4978. Tết đâu có lỗi!
Tết đâu có lỗi!
Nguyễn Tiến Tường
(Dân Việt) Đến hẹn lại lên, bỏ hay lưu giữ Tết cổ truyền lại là
đề tài tranh cãi. Có hai luồng dư luận, đều có những luận biện về việc giữ hay
nên bỏ ngày Tết. Không biết từ khi nào, Tết trở thành sự "chia rẽ"
của người Việt.
Có lẽ không cần phải nhắc lại ý nghĩa của Tết cổ truyền. Tôi
chắc rằng, với mỗi người Việt đang sống đều có trong mình một dòng xúc cảm chan
chứa với Tết, một dòng ký ức miên man về Tết. Tất nhiên, có một số ít người gốc
đô thị, mang nhịp sống hiện đại, không mấy hào hứng với Tết. Vì nó chỉ là dịp
nghỉ dài ngày dùng để đi du lịch. Số này rất hiếm.Tuy nhiên, xã hội nào cũng có
và chấp nhận sự đa dạng, kể cả trong suy nghĩ.
Người ủng hộ
lưu giữ Tết, chắc chắn đông hơn.Tết, không đơn thuần là không khí, là tiệc
tùng, là dịp xài tiền không suy nghĩ.Tết là đoàn viên, là cốt nhục tình thâm,
họ hàng được quây quần, thiêng liêng lắm. Tết đơm vào mỗi con người một xúc cảm
vô tận, một nguồn năng lượng hứng khởi cho chu kỳ mới. Ngày nay, với sự đổ dồn
dân số về đô thị để lại những làng quê “rỗng”, nhu cầu có Tết lại càng thiết
yếu.
Nói đến đây, lại càng hiểu rằng sự quá tải của dịch vụ giao
thông không phải lỗi của Tết. Làn sóng di cư là cội rễ của vấn đề. Hạ tầng xã
hội, kinh tế chênh lệch, gia tăng dân số cơ học đô thị… mới là cội rễ vấn đề
cần giải quyết. Không có Tết, thực trạng ấy vẫn diễn ra hàng ngày.
Có ý kiến của một nhà văn trẻ cho rằng, phải bỏ Tết để hội
nhập.Vì Tết gây lãng phí.Tết làm cho người Việt nghèo đi vì kỳ nghỉ dài và sự
uể oải sau đó.Tôi hoàn toàn không đồng thuận.Thậm chí dù đây có là quan điểm
của một nhà kinh tế học thì cũng không có tính thuyết phục.
Số lượng ngày nghỉ lễ, tính cả Tết cổ truyền một năm của người
Việt là 15 ngày. Con số này xếp thứ 5 thế giới. Nếu nói nghỉ lễ quá nhiều làm
suy kiệt kinh tế thì Nhật Bản và Thụy Điển đã nghèo như chúng ta vì có số lượng
ngày nghỉ tương tự như Việt Nam.Trung Quốc; Hong Kong
thậm chí nghỉ tới 17 ngày.
Vẫn nhà văn trẻ, với quan niệm cho rằng Tết là dịp hàng hoá nằm
trong kho phải đội thêm chi phí lưu kho, mỗi một ngày nghỉ là một ngày thất
thoát tiền của, GDP sụt giảm.Tôi lại thấy Tết là dịp hàng hóa lưu thông đột
biến. Dù có rất nhiều hiện tượng găm giá làm giá, đánh trực tiếp vào túi tiền
của người dân. Đó cũng đơn thuần là vấn đề quản lý. Đóng góp của Tết vào kinh
tế quốc gia là không hề nhỏ.
Tết cũng là dịp người ta đổ tội cho nhau về sự lãng phí. Đó là sự
thật. Nhưng cũng có một sự thật khác là chính con người đã làm Tết bị biến
dạng, mất đi nhiều ý nghĩa nguyên bản. Mỗi con người sống trên mảnh đất hình
chữ S, nhất là thế hệ cũ còn vẹn nguyên một dòng chảy ký ức về những cái Tết
dung dị, mộc mạc. Có người lính về thăm thành phố với nhánh lan rừng, có hương
rừng già trên vai bộ đội, có hương đồng nội thanh niên xung phong, có mặt trận
bình yên anh lính về thăm phố, cô gái vừa tan ca… hạnh phúc đâu chỉ có cơm ngon
và áo đẹp.
Cũng không cần phải nhắc lại thời bao cấp đói khổ. Con người vẫn
cố có Tết, dù chỉ với cành hoa mộc mạc, chiếc bánh chưng xanh nhỏ xíu. Với mâm
bánh đơn sơ nhiều nhà góp gạo thổi chung… Ngày nay, khi của nẻo dư dật, người
Việt bộc lộ sự lãng phí bằng những cuộc ăn nhậu vô tội vạ. Cũng có tâm lý chung
là coi Tết là dịp ăn chơi. Nhiều, rất nhiều nhà văn hóa đã và đang tiếc nuối
cho văn hóa Tết cũ xưa đã dần mai một. Có những cái Tết méo mó như ngày hôm
nay, nó chắc chắn đến từ sự thiếu hiểu biết và thói “vung tay quá trán” của
người Việt.
Tương tự, quan niệm “tháng Giêng là tháng ăn chơi” xuất phát từ
văn minh lúa nước trước đây ngày nay đã bị lạm dụng vô tội vạ. Từ lễ hội cấp
địa phương đến quốc gia trăm hoa đua nở. Đến văn hóa cúng kiếng, thỉnh lộc cầu
may từ Bắc chí Nam
Bỏ hay giữ Tết cổ truyền? Đó không phải là câu hỏi lớn. Câu hỏi
lớn là làm sao trả Tết về với nguyên bản thiêng liêng? Đó mới là tâm thế thực
sự của một con người có trăn trở với đất nước, với thời cuộc. Chứ không phải
nhân danh sự hội nhập mơ hồ để yêu cầu tước đoạt một dòng chảy cảm xúc thiêng
liêng đã ngấm vào dân tộc mấy nghìn năm.
Nhận xét