3779. Lời chào tròn hay méo
Lời chào tròn hay méo
PNTB: Vào những nơi "đày tớ" của mình hiện nay, nhất là những cơ quan công quyền, kiếm được lời chào hay một nụ cười thay cho lời chào quả là hiếm. Trái lại, chỉ bắt gặp những bộ mặt căng thẳng, "chưa làm việc đã muốn cãi nhau" là nhiều. Mình vốn nóng tính nên rất hạn chế đến những nơi đó, trừ việc không thể đừng. Có hôm bước ra cửa, bà xã còn dặn với: "Ông cố gắng kiềm chế nhá!..."
Hoàng Minh Trí - “Lời chào cao hơn mâm cỗ” dường
như luôn đúng, hiếm có câu nói nào ngắn gọn vỏn vẹn vài từ lại dễ dàng mang đến
nhiều thiện cảm với người xa lạ đến thế.
Trong một chuyến du lịch Hongkong cách
đây vài năm, quãng đường từ sân bay về khách sạn, anh tài xế vui tính luyên
thuyên hỏi han tôi đủ thứ chuyện. Anh hỏi lan man từ chuyện lấy vợ chưa, tại
sao lại chưa, có tìm bạn gái nơi đây không, mua bán chỗ này là bịp khách đấy,
chỗ kia là hợp lý, ăn mỳ vằn thắn chỗ nọ mới đúng khẩu vị… Xe tới khách sạn, nhân viên
sảnh lễ tân ra mở cửa xe và chào tôi đầy đặn bằng thứ tiếng Việt lơ lớ đủ cả
tên cúng cơm.
Một thoáng ngạc nhiên, vui vẻ, sau khi
nhận đủ hành lý được bê xuống từ thùng xe, tôi “típ” thêm chàng trai bản xứ vài
đôla. Tôi tự đặt dấu hỏi tại sao nhân viên khách sạn lại biết chính xác tên
mình? Hai phút tôi có câu trả lời.
Trong quá trình di chuyển trên taxi,
những thông tin cơ bản về quốc tịch, tên tôi đã được tài xế bằng cách nào đó
thông báo trước về khách sạn. Cho dù đó là một “nghiệp vụ” của ngành du lịch xứ
sở này để làm vui lòng khách đến thì dù đánh giá như thế nào đi chăng nữa vẫn
phải công nhận đó là một phương pháp hay. Họ, chí ít đã lấy được cảm tình của
một người xa lạ.
Tôi đã từng xem nhiều clip trên mạng
Internet, trong ấy chan chát nội dung đối thoại giữa người dân và cảnh sát giao
thông ở Việt Nam trong những tình huống kiểm tra vi phạm lặt vặt. Vô số trường
hợp bắt đầu căng thẳng ngay từ lời nói bắt lỗi đầu tiên: "Anh đã chào tôi
chưa, ơ kìa?”. Anh cảnh sát ngượng nghịu, lúng búng vung tay lên vành vũ kếp-pi
khiên cưỡng chào rất nhanh kiểu cho có rồi vào việc luôn: “Tôi chào anh rồi đấy
nhé, anh cho kiểm tra giấy tờ!”. Một lời chào “méo miệng”.
Tôi cũng không rõ động tác chào theo
điều lệnh ấy có vất vả lắm hay không mặc dù quy định là bắt buộc. Đôi khi tôi
cũng tự hỏi rằng tại vô số trụ sở công quyền tiếp dân, đóng thuế, công tác hành
chính… nụ cười và lời chào hỏi ban đầu với người dân của cán bộ hình như giống
như vô số loài thú trong sách đỏ đang bên bờ “tuyệt chủng”. Đằng sau lớp kính
ngăn cách đục lỗ thông âm ấy là những gương mặt mệt mỏi, cau có, mỗi lời nói
gắt gỏng như mệnh lệnh và thường xuyên đều đặn thiếu chủ ngữ.
Nỗi vất vả của bên nào là thường trực?
Có lẽ không cần khảo sát thì cá nhân mỗi người dân đều nhiều ngần ngại khi bắt
buộc phải đến chốn công quyền.
Mới đây, trong mỗi ngày làm việc của cán
bộ, chiến sĩ điểm cấp mới, cấp đổi chứng minh nhân dân, Phòng cảnh sát quản lý
hành chính về trật tự xã hội, Công an Hà Nội (44 Phạm Ngọc Thạch) bắt đầu bằng
việc chào dân nhằm thể hiện sự tôn trọng và nhắc nhở về chức trách phục vụ nhân
dân.
Cho dù loáng thoáng đâu đó một chút
gượng gạo nhưng tôi thấy đây là một tín hiệu le lói đáng mừng, rất cần thiết
được nhân rộng khi cái hố khoảng cách giữa cảnh sát nói riêng và công quyền nói
chung với người dân ngày càng rộng miệng.
Có quan cách đến đâu, một nhân viên công
quyền khó lòng hách dịch quát tháo ngay được với người đối diện mà mới trước đó
vài chục giây, mình vừa phải đứng nghiêm chào – dù là chào theo điều lệ.
Tôi cũng chả dám mơ ước xa xôi, chỉ mong
rằng, đến lúc nào đó những vị cán bộ khi đối diện với nhân dân, gửi tới chúng
ta một nụ cười và lời chào tự nhiên nhất có thể.
Có lẽ chỉ cần hao hao tươi tắn giống như
những người phục vụ nhà hàng, dịch vụ, bán vé cầu đường BOT… thì khi ấy, ắt
những vụ việc chống người thi hành công vụ, phàn nàn dịch vụ công cũng sẽ
thuyên giảm đáng kể. Tôi tin là vậy. Có ai muốn đôi co căng thẳng, lằng nhằng,
hoạnh họe khó chịu với một “đầy tớ” đầy trách nhiệm vừa lịch lãm gật đầu chào
mình.
Phản xạ chào hỏi cũng có thể mai một,
kém tự nhiên hơn nếu chúng ta ít sử dụng nó. Lời chào hỏi là một hành vi văn
hóa cần thiết trong cuộc sống văn minh. “Tác dụng phụ” duy nhất của nó, tôi
tin, sẽ chỉ làm người đối diện tôn trọng, có thiện cảm với ta hơn.
Tất nhiên đó nên là một lời chào tròn
tiếng.
Hoàng Minh Trí/
VnexPress
Nhận xét