5274. Chính phủ thừa nhận biển miền Trung vẫn nhiễm độc từ Formosa
Chính phủ thừa nhận biển miền Trung vẫn nhiễm độc từ
Formosa
VOA - Mặc dù bộ
trưởng Trần Hồng Hà từng tuyên bố “biển miền Trung đã an toàn”, chính phủ Việt
Nam quyết định tiếp tục ngưng khai thác hải sản tầng đáy khu vực biển miền
Trung bị nhiễm độc vì chất thải của công ty Formosa.
Phó thủ tướng Trương Hòa Bình đã đưa ra
yêu cầu này hôm 17/5 tại cuộc họp của Ban chỉ đạo nhằm khắc phục sự cố và ổn
định đời sống cũng như kinh doanh cho người dân 4 tỉnh bị ảnh hưởng trực tiếp
từ sự cố được coi là thảm họa môi trường tồi tệ nhất từng xảy ra ở Việt Nam.
Động thái này càng làm nhiều người nghi ngờ sự an toàn
của vùng biển nơi mà người đứng đầu Bộ Tài nguyên môi trường Việt Nam từng
xuống tắm và ăn hải sản để chứng minh biển đã an toàn.
Trong một lần trả lời chất vấn trước
quốc hội ngày 16/11 năm ngoái, bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định “toàn bộ mọi
hoạt động có thể tiến hành bình thường” trên khu vực biển mà ông cho là đã an
toàn. Ông còn nói thêm rằng “toàn bộ hải sản biển miền Trung đều an toàn.”
Tờ Tuổi Trẻ tường thuật rằng tại cuộc
họp ở Hà Nội hôm 17/5, phó thủ tướng Bình “yêu cầu các tỉnh tiếp tục vận động
ngư dân không đánh bắt hải sản tầng đáy ở khu vực 20 hải lý trở vào bờ, cho đến
khi bộ Y tế có kết luận về an toàn thực phẩm đánh bắt tại khu vực này.”
Nhận xét về sự mâu thuẫn trong các phát
ngôn của giới lãnh đạo nhà nước Việt Nam, nhà hoạt động dân chủ Nguyễn Chí
Tuyến nói: "Năm ngoái họ nói là biển sạch và
an toàn nhưng năm nay họ lại nói là trong tầm 20 hải lý tính từ bờ biển trở ra
là không nên đánh (bắt hải sản) vẫn chứng tỏ rằng những phát ngôn của họ chỉ
phục vụ cho ý đồ chính trị của họ muốn dẹp tan dư luận khi mà dư luận người ta
đang bùng sôi và phẫn nộ về chuyện đó. Họ dùng những lời lẽ đó để làm dịu dư
luận đi thôi chứ thực ra biển vẫn còn là ô nhiễm."
Dưới góc độ một người dân, anh Tuyến cho
rằng “khu vực biển bị nhiễm độc như vậy không thể nào ngày 1 ngày 2 mà có thể
giải quyết được và biển không thể nào tự làm sạch như tuyên bố của các quan
chức và những tuyên truyền trên báo đài và các phương tiện truyền thông đại
chúng.”
Chuyên gia môi trường Lê Xuân Lan nói
dân cần được thông tin minh bạch và những giải thích rõ ràng hơn từ chính phủ. "Bộ
Tài nguyên Môi trường phải có trách nhiệm trả lời những câu hỏi. Bây giờ anh
nói anh cấm khai thác hải sản ở tầng đáy, thì là tại sao? Thì cái đó phải là bộ
Tài nguyên Môi trường trả lời để cho người dân biết những thông tin đó. Tại sao
vẫn cấm những loại đó? Nó vẫn còn mức độ nguy hiểm thì cấm?
Mặc dù dân chúng đã trở lại tắm biển và
ăn hải sản ở khu vực này nhưng giảng viên Đại học Tài Nguyên Môi Trường Lê Xuân
Lan nói khách du lịch nước ngoài vẫn không tin vào sự an toàn của nơi này. "Người
nước ngoài đến Việt Nam, kể cả Việt Kiều về, cũng vẫn còn rất sợ. Họ còn sợ cả
không dám xuống biển tắm. Như vậy rõ ràng vấn đề môi trường chưa có mức độ tin
cậy cao cho nên nó đưa ra những nghi ngờ như vậy."
Mặc dù chưa có trường hợp nhiễm độc hải
sản nào được chính thức công bố từ vụ việc này nhưng một chuyên gia luật của Mỹ
cách đây 1 tuần cảnh báo về nguy cơ hải sản Việt Nam nhập vào Mỹ có thể bị
nhiễm độc từ vụ xả thải Formosa. Năm ngoái, một nhóm nhà hoạt động Mỹ gốc Việt
gửi 1 thỉnh nguyện thư tới Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA)
để thúc giục cơ quan này xét nghiệm và điều tra toàn bộ hải sản nhập từ Việt
Nam.
Không hài lòng với cách giải quyết thảm
họa môi trường này, người dân ở trong nước vẫn tiếp tục biểu tình và đấu tranh
đòi chính quyền đóng cửa nhà máy Formosa cũng như đền bù thỏa đáng cho các nạn
nhân. Theo anh Tuyến, một người theo dõi tình hình đấu tranh của dân trước thảm
họa môi trường Formosa, bồi thường không thỏa đáng là nguyên nhân của làn sóng
đấu tranh của người dân miền Trung trong những tháng qua.
"Có thông tin bồi thường tiền nhưng
cho tới thời điểm hiện tại, tức là sau hơn 1 năm, thì nhiều người dân thuộc
huyện được hỗ trợ số tiền đó người ta vẫn chưa nhận được hoặc nhận với số tiền
rất ít ỏi. Chính vì vậy mà người dân liên tiếp trong Hà Tĩnh và Nghệ An đi đòi
quyền lợi đó. Người ta yêu cầu đòi minh bạch chuyện đó," theo anh Tuyến.
Formosa đã thực hiện cam kết với chính
phủ Việt Nam, bồi thường 500 triệu đô la cho nạn nhân, đồng thời đầu tư thêm 1
tỷ đô la vào liên doanh thép tại Việt Nam trước khi hoạt động của nhà máy
Formosa - Hà Tĩnh khởi sự lại vào tháng sau. Đưa Formosa vào vận hành là một
trong ba giải pháp chính mà Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) Việt Nam vừa đề xuất
nhằm đảm bảo chỉ tiêu tăng trưởng (GDP) 6,7% của năm 2017. Ngày khởi sự đã bị
trì hoãn vì các cuộc biểu tình của dân chúng miền Trung.
Nhà hoạt động Nguyễn Chí Tuyến nói
“chính quyền sẽ bất chấp hậu quả để chạy theo GDP” và trong các điều kiện đó,
sẽ tiếp tục xảy ra mâu thuẫn giữa chính quyền và người dân. "Họ
vẫn cứ để cho Formosa thì khi mà Formosa đi vào hoạt động luyện kim như thế thì
chắc chắn với công nghệ lạc hậu nó sẽ tiếp tục xảy ra những sự cố tiếp theo và
nó không thể nào đảm bảo đạt tiêu chuẩn để thải ra môi trường như họ công bố
được. Và sự xung đột giữa người dân và chính quyền địa phương cũng như chính
quyền trung ương chắc chắn sẽ gia tăng chứ nó không thể giảm đi được."
Nhận xét