4444. Bàn về thói giả dối
Bàn về thói giả
dối
(Đối
thoại với ông Chủ tịch nước)
Nguyễn
Đình Cống
1-
Giới thiệu
Ngày
20/6 trang Bauxite Việt Nam và trang Ba Sàm có bài “Sự khốn cùng của truyền thông quốc
doanh” của Nguyễn Đình Ấm (NĐÂ). Trong bài đó có một đoạn làm tôi đặc biệt chú
ý, đó là: “Tổng
thống Mỹ Obama thăm, được dân Việt Nam tiếp đón vô cùng nồng nhiệt…
Thế nhưng khi khách vừa về, VTV1 Chuyển động 24h lại tổ chức chương trình nói
về “thói giả dối của Obama” trong đó MC Việt Hoàng ba hoa nói xấu khách để dân
hiểu mọi hình ảnh giản dị, thực tâm, những phát ngôn trí tuệ, tôn trọng nhân
dân, nền văn hóa, lịch sử Việt Nam như chỉ là một sự giả dối, dàn dựng… (Việc
làm đó là) một sự bất nhã vô liêm!”.
Điều đó tôi không hề ngờ tới, và đến nay, sau gần 1 tháng mới vô
tình biết được. Tôi vội vào Google, truy cập mục “Giả dối của Obama” thì nhận
được nhiều bài cùng tên: “ VTV vạch trần thói giả dối của Obama” với lời thuyết
trình rất hùng hồn của một diiễn giả trẻ, tôi đoán là MC Việt Hoàng (VH). Ngoài
ra, cũng trong mục đó tôi còn tìm thấy bài: “Suy ngẫm về thói giả dối của người
Việt” của Trần Đại Quang, Chủ tịch nước. Tôi xin bàn về 2 bài vừa nêu.
2-
Bài VTV vạch trần thói giả dối của Obama
Nhận xét
chung bài thuyết trình rất hay, hấp dẫn, luận cứ phong phú, luận chứng vững
vàng. Bài thuyết trình như vậy có khả năng lôi cuốn những người nghe dễ tính,
tin vào VTV, tin vào sự tuyên truyền của đảng. Nhưng họ tin, bị lôi cuốn vì sự
hiểu biết có hạn và đặc biệt là họ sợ, không dám nghĩ khác. Với tôi và rất
nhiều người chịu khó suy nghĩ một chút thì thấy rõ bài thuyết trình của VH là
một sự ngụy biện nguy hiểm, giống như nhận xét của NĐÂ là “Một sự bất nhã vô
liêm”.
Mấu chốt
ngụy biện trong bài của VH là đánh tráo khái niệm “giả dối” rồi dùng nó để gán
ghép, để chụp mũ cho Obama. Đây là sự vô minh, chỉ chưa biết là cố ý để lừa bịp
hay vì trình độ còn yếu, cũng có thể phải làm theo chỉ đạo của ai đó để nhận
một sự tưởng thưởng mong muốn.
Trước
hết phải hiểu khái niệm giả dối. Vì đây không phải là bài trao đổi về lôgic học
nên tôi không đi sâu vào nội hàm và ngoại diên của khái niệm, chỉ xin nêu giải
thich và vài thí dụ. Giả dối là cách thể hiện của con người bằng lời nói hoặc
hành động ngược lại với suy nghĩ, nhận thức hoặc bản chất của mình, là kiểu
“xanh vỏ đỏ lòng”. Thí dụ ông C rất ghét B nhưng trước mặt người khác lại nói
hoặc tỏ ra rất kính trọng. Bà L rất yêu mến D nhưng ở nơi công cộng lại tỏ ra không
ưa gì. Anh X, ở chỗ riêng tư và bí mật là người rất tham tiền và thích quan hệ
tình ái với nhiều phụ nữ, nhưng công khai lên lớp đạo đức cho thanh niên chống
lại các việc trên.
Nhưng
nếu ông C thực tâm thích B, bà L thực tâm không ưa D thì việc làm của họ là
chân thật, không hề giả dối. Nếu X thực sự không tham tiền, không thích tình ái
lăng nhăng, là người có đạo đức thật sự, mà anh ta thể hiện và khuyên mọi người
giữ đạo đức thì không thể cho là cố tinh giả dối. Giả dối là ngược lại với chân
thật, trung thực
Viết về
chân thật thì bài thơ “Lời mẹ dặn” của Phùng Quán là một bài hay. Xin trích vài
câu : “… Con ơi một người chân thật / Thấy vui muốn cười cứ cười / Thấy buồn
muốn khóc là khóc / Yêu ai cứ bảo là yêu / Ghét ai cứ bảo là ghét / Dù ai ngon
ngọt nuông chiều / Cũng không nói yêu thành ghét / Dù ai cầm dao doạ giết /
Cũng không nói ghét thành yêu…
Trong
lòng đang vui, bạn cười. Có thể điệu cười hợp với ai đó làm người ta thích bạn
hơn, hoặc không hợp với người khác làm họ khó chịu. Như vậy chỉ có thể nói điệu
cười đó hợp hay không hợp với người nghe chứ không được vì không hợp mà cho là
giả dối. Sẽ là giả dối khi miệng cười, tỏ ra thân thiện mà trong lòng đầy thù
hận (Miệng nam mô bụng bồ dao găm).
Chỉ phân
tích 2 việc: 1- Obama đi ăn bún chả. Nếu bản chất ông không thích gì bún chả,
không thích gì việc tiếp xúc trực tiếp với người dân, thế mà ông đã làm thế thì
đó là giả dối. Nhưng khi ông thực tâm thích ăn bún chả, thực lòng muốn chào hỏi
người dân thì không thể nào cho việc ông làm là giả dối. 2- Việc ông nhờ những
thư ký giỏi chuẩn bị bài phát biểu trong đó dẫn Lý Thường Kiệt, Nguyễn Du, Văn
Cao, Trịnh Công Sơn và ông nắm vững để trình bày chứng tỏ sự chuẩn bị vô cùng
chu đáo và tài hùng biện sắc sảo. Những việc đó sẽ là giả dối nếu ông nói như sáo
vẹt để lấy lòng người nghe, ông cúi mặt nhìn vào giấy để đọc mà không hiểu.
Thực tế thì ông đã diễn đạt những điều đó với cả tấm lòng nồng nàn, với trí tuệ
sắc sảo, với sự tôn trọng chân thành và đúng mức thính giả Việt Nam . Thế thì
giả dối chỗ nào. Phải chăng nói hay, hấp dẫn, lôi cuốn là giả dối?!
MC VH đã
đánh tráo khái niệm, tuy không nói ra nhưng ngầm cho rằng những việc làm theo
mẫu có sẵn, những bài phát biểu chủ yếu nhìn vào giấy để đọc, những cử chỉ vụng
về thòi đuôi là... chân thật, thế thì suy ra việc gây được cảm tình, nâng cao
được uy tín của Obama là giả dối. Nguy hiểm thay cho kiểu suy luận như vậy. Đó
là kiểu vu cáo, xuyên tạc. Tuyên huấn và VTV tưởng rằng với bài “Vạch trần thói
giả dối của Obama” sẽ làm cho nhiều người dân tin vào tuyên truyền của đảng
hơn. Họ đã quá nhầm. NĐÂ đã dùng câu “Một sự bất nhã vô liêm” thật đúng. Sẽ còn
nguy hiểm hơn cho đảng khi nhân dân dùng ngay lập luận của VTV để chiếu rọi vào
các hoạt động mị dân của các lãnh tụ cộng sản.
3-
Bài của Chủ tịch Trần Đại Quang (TĐQ)
Bài có
tên: “Suy ngẫm về thói giả dối của người Việt”, công bố ngày 17/4/2016. Bài có
3 đoạn chính: 1- Ngụy thiện; 2- Giả dối - Ý thức bị cái ác chế ngự hoàn toàn;
3- Tính giả dối và căn bệnh sợ sự thật (trong bài không đánh số, chỉ ghi đề
mục).
Xin tóm
lược vài ý chính. 1- Ngụy thiện là cách lấy đạo đức giả làm nền cho ứng xử, là
che giấu cho giả dối, làm chứng gian, dùng quyền lực bao che tội lỗi. 2- Dẫn
quan điểm của Đạo Phật, mọi hành động được dẫn dắt bởi ý thức sẽ quyết định nghiệp mà họ phải trả. Ý thức thù nghịch tạo
ra môi trường ít khoan dung, khuyến khích bạo lực, tạo ra sợ hãi. 3- Sợ nhận
sai lầm, sợ sự thật, vì còn có người giữ vai trò cầm cân nảy mực ưa nói dối,
làm dối, nên người khác cũng dùng chính cách ấy để chống lại họ.
Bài của
Trần Đại Quang nêu lên được phần lớn thực trạng giả dối trong xã hội VN hiện
nay. Với cương vị Chủ tịch nước, viết được như thế chứng tỏ đã biết được phần
nào thực trạng đau buồn của dân tộc. Đó là điều đáng hoan nghênh. Tuy nhiên
nhiều người còn trông chờ vào 2 điều quan trọng mà chưa thấy Chủ tịch đề cập,
đó là truy tìm nguyên nhân và biện pháp khắc phục. (Nếu không sẽ mắc vào lỗi:
vạch ra rồi để đấy). Tôi xin bàn góp 2 điều ấy.
Nguyên
nhân gốc và sâu xa nào tạo nên thói giả dối hiện nay. Phải chăng nó đã có trong
dòng máu của dân Việt từ thời Vua Hùng. Nó được giữ nguyên cho đến bây giờ, hay
là có lúc mạnh lúc yếu. Nó mạnh lên hay yếu đi là tại đâu. Truy cho cùng sẽ tìm
thấy “Tại Trời” (Ngẫm hay muôn sự tại Trời). Nhưng với Trời chỉ có thể
cúng vái, cầu xin còn quy kết trách nhiệm chẳng đi đến đâu. Thời phong kiến thì
quy cho Con Trời. Có được vua anh minh thì thói giả dối xẹp xuống, gặp phải vua
ngu và tham thì thói giả dối phát triển. Thế còn bây giờ thì quy cho ai. Không
ai khác ngoài thế lực lãnh đạo, quản lý xã hội. TĐQ cũng đã viết: “người giữ
vai trò cầm cân nảy mực ưa nói dối, làm dối, nên người khác cũng dùng chính
cách ấy để chống lại họ”. Hỏi tiếp. Tại sao người cầm cân nẩy mực lại ưa nói
dối, làm dối, họ dựa vào đâu để nói dối, ai bao che, bảo vệ cho sự nói dối đó.
Tại sao họ nói dối từ lâu mà pháp luật không phát hiện và trừng phạt, v.v…
Không biết Chủ tịch đã suy nghĩ và có câu trả lời chưa chứ nhiều người trong
nhân dân đã nói tới từ lâu. Cũng không biết những lời nói ấy đã đến tai Chủ
tịch chưa. Đó là: Sự giả dối là thuộc bản chất của Chủ nghĩa Mác Lê nin (CNML),
của phong trào cộng sản.
Thực ra
sự giả dối có sẵn trong dòng máu của dân tộc Việt, là phần yếu kém trong nền
văn hóa Việt. Dưới các thời thịnh trị, có vua sáng tôi hiền, luật pháp nghiêm minh,
xã hội ổn định, thói giả dối bị bài trừ, bị xẹp xuống. Nhưng sự toàn trị của
cộng sản, của chuyên chính vô sản theo CNML trong vòng 6, 7 thập niên lại đây
lại là môi trường rất tốt cho thói giả dối lên ngôi, phát triển mạnh mẽ như
sóng trào. Ngài Chủ tịch viết: Dùng quyền lực bao che tội lỗi. Thử hỏi ai có
quyền lực và dùng quyền lực ngoài đảng CS. Ở VN bây giờ, ngoài tai họa mắc vào
mưu đồ hủy diệt của Tàu thì thói giả dối có sức phá hoại xã hội mạnh nhất, mạnh
hơn tệ tham nhũng và mua quan bán chức, nó làm hủy hoại đạo đức đến tận gốc rễ.
Chính quyền, lãnh đạo dùng giả dối để thống trị, dân chúng dùng giả dối để tồn
tại. Có một nhận định rất đúng là : Phong trào cộng sản, theo CNML dựa trên hai
cột trụ để tồn tại và phát triển (trước khi dẫn đến diệt vong) là bạo lực sắt
máu và dối trá ngụy biện.
Thưa Chủ
tịch. Xin đừng vội đổ hết tội lỗi lên đầu dân chúng và một số quan lại thoái
hóa biến chất, đành rằng họ cũng góp phần. Đảng khuyến khích nhìn thẳng vào sự
thật. Nếu Chủ tịch chưa tin vào sự thật tôi vừa nêu thì xin cho tổ chức các
buổi đối thoại về “Thói giả dối của người Việt”. Đối thoại công khai, có tường
thuật trực tiếp trên VTV, VOV cho toàn dân xem, nghe, chứng kiến. Vấn đề là
phải chân thật trong việc tổ chức chứ không dàn dựng một cách gian dối. Nếu Chủ
tịch thấy chưa tiện đối thoại và không đồng ý hoặc chưa rõ về nhận định trên
đây mà cho gọi thì tôi xin sẵn sàng đến trình bày trực tiếp để trao đổi với
ngài và những cán bộ tuyên huấn cao cấp của đảng CS (về nguyên nhân gốc mọi tệ
nạn của XHVN hiện nay, trong đó có thói giả dối).
Về biện
pháp khắc phục. Với cương vị Chủ tịch nước và đã viết được một bài trình bày về
thực trạng của thói giả dối, tôi nghĩ rằng ngài nên cho thành lập BAN BÀI TRỪ
NẠN GIẢ DỐI (bài trừ mạnh hơn phòng chống), nếu được thế tôi xin ứng cử làm một
ủy viên. Vừa rồi trong một lớp cao học, khi nghe tôi thuyết trình về đức tính
trung thực trong NCKH, một học viên hỏi: “Nghe thầy thuyết trình rất hay, nhưng
liệu trong cuộc đời thầy có thực hiện đúng được như thầy nói”. Tôi trả lời:
“Trong cuộc đời, tôi không dám cam đoan là trong sạch trăm phần trăm, nhưng
trong công việc, trong NCKH tôi chưa bao giờ làm gì gian dối, về cơ bản tôi tự
đánh giá là người trung thực”. Còn ngài Chủ tich, ngài sẽ trả lời như thế nào
nếu có ai liều mạng hỏi, ngài đã viết được bài về thói giả dối, đã nhận xét có
người cầm cân nẩy mực ưa nói dối, thế còn ngài trung thực đến mức nào.
Ở trên
tôi đề nghị lập ban bài trừ giả dối là viết cho vui thôi chứ trong hoàn cảnh
hiện nay có lập ra nhiều ban như thế cũng chẳng làm được gì ngoài việc tiêu tốn
thêm tiền thuế của dân. Thì hàng trăm ban phòng chống tham nhũng hoạt động ráo
riết, tiêu tốn nhiều tiền mà nạn tham nhũng vẫn phát triển đó thôi. Để phòng
chống giả dối một cách triệt để cần phải loại bỏ nguyên nhân gốc rễ là CNML,
phải xây dựng được thể chế thật sự dân chủ với tam quyền phân lập, với một
chính quyền minh bạch. Như vậy thì cả dân và quan mới không thể, không dám và
không muốn giả dối.
Tôi muốn
dùng 2 câu sau trong bài của ngài để nhắc nhở Chủ tịch luôn tâm niệm và cũng để
kết thúc bài viết của mình: 1-Sợ sự thật, sợ phải tiếp cận, đối mặt với
sự thật sẽ là con đường ngắn nhất dẫn đến tự huỷ hoại. 2- Làm sao có thể xây dựng được
một quốc gia hùng mạnh, trong sạch khi người ta luôn sợ hãi trước sự thật, tìm
mọi cách để ngăn che sự thật.
Xin ngài
hãy tự hỏi, và nếu có dịp nêu ra và thảo luận ở Bộ chính trị, ở Văn phòng Chủ
tịch nước phải chăng chính bản thân ngài và đảng CS của ngài đang sợ những điều
trên.
N.Đ.C.
Tác giả
gửi BVN
(Theo BVN)
Nhận xét