5025. Người Việt nói dối: Con số và viễn cảnh
Người Việt nói dối: Con số và viễn cảnh
TRƯƠNG KHẮC TRÀ
(GDVN) - Theo nghiên cứu của Giáo sư, Tiến
sĩ Khoa học Trần Ngọc Thêm, bệnh giả dối đứng hàng đầu trong 34 tật xấu của
người Việt, chiếm đến 81%.
LTS: Theo một bài báo mới đây, Giáo sư,Tiến sĩ
Khoa học Trần Ngọc Thêm đã chỉ ra tình trạng báo động về bệnh giả dối trong xã hội
Việt Nam
Tác giả Trương Khắc Trà gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về việc các
gia đình, xã hội đang vật lộn với các chỉ tiêu kinh tế, đến đồng tiền mà không
coi trọng những giá trị đạo đức.
Tòa soạn trân trọng gửi đến độc giả bài viết!
Trong một khảo sát được công bố mới
đây của nhóm nghiên do Giáo sư, nhà nghiên cứu văn hóa Trần Ngọc Thêm chủ trì
cho thấy, bệnh giả dối đứng hàng đầu trong 34 tật xấu của người Việt, chiếm đến
81%.
Còn theo điều tra của Viện
nghiên cứu phát triển giáo dục thì tỷ lệ nói dối cha mẹ của học sinh tiểu học
là 22%, học sinh trung học cơ sở là 50%, học sinh trung học phổ thông là 64% và
sinh viên đại học là 80%! [1].
Đây là những con số đáng
phải rung hồi chuông báo động nhưng có phải vì chúng ta phải vật lộn với các
chỉ tiêu kinh tế, nợ nần nên chẳng có một cơ quan chức năng nào để tâm, có phải
vì xã hội hiện nay mọi thứ quan tâm đều đổ dồn về đồng tiền nên những gì không
liên quan đến tiền sẽ bị coi nhẹ!?
 |
| Theo Giáo sư Trần Ngọc Thêm, bệnh giả dối đang đứng hàng đầu trong 34 tật xấu của người Việt. (Ảnh: Báo giao thông) |
Trong cách nhìn của tôi lúc ấy, toát lên
sự khao khát ước gì phụ huynh của mình cũng thường xuyên gặp thầy cô của mình
như vậy. Hãy tưởng tượng, vài chục năm sau Việt Nam sẽ có một thế hệ làm
chủ đất nước mang trong mình phản xạ nói dối được rèn luyện từ lúc còn bé, niềm
tin vào sự công bằng, chân lý lẽ phải có còn khi mà con người luôn rình rập lừa
gạt nhau.
Tôi còn nhớ, hồi cấp phổ thông, cách đây
không xa lắm, cô chủ nhiệm lớp tôi thỉnh thoảng lại tiếp những vị phụ huynh
ngoài những đợt họp theo định kỳ.
Nhưng sự thật sau đó chẳng phải là điều gì
quá đẹp đẽ mà là phụ huynh của những bạn ấy muốn biết rõ những khoản đóng, nộp,
điểm số, học lực trực tiếp từ cô chủ nhiệm chứ không phải qua “báo cáo” của con
em họ.
Rồi thì có những bạn lừa giáo viên chủ
nhiệm một cách ngoạn mục bằng cách thuê bác xe ôm đóng giả… phụ huynh đến dự
họp ngon lành.
Ở một cấp độ khác, người lớn cũng chấp
nhận và sẵn sàng lừa dối nhau bằng những bản báo cáo mượt mà thành tích, số
liệu… nhưng thực tế có phải vậy?
Đó là căn bệnh thành tích trong
ngành giáo dục, nó như ghẻ lở ăn mòn ngứa ngáy năm này qua tháng nọ vẫn chưa có
cách gì để trị; đó là tham nhũng, lãng phí tiền bạc, công sức của người dân; đó
là những đợt bình bầu thành tích cuối năm; đó là vấn nạn suy đồi đạo đức xã
hội; là những bản kê khai tài sản; là công tác bổ nhiệm, tuyển dụng nhân sự
trong bộ máy nhà nước…
Số liệu mà nhóm nghiên cứu của giáo sư
Thêm cho thấy, cường độ nói dối tăng theo độ tuổi và cấp học, bậc học. Tại sao
như vậy?
Phải chăng càng sống lâu trong môi trường
giáo dục học sinh phải tăng cường độ nói dối để đối phó với những tiêu cực phả
ra từ chính ngành giáo dục!?
Một lãnh đạo cấp cao ngành giáo dục hô hào
“nói không với bệnh thành tích”,
nhưng cứ đến cuối năm, giáo viên lại phải bò ra bồi thêm điểm cho học sinh, để
đảm bảo tỷ lệ lên lớp luôn luôn đạt chỉ tiêu, như Phòng đã cam kết với Sở, Sở
cam kết với Bộ.
Báo cáo tổng kết có tỉnh hô “GDP tăng, sản lượng lương thực
tăng, thu nhập bình quân đầu người tăng, tốc độ tăng trưởng và thu ngân sách
vượt trội, hoàn thành vượt mức xóa đói giảm nghèo, năng suất lúa cao nhất từ
trước đến nay”.
Tuy nhiên, giáp Tết hàng chục tỉnh vác rá lên trung ương xin gạo,
50/63 tỉnh thành hàng năm kêu cứu trung ương trợ cấp.
Hàng ngày bật tivi, xem quảng cáo, khán
giả mặc nhiên chấp nhận các doanh nghiệp thi nhau “nổ” tưng bừng về công dụng,
giá trị của các loại sản phẩm mà chẳng ai buồn tìm hiểu xem công dụng thực tế
được bao nhiêu phần trăm so với quảng cáo.
Có người gọi các sản phẩm quảng cáo trên
tivi đều là hàng đểu cũng chẳng phải oan!
Trong đời sống, có câu tục ngữ được hết
đời nọ đến nọ kia thi nhau trích đi trích lại để khuyên răn, khuyến khích lối
sống dối trá: “lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”,
“nói ngọt lọt đến xương”, “trâu chậm uống nước đục”, “thật thà ăn cháo, láo
nháo ăn cơm”…
Trộm nghĩ, chẳng lẽ phản biện, đóng góp,
phê bình cũng phải lựa lời, nghiên cứu khoa học cũng phải chọn lời, thật thà
thì ăn cháo vì cháo không ngon bằng cơm! Cớ sao phải nói đến lọt vào xương
người nghe?
Nói dối chằng chịt từ dưới lên trên, dọc
ngang ngang dọc, trong gia đình, trong công sở, nơi kinh doanh, trong thực hiện
luật...
Ai cũng nói dối nhưng ai cũng tỏ ra mình
thật thà. Ai cũng biết mười mươi đối phương đang nói dối nhưng ai cũng tỏ ra
hoàn toàn tin cậy.
Khó có thể hy vọng xây dựng được một xã
hội lành mạnh nếu những hạt giống xấu được cài cắm vào lương tâm con người từ
thuở bé.
Sau này, là công bộc, họ sẽ gian dối bằng
cách ăn bớt giờ làm, đục khoét người dân và báo cáo láo về thành tích, rồi nào
là học giả bằng thật, học giả bằng giả, mua bằng cấp, và mua quan bán chức...
để leo lên những chức vụ cao hơn.
Là kỹ sư, có người sẵn sàng rút ruột công
trình hay thiết kế ẩu, thi công ẩu... miễn là có lợi cho mình.
Là bác sỹ, có người sẵn sàng trục lợi trên
tính mạng con người. Là công nhân, họ cũng sẽ có trăm phương ngàn kế để ăn cắp
nguyên vật liệu hay thành phẩm của nhà máy.
Nếu kinh doanh, họ sẽ không từ việc buôn
gian bán lận hay làm ăn kiểu chụp giật...
Đó chính là nguồn cơn của một xã hội giả
dối, con cái lừa dối cha mẹ, người nọ lừa dối người kia, nói một đằng nhưng
việc làm lại một nẻo, nói mà không làm.
Rồi đến lượt mình, cái xã hội giả dối đó
lại trở thành môi trường vô cùng tốt cho những hạt giống giả dối sinh sôi nảy
nở.
Thật quan ngại rồi đây tính trung thực,
thật thà trở thành của hiếm, trong khi đó mới chính là những đức tính đứng đầu
của nhân cách, của phẩm hạnh con người....
Làm cách nào để ngăn chặn? Phát triển kinh
tế và thỏa mãn các nhu cầu vật chất luôn mang tính quyết định đối với việc xây
dựng và hoàn thiện các thiết chế của đời sống tinh thần.Nhưng đừng quên rằng
các thiết chế văn hóa tinh thần một khi xuống cấp thì hậu quả để lại sẽ là gấp
bội so với tụt hậu về kinh tế.
Tài liệu tham khảo:
Nhận xét