4642. Kể công
Kể công
Nguyễn Thị Hậu
(TBKTSG) - Trên các phương tiện truyền thông của Nhà nước
thường nhận thấy một hiện tượng là, bất cứ khi nào nói về một công trình dân
sinh được xây dựng, một việc làm phục vụ tốt cho dân, thì luôn có người dân
phát biểu ý kiến mở đầu bằng câu “nhờ ơn..., nhờ sự quan tâm...”, và chính tác
giả bài báo, phóng sự cũng viết “nhờ sự chỉ đạo sâu sát của..., sự nhiệt tình
giải quyết của...”. Đặc biệt đối với những vùng sâu vùng xa, nơi nghèo khó thì
điều này lại càng được nhấn mạnh!
Nghe riết thành quen mà vẫn không sao thoát khỏi ý nghĩ tại sao
và từ khi nào mà nhiệm vụ chức năng của chính quyền là phục vụ người dân lại
trở thành “ơn trên mưa móc” như vậy?
Từ đường lối phát triển vĩ mô đến việc vi mô là giải quyết các
vấn đề dân sinh, an sinh đều là trách nhiệm của Nhà nước. Không chỉ đề ra đường
hướng và tập hợp các nguồn lực từ Nhà nước, tư nhân hay cộng đồng mà phần nhiều
hạ tầng cơ sở và công trình công cộng đều do Nhà nước phải đảm trách, vì tính
chất phục vụ quốc gia hoặc liên vùng của những công trình này. Những nơi nghèo
đói là nơi Nhà nước càng cần phải làm mọi việc cụ thể sao cho dân bớt nghèo bớt
khổ. Một con đường, một cây cầu, một trạm xá, một trường học... là những cơ sở tối
thiểu mà chính quyền phải cung cấp cho người dân. Ấy vậy mà có khi các nhóm
thiện nguyện hay người dân đóng góp tiền bạc công sức làm đường, xây trường vẫn
phải xin phép chính quyền, và ngày khánh thành không thể không có mặt các vị
lãnh đạo và vài lời “kể công” về sự “quan tâm tạo điều kiện giúp đỡ”!
Cũng vậy, việc đền ơn đáp nghĩa là đạo lý ngàn đời của dân ta.
Nhưng “của cho không bằng cách cho”, một ngôi nhà đơn sơ mà gắn tấm bảng “nhà
tình nghĩa, nhà tình thương” nghe như lời nhắc nhở phải “nhớ ơn”, hơn thế, còn
là một gánh nặng hơn nhiều lần! Bởi vì, cũng là đạo lý của dân ta “của biếu là
của lo, của cho là của nợ”!
Khi người dân nói lên sự cảm kích của mình thì Nhà nước mà người
đại diện là chính quyền cũng không thể mặc nhiên chấp nhận “lòng biết ơn” đó.
Ngược lại, cần phải nhận lỗi vì đã để tình trạng tồi tệ xảy ra, hoặc vì không
giải quyết kịp thời, hoặc đã không lường trước được những hậu quả xấu thì trách
nhiệm đầu tiên vẫn là của chính quyền. Cho nên kịp thời sửa sai là trách nhiệm
và đạo đức của chính quyền, nhân dân có quyền đòi hỏi điều đó. Bởi vì Nhà nước
sinh ra để làm gì nếu như không mang lại cuộc sống yên ổn và đầy đủ cho nhân
dân?!
Ngược lại với sự “kể công” phổ biến thì việc các “công bộc” thời
nay cần phải biết ơn người dân hầu như lại là một khái niệm xa lạ!
Thời chiến tranh, giữa sự sống cái chết cách nhau gang tấc, có
khi sinh mạng một người cộng sản phải đổi bằng sinh mạng hàng chục người dân,
lúc đó người ta biết ơn những người cứu mạng cho mình. Nay, có được chức này tước
kia ít người nghĩ rằng mình đang mang gánh nặng là phải trả ơn sự hy sinh của
nhân dân, mà chỉ coi địa vị là quyền lợi của mình và gia đình, hơn nữa, còn cho
đó là đặc quyền đặc lợi.
Có quyền trong tay nên gây thất thoát hàng chục ngàn tỉ đồng,
tham nhũng hàng ngàn tỉ, tham ô cỡ hàng trăm triệu có lẽ tính không hết! Mức độ
lãng phí đi cùng với tham nhũng ngày càng trầm trọng, không cần che giấu lén
lút mà công khai: những công trình, công ty ngàn tỉ mà khi quyết định xây dựng
hay phế bỏ các vị “công bộc” coi như “tiền chùa”. Lãng phí, tham nhũng và vô
trách nhiệm phải coi là một trọng tội, bởi vì nó tàn phá đất nước, tiêu diệt
lòng tin của con người và sự tử tế trong xã hội.
Những người biết suy nghĩ đều nhớ lời dạy của tiền nhân “Làm ơn
thì đừng nên nhắc, chịu ơn thì chớ nên quên”. Nhưng có lẽ đối với các vị “công
bộc” đang phung phí tài sản thiên nhiên và nhân tạo của quốc gia, tiêu xài vô
tội vạ từng đồng tiền thuế đổi bằng mồ hôi nước mắt của người dân, tham nhũng
tích lũy của cải cho bản thân, gia đình và phe cánh, cần thiết phải đóng một
tấm bảng đồng lên mỗi ngôi nhà và dựng bia đá tại các công trình mà họ đang ngự
trị: “Đây là nhà ở, công trình có được từ máu của nhân dân”.
Hàng ngày nhìn thấy lời nhắc nhở như vậy may ra “công bộc” mới
thấy hết những món nợ rất lớn của họ đối với nhân dân.
Nhận xét