nước đang thách thức rất nghiêm trọng khả năng vươn lên của nước ta.
Trước hết, sống và làm việc theo pháp luật trở thành đòi hỏi ngày càng bức
thiết của cuộc sống và sự nghiệp phát triển đất nước ta.
Đòi hỏi
tất yếu và không thể tranh cãi được này đang làm cho chúng ta lo lắng. Bởi vì
một mặt, sự phát triển luật pháp và năng lực thi hành luật pháp chưa theo kịp
đà phát triển của đất nước và xã hội ta hiện nay. Mặt khác, tình trạng sống và
làm ăn trái phép với pháp luật chưa có xu thế giảm.
Có thể
nói chúng ta đã làm rất nhiều việc để tiếp tục phát triển hệ thống luật pháp,
kết hợp với tăng cường các tổ chức thi hành luật pháp, nhưng kết quả chưa như
mong đợi. Ngay bây giờ, tình trạng bất cập của bộ máy nhà nước và những vấn đề
nóng bỏng trong đời sống kinh tế xã hội đã ở mức báo động.
An ninh
kinh tế, an ninh chính trị và an ninh xã hội đều có nhiều vấn đề đáng lo ngại
do buông lỏng quản lý nhà nước. Chưa có thể nói chúng ta đã tạo ra được một môi
trường kinh tế xã hội thông suốt, minh bạch rõ ràng cho từng người dân có thể
an tâm làm ăn và được bảo hộ chu toàn trong làm ăn. Chúng ta chưa có một môi
trường như vậy cho sự quản lý có hiệu quả của nhà nước...".
Nếu chúng
ta thực hiện được một phần nào đó những suy nghĩ, trăn trở của cố Thủ tướng Võ
Văn Kiệt mà tôi trích dẫn ở trên thì đâu đến nỗi chúng ta hôm nay phải xử lý
hàng loạt hậu quả như chúng ta đã và đang thấy. Đã đến lúc phải chấm dứt thứ tư
duy nhiệm kỳ trong hàng ngũ lãnh đạo các cấp của Đảng, Nhà nước. Chỉ có như
vậy, những lớp lãnh đạo kế nhiệm mới tránh được những hậu quả của các nhiệm kỳ
trước để lại mà họ phải xử lý một cách không vui vẻ gì, để cho dân trách cứ mà
khó nói. Tôi nghĩ thế!
Nhận xét