5474. Trò hư, cấp trên đè nén, lương thấp, không tiền... ai còn muốn làm thầy?
Trò hư, cấp
trên đè nén, lương thấp, không tiền... ai còn muốn làm thầy?
NGUYỄN CAO
(GDVN) - Câu hỏi “Bao giờ
giáo viên sống được bằng lương” vẫn luôn vang vọng từ nhiều năm qua nhưng hiện
đang còn bỏ ngỏ.
Nếu tính
về hệ số lương, phụ cấp của giáo viên so với một số ngành nghề khác đang hưởng
lương từ ngân sách nhà nước thì nghề sư phạm không phải là thấp nhất.
Nhưng,
nếu tính về tổng thu nhập thì phần lớn giáo viên đang sống ở mức nghèo. Ngoài
đồng lương ba cọc ba đồng thì áp lực công việc đang khiến cho nhiều giáo viên
nản chí và các bạn trẻ không thiết tha đến với ngành sư phạm.
Những năm
gần đây, rất nhiều sinh viên sư phạm ở phía Bắc ra trường không xin được việc ở
quê mà phải phiêu bạt đến một số tỉnh phía Nam tìm cơ hội việc làm.
Đồng
lương giáo viên không phải là thấp nhất nhưng chưa bao giờ được nói là
cao.
Câu hỏi
“Bao giờ giáo viên sống được bằng lương” luôn vang vọng nhiều năm qua nhưng vẫn
đang còn để ngỏ.
Nếu so
sánh với các công, viên chức của các ngành khác thì giáo viên có thêm phụ cấp
đứng lớp từ 30-35% (tùy cấp học) nhưng các ngành khác cũng có phụ cấp công vụ
25%.
Trong khi
phần lớn các nghề khác không hoặc ít phải đầu tư tiền bạc cho công việc của
mình, còn giáo viên phải đầu tư cho trang thiết bị, đồ dùng dạy học hàng ngày
không hề ít.
Nghề giáo
có phụ cấp thâm niên nhưng không thể gọi là nhiều, mỗi năm được 1%.
Số tiền
đó là sự cố gắng của Chính phủ nhưng thực chất chẳng đáng là bao trong vô vàn
thứ phải đầu tư cho chuyên môn của người thầy.
Hơn nữa,
phần lớn giáo viên hiện nay đều công tác xa nhà. Rất ít giáo viên được công tác
tại địa phương, gần thì trong huyện, trong tỉnh.
Nhiều
người vì không xin việc được ở quê phải đi xa quê hương. Vì thế, có người hàng
chục năm chưa thể về quê thăm cùng gia đình.
Tất cả là
vì đồng lương chưa bao giờ dư dả.
Đối với
giáo viên có thâm niên khoảng 10 năm công tác thì với mức lương hiện tại khoảng
hơn 4 triệu đồng.
Trong
khi, nhiều thầy cô hàng ngày phải đi làm cách xa trường hàng mấy chục cây số.
Chỉ tiền
xăng xe, ăn uống tại trường đã chiếm mất một nửa số tiền lương. Nửa còn lại lo
con cái, nhà cửa, ăn uống, chi tiêu cho gia đình.
Đồng
lương là vậy, áp lực công việc của người thầy ngày nay cũng vô cùng lớn.
Áp lực
ngay từ khi mới ra trường chưa có việc làm
Thời nay,
không mấy sinh viên sư phạm ra trường nộp hồ sơ là có việc làm ngay.
Dù không
dám công khai nhưng có nhiều địa phương phải vài ba trăm triệu mới được nhận
vào dạy hợp đồng không thời hạn.
Khi vào
dạy rồi thì áp lực nghề nghiệp cũng không hề ít. Áp lực công việc đã đành mà áp
lực ngay với học sinh và phụ huynh học sinh.
Mỗi lớp
có 35-45 học sinh thì cũng chừng ấy tính cách. Nhiều khi vào lớp thì học sinh
quậy phá, không chịu học bài nhưng giáo viên nào có quyền hành gì.
Động tới
học sinh dù chỉ là vài lời quở trách, nhắc nhở cũng có khi bị phụ huynh vào làm
lớn chuyện, bị Ban giám hiệu kỉ luật, bị qui vào tội vi phạm đạo đức nhà giáo.
Đánh học
sinh thì bị đuổi khỏi ngành, dư luận lên tiếng, mỗi năm chúng ta thấy không biết
bao nhiêu giáo viên bị kỉ luật, bị đuổi khỏi ngành vì những phút giây không
kiềm chế được cảm xúc.
Nhiều
người ở ngoài nói rất hay, nhưng khi vào nghề mới đồng cảm cho cái nghề giáo
bây giờ.
Nhiều
lãnh đạo ngành, lãnh đạo địa phương họ sẵn sàng thanh lí hợp đồng đối với giáo
viên để trấn an dư luận khi có những sự cố xảy ra mà ít có sự cảm thông, tìm
hiểu nguyên nhân.
Là người
dạy học trò nhưng học trò học kém không dám cho ở lại, học sinh hư không dám
quở trách.
Nhiều
nơi, đầu năm học hoặc sau Tết Nguyên đán, giáo viên phải đến vận động, nhiều
khi phải năn nỉ học sinh mới đến lớp.
Vô tình,
những chính sách nhân văn đang bị một số phụ huynh và học sinh coi thường người
thầy…
Khi đứng lớp,
nhiều giáo viên cũng nơm nớp lo sợ, dè chừng. Lo sợ từng lời ăn, tiếng nói, lo
sợ không làm vừa lòng lãnh đạo, lo sợ bị thanh lí hợp đồng.
Nhiều địa
phương lãnh đạo biết thừa giáo viên nhưng vẫn tuyển dụng để lấy tiền rồi họ lại
đang tâm cắt hợp đồng giáo viên bất cứ lúc nào họ thấy…hợp lí.
Những
trường hợp ở Yên Định (Thanh Hóa) năm ngoái thanh lí hợp đồng một lúc hơn 600
giáo viên vẫn còn là nỗi đau, là câu hỏi lớn cho dư luận về cách tuyển dụng và
sa thải giáo viên của lãnh đạo nơi đây.
Năm nay,
chưa vào năm học lại thấy hàng loạt giáo viên bị cắt hợp đồng như Phú Yên, Hà
Nội… rồi việc tuyển dụng có nhiều bất cập ở Quảng Nam, Hải Phòng…
Những
trường hợp tréo ngoe đó đã khiến cho dư luận nhìn nhận được những bất cập của
ngành giáo dục và không muốn con em họ vào học để rồi sau 4 năm ra trường thất
nghiệp hoặc phải lo lót một số tiền lớn vào dạy rồi lại nơm nớp lo bị cắt hợp
đồng.
Trong quá
trình công tác, ở nhiều địa phương để xảy ra rất nhiều tiêu cực, họ lấy cớ một
số xã khó khăn trong địa bàn để thực hiện chính sách tăng cường, luân chuyển
đến vùng khó khăn. Ai có tiền thì được ở lại, ai không có tiền thì phải
đi.
Các cuộc
thi, hội thi nhiều khi cũng phải tiền, không có tiền thì không có giải. Ngày lễ
tết phải đến nhà lãnh đạo, không đến thì bị “chăm sóc” kĩ càng.
Những
việc như vậy thử hỏi làm sao ngành sư phạm không bị “ngó lơ”
“Nghề
giáo là nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý” bây giờ chỉ còn trong…huyền
thoại. Vì thế, chuyện năm nay nhiều trường sư phạm chỉ tuyển được thí sinh ở
mức điểm sàn cũng là một lẽ đương nhiên.
Bởi, đào
tạo xong là hết nhiệm vụ của nhà trường, còn sinh viên có việc làm hay không
lại là chuyện của sinh viên thì thí sinh nào thiết tha với ngành sư phạm nữa.
Để kết
thúc bài viết, chúng tôi xin mượn câu nói của tác giả R. Tagore (1861-1941,
người châu Á đầu tiên được trao Giải Nobel văn chương, năm 1913):
“Đầu tư
vào một người đàn ông ta được một người chồng tốt, đầu tư vào một người phụ nữ
ta được một gia đình tốt, đầu tư vào một nhà giáo ta được một thế hệ
tốt”.
Nhưng,
với cách tuyển sinh của một số trường đại học sư phạm, cách làm của ngành giáo
dục và nhiều địa phương hiện nay của chúng ta thì trong tương lai liệu chúng ta
có được “một thế hệ tốt” hay không?
Nhận xét