4767. Vì sao nhà vua Thái Lan được toàn dân yêu mến

Vì sao nhà vua Thái Lan được toàn dân yêu mến

Tú Anh

Một phụ nữ Thái òa khóc khi hay tin
chính thức Đức vua đã băng hà – Ảnh: Reuters

KD: Vì sao ư? vì ông í không nhiều mỹ từ, nhưng cuộc đời và hành động thực sự Vì người dân Thái Lan. Và hơn nữa, ông là người tài giỏi thật sự chứ không phải chỉ có bằng cấp để trang trí.

Trong một bài viết trước đây, mình đã nhắc lại câu nói của người xưa: Ai thật lòng vì dân, người đó tất có cả thiên hạ.

Và ngược lại….

PNTB: Và ông í cũng không có những cơ quan đứng ra 'đánh bóng' tên tuổi cho ông. Ông í 'hữu xạ tự nhiên hương' !

Lại nhớ câu:

            "Thương dân, dân lập bàn thờ

             Hại dân, dân đái thối mồ, nát xương".

—————-

Những ngày qua, trong lúc chờ đợi trước bệnh viện Siriraj ở Bangkok để cầu nguyện và nghe ngóng tin tức của Quốc vương, không ít người dân Thái Lan đã nói sẵn sàng chết thay cho Quốc vương của mình.

Đối với người phương Tây, hiện tượng người dân quí trọng Đức vua tột cùng như ở Thái Lan là một hiện tượng lạ. Tuy vậy khi đào sâu tìm hiểu thì điều đó cũng không có gì quá bất thường bởi những gì ông đã làm cho dân, lo cho dân, nghĩ về hạnh phúc của nhân dân.

Những điều đó hiển hiện trong cuộc sống hằng ngày, trong quá trình chuyển mình của đất nước Thái Lan. Nhiều câu chuyện thực đã trở thành huyền thoại, được người dân Thái tự hào kể lại với bất kỳ ai muốn nghe.

Những câu chuyện đi vào huyền thoại

“Nhà vua làm kênh rạch, nên có nước về ruộng đồng. Nước của Vua mang lại đấy, chứ không phải mưa trên trời đâu. Bây giờ, công chúa là người tiếp nối nhà vua làm những việc này” – một người tài xế taxi ở thành phố nghỉ dưỡng Hua Hin giải thích với khách du lịch.

Nguồn nước này chính là từ những công trình như đập Pa Sak Jolasid hay dự án “Mưa của Hoàng gia” do chính Vua Bhumibol trực tiếp thực hiện và chỉ đạo.

Khi mới lên ngôi những năm 1950, năm nào Đức vua cũng tự tay lái xe jeep, với Hoàng hậu Sikirit ngồi kề bên, đi tổng cộng 50.000 km, tới những nơi hẻo lánh, xa xôi để thị sát đời sống người dân còn khốn khó.

Trong tâm trí của những người dân Thái, nhà vua là một người thân thiện, với cuốn sổ và chiếc bút trên tay, luôn lắng nghe những người nghèo nhất và tràn đầy ý tưởng mới thay đổi cuộc sống cho họ.

Hình ảnh của ông có ở khắp mọi nơi của Thái Lan, từ biển quảng cáo tại các sân bay cho tới các bức tường trong những hộp đêm ở Pattaya. Đó là bằng chứng rõ ràng nhất cho việc ông được các thần dân của mình tôn kính gần như một vị thần ra sao”

Andrew MacGregor Marshall, nhà báo người Scotland từng làm việc cho hãng tin Reuters

Quốc vương lập ra dự án của Hoàng gia, xúc tiến các kỹ thuật gieo hạt kiểu mới. Năm 1971, ông đưa ra các biện pháp giúp người dân giải hạn, đào kênh rạch trữ và điều tiết nước.

Đức vua đã biến cung điện Chitralada rộng lớn của mình thành tổ hợp trang trại, cánh đồng, nhà máy chế biến – nơi ông có thể tiến hành nhiều thí nghiệm và thực hiện hàng loạt các đề án về nông nghiệp, thuỷ lợi. Từ đây, hơn 2.000 đề án do chính nhà vua khởi xướng đã được triển khai trên toàn quốc, cải thiện điều kiện sống của dân nghèo ở nông thôn.

Quốc vương Thái Lan là một trong số ít người nhận được rất nhiều bằng sáng chế trong và ngoài nước, đặc biệt là về kỹ thuật, dù ông tốt nghiệp tú tài văn chương Pháp và sở trường là chơi nhạc jazz.

Đức vua Bhumibol (trái) trong bức ảnh
chụp ông chơi kèn vào tháng 7-1960 – Ảnh: AFP

Thời điểm năm 1998 – 2003, khi chính sách phát triển của nhà nước thất bại, các tổ chức phi chính phủ đang có nhiều hoạt động, nhà vua cũng đã thiết lập tổ chức phi chính phủ Hoàng gia nhằm thúc đẩy nền kinh tế tự cung tự cấp và được số đông chấp thuận, làm theo.

Chào đời tại Cambridge, thuộc tiểu bang Massachusetts (Mỹ), do cha ông đang học ngành Y ở đó. Phần lớn thời niên thiếu, Quốc vương Bhumibol sống ở phương Tây, và thậm chí khi đã chính thức được phong vương, ngài vẫn quyết tâm học hành đến nơi đến chốn ở Thụy Sĩ. 

Trong thời gian xa quê nhà, từ nhỏ, ông đã học được rằng phải biết cội rễ của mình là nơi đâu, và trong lòng nặng gánh món nợ quê hương.

Với tư tưởng độc lập, tự chủ về kinh tế xã hội, Quốc vương Bhumibol coi “sự hăng say làm việc của mọi người dân đất nước chính là bảo đảm tốt nhất cho tồn vong của dân tộc”.

“Chưa từng có ai trong lịch sử của Vương quốc Thái Lan đã nỗ lực để cải thiện đời sống người dân như vua Rama IX. Ông đã khởi động hàng ngàn dự án mang lại lợi ích lớn lao cho người dân và đất nước. Đó là lý do vì sao mọi gia đình, văn phòng, tòa nhà công sở đều treo ảnh nhà vua”

Tạp chí The Big Chilli

Vào năm 1997, chính Đức vua Bhomibol đã ký sắc lệnh sửa đổi Hiến pháp, theo đó Đức vua không còn là người bảo hộ đạo Phật – quốc giáo của Thái Lan. Bản thân Đức vua là người theo đạo Phật nhưng ngài bảo hộ cho tất cả các tôn giáo khác, kể cả cộng đồng Hồi giáo là người thiểu số lớn nhất ở miền Nam Thái Lan, nơi thường xảy ra các cuộc xung đột.

Điều này đã giúp cho ngài không chỉ được người đạo Phật ngưỡng mộ mà cả người đạo Hồi cũng phải kính nể và khâm phục.

Người dân Thái Lan buồn đau vào chiều tối 13-10
khi hay tin Đức vua đã băng hà – Ảnh: Reuters

Quyền lực mềm trong những thời điểm nghiêm trọng

Tại Thái Lan đầu những năm 1930, quyền lực của nhà vua hầu như chỉ mang tính biểu tượng. Nhưng qua nhiều thăng trầm, Quốc vương Bhumibol ghi dấu ấn của vương quyền trong những thời khắc quan trọng của đất nước.

Chế độ quân chủ chuyên chế ở Thái Lan được xóa bỏ vào năm 1932, do vậy trên nguyên tắc nhà vua không được can thiệp vào chính trị và đứng trên các đảng phái.

Thế nhưng trong hậu trường, Quốc vương Bhumibol lại là một chính trị gia tinh tường, đầy quyền uy, trở thành một cố vấn đắc lực cho nhiều đời thủ tướng mặc dù bên ngoài ngài vẫn trầm tĩnh và kín đáo.

Suốt gần bảy thập niên trị vì, Đức vua Bhumibol đã chứng kiến 17 cuộc đảo chính và 27 đời thủ tướng. Mỗi khi đất nước Thái Lan rơi vào khủng hoảng, tiếng nói của nhà vua như là một chỉ dụ để trấn an người dân, làm dịu tình hình.

Tờ New York Times của Mỹ nhận định Quốc vương Bhumibol đóng vai trò cốt yếu cho bản sắc của Thái Lan, và là lực lượng chính gắn kết đất nước, đóng vai trò quan trọng trong quá trình Thái Lan chuyển đổi thành đất nước dân chủ.

Như câu chuyện hồi năm 2003, hàng trăm người Thái đã tụ tập bên ngoài đại sứ quán Campuchia ở thủ đô Bangkok, giật đổ tường và tìm cách tràn vào tòa nhà để trả đũa vụ sứ quán Thái Lan tại Phnom Penh ở Campuchia bị đốt.

Khi đó, Tổng Giám đốc Cảnh sát Quốc gia Thái Lan thông báo cho đám đông rằng thư ký Đức vua chuyển lời của Đức vua Bhumibol kêu gọi bình tĩnh. Đám đông lập tức trật tự giải tán.

Thực quyền của Đức vua có hiệu lực rõ ràng trong những tình huống chia rẽ sâu sắc, với triết lý vì lợi ích của cả dân tộc, chứ không của riêng phe phái nào.

Đáng kể nhất là cuộc biểu tình năm 1992 nổ ra mà nguyên nhân chính là do mâu thuẫn giữa Thủ tướng Suchinda Kraprayoon và chính trị gia đối lập Chamlong Srimuang, khiến nhiều người dân Thái Lan bỏ mạng.

Trên sóng truyền hình được phát trực tiếp, Đức vua Bhumibol đã kêu gọi cả hai người tới để đề xuất hợp tác, “vì đất nước của tất cả chúng ta chứ không phải vì đất nước của hai vị”.

Đức vua Bhumibol Adulyadej (phải) nói chuyện với hai chính trị gia đối lập Chamlong Srimuang và Suchinda Kraprayoon (quì ngồi nghe bên trái) do tình hình đụng độ đổ máu ở Bangkok năm 1992 – Ảnh chụp lại từ truyền hình Thái Lan

“Cuộc khủng hoảng không chỉ ảnh hưởng đến mọi người ở Bangkok, mà còn ảnh hưởng tới cả nước. Nếu như Bangkok bị thiệt hại, cả nước cũng sẽ bị thiệt hại. Không ai có thể hát khúc ca khải hoàn trên đống đổ nát của đất nước”, Quốc vương khi đó răn dạy hai chính trị gia.

Vài giờ sau, đôi bên đồng loạt tuyên bố rời khỏi chính trường, quân đội buông vũ khí, người biểu tình cũng rút lui.

Thủ tướng Suchinda Kraprayoon rút lui ngày 24-5-1992 chỉ sau 6 tuần lễ nắm quyền lực và Phó thủ tướng Meechai Ruchuphan lên nắm tạm quyền cho đến khi chính phủ mới thành lập với ông Anand Panyarachun làm lãnh đạo.

Sau nhiều ngày chìm trong khói lửa, hơi cay, đường phố thủ đô Bangkok ngày 5-12 bỗng yên ả lạ thường. Ở nhiều nơi, xe hơi không hoạt động, không có dấu hiệu nào của những cuộc biểu tình chống chính phủ vốn đã gây náo loạn suốt hơn một tuần trước đó. Quốc kỳ Thái Lan tràn ngập.

Tướng Prem Tinsulanonda – Thủ tướng Thái Lan từ tháng 3-1980 đến tháng 8-1988 – là người trực tiếp theo dõi cuộc nói chuyện trên nhớ lại: “Ngài không can thiệp cho tới khi chính phủ khi đó không thể nào kiểm soát được tình hình. Trong thời khắc vô cùng khủng hoảng, mọi người đã tìm tới ngài để kêu gọi giúp đỡ ngăn chặn đổ máu. Ngài đã mang lại hoà bình bằng cách đưa ra những lời khuyên”.

Còn chính trị gia Anand Panyarachun, người từng nắm vị trí Thủ tướng Thái Lan hai lần ngắn ngủi trong giai đoạn lịch sử biến động 1992 có liên quan ông Suchinda Kraprayoon, đã miêu tả quyền năng của nhà vua Bhumibol như một thứ “quyền lực dự phòng”, luôn được sử dụng một cách tiết kiệm nhưng đầy khôn ngoan, đóng vai trò quyết định trong việc duy trì sự ổn định của quốc gia.

Quyền lực này, theo ông Panyarachun, được tích luỹ trong suốt cuộc đời cống hiến cho đất nước của Đức vua, là thứ không thể truyền lại, cũng không thể kế thừa được.

(Tuổi trẻ)

Đọc thêm: 

Quốc vương Thái Lan Bhumibol băng hà

Nguyễn Quân

Theo thông tin từ Hoàng gia Thái Lan, Quốc vương Bhumibol Adulyadej đã băng hà vào chiều 13-10 sau thời gian bệnh nặng và được điều trị bệnh tại Bangkok. Ngài thọ 88 tuổi và là nhà vua có thời gian trị vì lâu nhất thế giới.

Người dân Thái Lan mặc đồ màu hồng tập hợp trước bệnh viên Siriraj ở Bangkok ngày 13-10 để cầu nguyện cho Quốc vương Bhumibol Adulyadej – Ảnh: Reuters

Theo phóng viên TTXVN tại Bangkok, Quốc vương Bhumibol Abdulyadej đã băng hà vào hồi 15g52 ngày 13-10, hưởng thọ 88 tuổi.

Dự kiến, Nội các Thái Lan sẽ họp khấn cấp để bàn về các vấn đề liên quan đến kế vị và tình hình đất nước.

Trong tuyên bố được phát sóng trên tất cả các kênh truyền hình Thái Lan tối nay (13-10), Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-ocha nhấn mạnh: “Chính phủ sẽ bắt đầu tiến hành lễ kế vị và thông báo với Hội đồng lập pháp quốc gia (Quốc hội) rằng Nhà Vua đã chọn người kế vị của mình vào ngày 28-12-1972”.

Đây là cách xác nhận Hoàng Thái tử Maha Vajiralongkorn sẽ kế nhiệm Vua cha Bhumibol Adulyadej, vì ngày được nêu chính là ngày Ngài Vajiralongkorn, 64 tuổi, được vua cha phong làm Hoàng Thái tử.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Prayut cũng tuyên bố Thái Lan để tang Nhà Vua Bhumibol trong 1 năm và người dân nước này không được tổ chức các hoạt động vui chơi và lễ hội trong 30 ngày tới.

Quốc vương Bhumibol Adulyadej được mọi tầng lớp nhân dân Thái Lan kính trọng, tất cả các đảng phái chính trị, quân đội, cảnh sát đều lắng nghe và tuân thủ ý kiến của nhà vua. Tên của ngài, trong tiếng Thái, có nghĩa là “Sức mạnh của miền đất với quyền lực vô song”.

Người dân Thái Lan khóc thương
Quốc vương – Ảnh: Reuters

Từ ngày 12-10, hàng ngàn người dân Thái Lan đã tập trung tại bệnh viện Sirija ở thủ đô Bangkok để cầu nguyện khi những thông tin về sức khoẻ của Quốc vương Bhumibol Adulyadej có những chuyển biến xấu theo thông báo của Hoàng gia Thái Lan.

Hầu hết người dân Thái Lan chưa biết đến vị vua nào khác trong cuộc đời mình. Quốc vương Bhumibol Abdulyadej được xem là biểu tượng của sự đoàn kết đất nước. Ngài là một trong những vị vua được yêu mến nhất lịch sử Thái Lan nhờ hơn 2.000 dự án về phát triển làm thay đổi cuộc sống hàng triệu nông dân nghèo.

Ngày sinh nhật Quốc vương là quốc lễ, được xem như “Ngày của cha” và Quốc khánh của Thái Lan. Với những đóng góp to lớn trên, Quốc vương Bhumibol Abdulyadej đã được Tổng thư ký Liên hiệp quốc Kofi Annan trao tặng “Huy chương Thành quả trọn đời vì Phát triển nhân loại” vào tháng 6-2006. 

Tờ Bangkok Post của Thái Lan đã đổi trang chủ qua màu trắng đen để tưởng nhớ quốc vương Bhumibol – Ảnh chụp màn hình

Người dân cả nước mến thương

Nhiều người dân từ khắp nơi trên đất nước Thái Lan đã đổ về bệnh viện Sirija ở Bangkok, nơi Quốc vương Bhumibol Adulyadej đang điều trị.

Họ mặc những chiếc áo hồng, vì họ tin rằng sẽ đem lại điều may mắn cho nhà vua của mình.

Người dân cùng nhau thắp hương, thắp nến, tụng kinh và hô vang “Nhà vua vạn tuế” và ngước nhìn lên cao, nơi phòng bệnh nhà vua đang điều trị.

Quốc vương Mahidol Adulyadej trong lần
xuất hiện vào tháng 6-2012 – Ảnh: Reuters

Người dân Thái Lan thực lòng yêu quí Quốc vương và cầu mong cho ông luôn sống mãi cùng họ – Ảnh: Reuters

Trong thông báo mới nhất về sức khoẻ của nhà vua Thái Lan được Hoàng gia nước này phát đi đêm 12-10, tình hình sức khỏe của vị Quốc vương 88 tuổi vẫn chưa được cải thiện.

Huyết áp, mạch không ở mức bình thường trong khi máu đã nhiễm trùng và chức năng gan suy giảm.

Các bác sĩ hàng đầu của Thái Lan đã cho Quốc vương sử dụng máy thở và máy chạy thận.

Ngay trong đêm 12-10, các thành viên chủ chốt của Hoàng gia gồm: Hoàng hậu Sirikit, Hoàng thái tử Vajiralongkorn, Công chúa Sirindhorn đều có mặt tại bệnh viện Sirijai ở Bangkok.

Ngoài các thành viên của hoàng tộc, Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha đã phải hủy chuyến công tác để khẩn cấp về Bangkok và có mặt tại bệnh viện giữa lúc càng có nhiều thông tin bất lợi về sức khoẻ của Nhà vua.

Những thông tin không tốt về sức khoẻ của Quốc vương Thái Lan đã khiến thị trường chứng khoán nước này chao đảo. Chỉ số (SET) giảm từ 1.400 điểm xuống còn 1.355,75 điểm. Ngoài ra, các sự kiện lớn của Hoàng gia Thái Lan cũng bị trì hoãn.

Quốc vương Bhumibol Adulyadej đã không xuất hiện trước công chúng trong thời gian một năm qua do sức khỏe yếu.

Lên ngôi năm 19 tuổi

Sinh ngày 5-12-1927 tại Cambridge, thuộc tiểu bang Massachusetts (Mỹ), khi cha ông, hoàng tử Songkla (sau này là Vua Mahidol Adulyadej) đang theo học ngành Y. Quốc vương Bhumibol Adulyadej, thuộc dòng dõi triều đại Rama V đóng đô từ năm 1782 tại Cosin, tức Bangkok ngày nay.

Theo Hiến pháp Thái Lan, ông đã được chỉ định làm Vua vào năm 1946 sau khi người anh trai của ông là Vua Ananda Mahidol bất ngờ qua đời.

Quốc vương Bhumibol là một vị vua thông minh, ham học hỏi, đặc biệt là những tinh hoa của các nền văn minh thế giới. Do vậy, sau khi lên ngôi, ông tiếp tục học về khoa học chính trị và luật ở Thụy Sĩ trong bốn năm sau đó.

Quốc vương Bhumibol chính thức lên ngôi vào ngày 5-5-1950 với vương hiệu Rama IX. Mặc dù không xuất hiện trên chính trường nhưng ông không ít lần đóng một vai trò chủ chốt trong việc giải quyết các khủng hoảng chính trị kéo dài tại Thái Lan. 

Theo những gì đã diễn ra, Quốc vương Bhumibol còn là một chính trị gia tinh tế, sắc sảo được tất cả các đảng phái chính trị, quân đội, cảnh sát lắng nghe và tuân thủ.

Nhiều người dân Thái Lan thực lòng yêu quí Quốc vương,
họ khóc ngất khi hay tin sức khỏe Quốc vương
chuyển biến xấu – Ảnh: Reuters

Trái với bề ngoài lạnh lùng, nghiêm nghị trong bộ quân phục, Quốc vương Thái Lan rất quan tâm đến những việc làm, những dự án thiết thực nhằm cải thiện đời sống của thần dân, đặc biệt là ở vùng nông thôn.

Ông đã có nhiều ý kiến đóng góp cho các cuộc cách mạng dân chủ cũng như hiện đại hóa đất nước Thái Lan. 

Nguồn: Tuổi trẻ/KDKD