4560. Giáo sư Trần Văn Khê ra đi để lại niềm tiếc thương vô hạn
Giáo sư Trần Văn Khê ra đi để lại niềm tiếc thương vô hạn
TNO/24/06/2015 16:53
GS Trần Văn Khê mặc áo dài khăn xếp đang trình diễn nhạc cổ truyền
- Ảnh: tư liệu gia đình |
(TNO) Chỉ cách đây ít lâu, trong
một buổi nói chuyện thường kỳ Vinh
danh lịch sử văn hóa Nam bộ: Lịch sử cải lương tại nhà riêng của GS-TS Trần Văn Khê
(32 Huỳnh Đình Hai, quận Bình Thạnh, TP.HCM), ông nói rằng 'niềm vui buổi nói
chuyện hôm nay sẽ giúp tôi sống thêm 5 ngày nữa'.
Như thế GS Trần Văn Khê đã biết
trước ngày giáo sư phải ra đi và chắc ông cũng biết sự ra đi của mình sẽ để lại
biết bao niềm tiếc thương cho mọi người, nhất là những người quan tâm đến Hồn
Việt, về giá trị của Hồn Việt đối với việc xây dựng đất nước hùng cường.
Tôi còn nhớ vào năm 1993, tôi có
cuộc phỏng vấn GS-TS Trần Văn Khê khi mời ông tham gia Trung tâm nghiên cứu Gia
Định (Nam bộ). GS Trần Văn Khê đã nói đây là cuộc phỏng vấn “rút ruột mình” và
đã đưa cho một số người coi, trong đó có người đã sao hơn 10 cuốn băng nhựa cho
những người thân ở Canada được coi.
Thât sự tôi rất xúc động khi GS-TS
Trần Văn Khê kể rằng khi tốt nghiệp ngành Chính trị học ở Pháp, bị bệnh nằm
bệnh viện đã suy nghĩ về truyền thống 4 đời nhạc sĩ của gia đình mình. Và ông
đã đi tới quyết định trở về với cội nguồn truyền thống gia đình cũng như dân
tộc mình, phải tiếp bước ông cha và quyết học lấy bằng tiến sĩ về âm nhạc
truyền thống.
Chính vì quyết định về cội nguồn
trên mà sự nghiệp của GS-TS Trần Văn Khê thật sự tỏa sáng, đóng góp nhiều công
lao quảng bá những gì độc đáo của âm nhạc truyền thống Việt Nam ra thế giới.
Trong đó đặc biệt góp phần nghiên cứu, giữ gìn những tinh hoa, bản sắc Việt rất
đáng tự hào như ca trù, nhã nhạc cung đình Huế, nhạc cồng chiêng Tây nguyên và
biết bao di sản đáng tự hào của Việt Nam đã được UNESCO công nhận là di sản văn
hóa phi vật thể của nhân loại.
Mặc dù mắc nhiều bệnh từ tiểu
đường đến tim mạch, “luôn sống chung với lũ”, nhưng GS Trần Văn Khê luôn hăng
hái tham gia rất nhiều hoạt động văn hóa, luôn khuyến khích động viên các thế
hệ trẻ tham gia các chương trình văn hóa dân tộc như chương trình của CLB Tiếng
hát quê hương; Chương trình đem âm nhạc truyền thống, đem dân ca, ngâm thơ vào
trường học; Chương trình quảng bá bếp Việt ra thế giới…
Cuộc đời có rất nhiều điều kỳ thú
đã kể lại qua nhiều tập hồi ký mà chị Lý Thị Lý cùng với Công ty sách Phương
Nam đã tích cực lo xuất bản để công chúng thưởng lãm. GS-TS Trần Văn Khê cũng
có nhiều bạn tri kỷ tri âm nổi tiếng như nhạc sư Vĩnh Bảo, nhạc sĩ Phạm Duy, đã
để lại những ký ức của nhau nhiều xúc cảm, cũng đã khóc bạn tha thiết khi bạn
qua đời như đám tang nhạc sĩ Phạm Duy.
Tuy cuộc sống gia đình vợ chồng
không được suôn sẻ, song lúc nào GS-TS Trần Văn Khê cũng lo cho cuộc sống của
nhau ngay tới khi người bạn đường qua đời và để lại thế hệ con cháu nhiều tài
năng về âm nhạc như GS-TS Trần Quang Hải về đàn môi hay người cháu gái nội đang
đam mê quảng bá ẩm thực Việt để tiếp bước ông nội có những kiến thức uyên bác
và những phát biểu rất hay về ẩm thực Việt.
Tôi quen với GS-TS Trần Văn Khê từ
thập niên 1960 qua GS Hoàng Xuân Hãn, khi tôi là chủ nhiệm kiêm chủ bút Tập san Sử Địa, thường thư từ
qua lại với nhau, song phải nói rất thân từ khi tôi mời GS-TS Trần Văn Khê tham
gia hội thảo khoa học Bản sắc
Việt Nam trong âm nhạc năm
1998 tại Khách sạn Majestic và hội thảo Tiệc
cưới, tiệc đãi quốc khách Việt Nam tại
Khách sạn Kỳ Hòa năm 1999 và mời GS-TS Trần Văn Khê về dạy môn âm nhạc truyền
thống tại khoa Du lịch ở Trường đại học Hùng Vương mà GS-TS Trần Văn Khê nói
sau khi đã dạy biết bao sinh viên nước ngoài từ Á đến Âu thì đây là lần đầu
tiên được dạy sinh viên Việt Nam bằng tiếng Việt tại nước Việt Nam…
Chắc ai có duyên may mới quen được
GS-TS Trần Văn Khê và sẽ ngưỡng mộ sự nghiệp, cuộc đời của GS Khê, song tôi chưa
từng thấy ai lại có nhiều duyên may như GS-TS Trần Văn Khê, người từng được
duyên may mời ở khách sạn 4, 5 sao Majestic mà nhất định không phải trả tiền, ở
bao lâu cũng được. Hay có duyên may được “thành phố” thời bà Nguyễn Thế Thanh
làm Phó giám đốc Sở VHTT giao biệt thự khang trang làm nơi trưng bày nhạc cụ
dân tộc để GS-TS Trần Văn Khê ở cùng lấy nơi đây là nơi sinh hoạt văn hóa dân
tộc. Nhiều người đang mong biến nơi đây thành Trung tâm nghiên cứu văn hóa Nam
bộ và tiếp tục có những sinh hoạt văn hóa thường kỳ mà GS-TS Trần Văn Khê đã
dụng công truyền lửa cho các thế hệ trẻ.
Thật là mất mát vô hạn khi GS-TS
Trần Văn Khê không còn nữa. Song cũng thật là duyên may hiếm có để cùng nhau
tiếp bước GS-TS Trần Văn Khê giữ hồn dân tộc tại một nơi mà GS Trần Văn Khê đã
truyền lửa cho biết bao thế hệ trẻ vậy. Hi vọng sau này sẽ có các giải thưởng
Trần Văn Khê cho các tài năng trẻ, nhất là về âm nhạc truyền thống. Có ý kiến
cho rằng để thiết thực hữu ích cho mai sau thay vì đưa các vòng hoa thì nên đưa
vào quỹ văn hóa giáo dục Trần Văn Khê vậy.
Khóc
GS-TS Trần Văn Khê
Bác Khê
ơi, bác ra đi
Biết bao thương tiếc nói gì giờ đây Giữ hồn Việt bản sắc này Công lao của bác, càng ngày khắc ghi Định hình bản sắc phát huy Âm nhạc truyền thống những gì Việt Nam Văn hóa ẩm thực vẻ vang Văn hóa dân tộc Việt Nam tự hào Lương sư hưng quốc thuở nào Bác Khê tiếp bước nêu cao tinh thần Rồi đây tuổi trẻ rất cần Noi theo gương bác giữ hồn Việt Nam Dựng xây nội lực đàng hoàng Nguy cơ thuộc quốc sẽ càng đẩy xa
Hãn Nguyên Nguyễn Nhã, Tiến sĩ Sử học
(Trưởng Đề án Bếp Việt - Bếp của thế giới) |
Hãn Nguyên Nguyễn Nhã
Tiến sĩ sử học
Tiến sĩ sử học
Nhận xét