3644. Con bò, nhà văn và sự im lặng
Con bò, nhà văn
và sự im lặng
Nguyễn Văn Thiện
(Tiền Vệ) - Khi nhà văn im lặng, xét về khía cạnh nào đó,
nhà văn không khác con bò. Như ngày hôm nay của hắn chẳng hạn. Nhưng nếu con bò
im lặng, con bò, liệu có giống nhà văn không? Câu hỏi ngớ ngẩn ấy quẩn quanh
trong đầu đã mấy hôm trời nóng nực như rang.
Hắn băn khoăn, bóp đầu bóp trán trước câu hỏi hóc búa tình cờ ập đến.
Hắn ghét sự im lặng. Im lặng là dấu hiệu của cái chết. Nhưng nếu như bọn trâu
bò ngày nào cũng hét nhặng lên, đọc bài vanh vách và hát quốc ca hùng tráng,
thì sẽ ra sao nhỉ? Hắn không biết lý giải sao cho phải trước cái hiện tượng lạ
lùng này của cuộc sống.
Những ngày này, trên truyền hình, trên các mạng xã hội, người ta đang
cãi nhau văng miểng về việc có nên cho quyền im lặng được ghi vào luật. Cả một
rừng luật rồi, thêm một tí ti luật nữa, có thấm gì đâu mà cãi nhau! Hắn đang
nghĩ về một điều luật nào đó có thể điều chỉnh hành vi của cả trâu bò lẫn nhà
văn...
Triết lý vô ngôn của nhà Phật cho rằng trong sự im lặng đã có lời nói,
đã có sự biện luận, sự biện luận của lặng im. Nếu thế thì hắn và hầu hết những
người hành nghề chữ nghĩa ở xứ này đều là những phật tử sắp sửa thành chánh
quả. Thế nhưng, khi những con bò im lặng, chúng có tư cách của một phật tử
không?
Trời nắng cực, hắn ra sườn đồi hóng mát, bỏ luôn chương trình cãi nhau
dang dở trên truyền hình về quyền im lặng. Đàn bò vẫn đủng đỉnh gặm cỏ, như
không hề có thêm một điều luật văn minh sắp sửa ra đời...
Hắn cố gắng quan sát thật kỹ những con bò, theo đúng phương pháp thâm
nhập cuộc sống của giới văn nghệ nước nhà khi đi thực tế sáng tác. Nghĩa là xem
những con bò khi nhai cỏ có phát ra âm thanh nào như là tín hiệu giao tiếp của
loài bò không. Hoàn toàn không! Lũ bò đứng dưới bóng cây tránh nắng, miệng đều
đặn nhai, bằng một hàm răng đều đặn, sáng bóng. Hắn muốn so sánh hàm răng của
những con bò với những hàm răng chắc chắn trắng tinh của các chính trị gia kỳ
cựu, nhưng lại thôi, vì có lẽ đó là sự so sánh quá khập khiễng chăng!
Có một chi tiết khá thú vị: Mắt bò hơi ươn ướt! Điều này thì, các nhà
thơ tiên phong nước nhà đã hơn một lần miêu tả! Ôi chao, những cặp mắt bò, mắt
bò đực, mắt bò cái, khát vọng đực, khát vọng cái, nỗi niềm đực, nỗi niềm cái...
rưng rưng hoang hoải tận cùng! Đến nỗi, có lúc, hắn đã từng nghĩ rằng, ai làm
thơ mà chưa đề cập đến hình ảnh mắt bò hoặc mắt ngựa thì chắc chắn chưa phải là
nhà thơ năng nổ!
Nhận xét tổng quát: Những con bò im lặng ấy rất béo, săn chắc, lông óng
mượt. Có lẽ đây là cái giá để đổi lại sự im lặng mang màu sắc triết học của
chúng. Chúng chỉ cần ăn no, không cần đọc bài vanh vách, bàn chuyện luật nọ
luật kia và hát thuộc lòng bài quốc ca hùng tráng...
Bây giờ thì hắn đã bắt đầu mường tượng ra điểm tương đồng giữa các nhà
văn im lặng và những con bò im lặng...
Cuối cùng, chúng sẽ vào lò mổ hết. Đó là điểm tương đồng giữa nhà văn
với bò. Còn điểm khác biệt là nhà văn, dù suốt đời im lặng thì cũng sẽ mất chi
phí mai táng, còn bò thì không cần. Vì thịt, xương, gân, đuôi, lòng, da, thậm
chí sừng bò đều có thể trở thành những món ăn, món nhậu khoái khẩu, những đồ
dùng được bán với giá cao.
Thành thử, sự im lặng của bò là sự im lặng tích luỹ giá trị vật chất,
còn sự im lặng của nhà văn là sự đầu hàng số phận, lặng lẽ chấp nhận cái chết.
Triết lý có vẻ cao siêu này, đương nhiên là trâu bò không thể hiểu được, còn
các nhà văn có hiểu được không, chính hắn cũng không dám chắc!
Hắn là một con bò cộng thêm chi phí mai táng!
Nhận xét