5145. Nhặt tiếp câu ca dao bà ru cháu
Nhặt tiếp câu ca dao bà ru cháu
PNTB
Lại một cái “chợ Cầu” nữa.
Không phải “chợ Cầu Hôm” mà là “chợ Cầu… Canh” (!). Đọc lên đã thấy thơm lừng,
bốc khói nghi ngút. Đi làm đồng về, vứt cái cày, cái cuốc, cái gầu giai, gầu
sòng xuống đầu bếp là muốn sà vào mâm cơm, có bát canh cua đồng, đĩa rau muống
luộc, mấy con cá bống kho với khế, đĩa tôm rảo rang thơm nhức mũi…
“Cái Bống đi chợ Cầu Canh
Con Tôm đi trước Củ Hành đi sau
Con Cua lạch bạch theo hầu
Cái Chày giã xuống vỡ đầu con Cua”.
Rõ ràng, cái “chợ Cầu Canh”
được bịa ra để gợi đến những món ăn bình dị và phổ biến của người nông dân Việt
Nam .
Những con bống, con tôm, con cua…và cả cái chày giã cua quen thuộc, khiến những
ai dù có đi đến đâu, dù có nhà lầu xe hơi, “thượng xa hạ mã” … cũng không thể
quên được. Nó là Quê hương, là hồn cốt Việt.
Sau Cách mạng tháng Tám, cụ
Hồ Chí Minh nhận ra đất nước lúc ấy có hai loại giặc: Giặc đói và giặc dốt. (nói
như ngôn ngữ bây giờ là Đói tặc và Dốt tặc?). Để trừ Dốt tặc, cụ Hồ phát động
phong trào Bình dân học vụ, học chữ a, b, c, học đánh vần quốc ngữ. Có câu chuyện:
những người làm văn hóa – giáo dục gác ở cổng chợ, cầm mấy tấm bìa có viết chữ
cái quốc ngữ. Ai vào chợ, người này chỉ vào tấm bìa, “đố chữ gì đây?”. Nếu ai
nói được thì cho vào, ai không biết thì đuổi về. Có mấy bà bị đuổi đã vòng ra
phía sau chợ xắn váy, lội ruộng lẻn vào. Thế rồi xuất hiện câu ca dao:
“Ai về chợ huyện Thanh Vân
Hỏi xem cô Tú đánh vần được chưa?
- Đánh vần năm ngoái năm xưa
Năm nay quên hết nên chưa đánh vần !”
Người nông dân chân lấm tay
bùn, suốt ngày bán mặt cho đất, bán lưng cho giời, tối về bỗng cao hứng nghĩ ra
những câu ca dao theo cảm xúc. Rồi cứ người nọ truyền miệng cho người kia, chả
có văn tự gì (vì đa số không biết chữ). Rồi qua người này sửa một tí, người kia
gọt một tị, dần dần những câu ca dao như những hòn đá cuội nằm dưới đáy suối
được dòng nước trong hết năm này đến tháng khác bào đi nhẵn thín. Đời sau vớt
lên, bỗng thấy nó lung linh như viên ngọc.
(PNTB)
Nhận xét