4551. Du học sinh 'nói thật', phụ huynh Việt đau đầu
Du học sinh 'nói
thật', phụ huynh Việt đau đầu
Các du học sinh ở Anh. Ảnh:
Studylink
|
Khi theo học ở
nước ngoài, du học sinh Việt Nam thường không mấy khó khăn để giành những điểm số rất ấn tượng trong các
môn Toán – Khoa học… tuy nhiên đó mới chỉ là phần nổi tươi đẹp của tảng băng.
LTS:Cứ mỗi kỳ
thi về, các phụ huynh và học sinh lại chộn rộn với kết quả học tập của các em.
Nhưng những năm gần đây, các phụ huynh và chuyên gia giáo dục lại bắt đầu hoang
mang vì... nhiều học sinh giỏi quá. Áp lực và thời gian học hành gia tăng;
nhưng cái giỏi này có thực chất không, có đi đôi với hiệu suất lao động và chất
lượng cuộc sống không?
Tuần Việt Nam mở diễn đàn Thế nào là giỏi và giỏi để làm gì? Mời các
phụ huynh và chuyên gia giáo dục cùng tham gia thảo luận.
Các 'siêu nhân'
Việt Nam
Hơn 20 năm đi
học trong nước và nước ngoài, trải nghiệm cả hai nền giáo dục Á Âu, tôi luôn tự
hào về khả năng tính nhẩm rất nhanh của mình, dù rằng chưa bao giờ được coi là
một người khá toán khi còn học trong nước.
Niềm tự hào đó
chắc sẽ là mãi mãi cho đến một cuộc đối thoại của giữa tôi và một người bạn
nước ngoài.
Thán phục trước
khả năng tính nhẩm trong chớp mắt của tôi, trong khi bạn phải bấm máy tính rất
lâu mặc dù phép tính khá đơn giản với đa số học sinh tiểu học ở Việt Nam . Chúng tôi đưa
câu chuyện đi xa hơn khi hỏi về quá trình học tập của nhau khi còn là học sinh.
Ra là bạn hoàn
toàn không được học những gì chúng tôi đã học: không biết tính nhẩm chỉ biết
bấm máy tính nhưng lại được học kiên nhẫn xếp hàng khi qua đường hay chờ đợi;
không hề biết giải những bài toán cực khó mà học sinh lớp 10 ở Việt Nam ngày
nào cũng luyện, nhưng lại có kỹ năng lập kế hoạch công việc rất tốt và chính
xác.
Nếu xét theo
tiêu chí của người Việt "nét chữ nết người" thì có lẽ anh bạn tôi hẳn
không phải… người tốt. Chữ anh quá xấu, nghiêng ngả hết cả, do chưa có ngày nào
được học tập viết trên vở ô ly như chúng tôi ngày xưa. Thế nhưng anh lại có thể
say sưa kể với tôi về những vở kịch kinh điển của Shakespeare, sẵn sàng bỏ hàng
giờ lang thang trong Bảo tàng Anh Quốc (British Museum) để kể cho tôi về hòn đá
Rosetta (The Rosetta Stone) và giới thiệu các tác phẩm nghệ thuật được trưng
bày.
Tôi thấy may cho
bạn đã không học ở Việt Nam , vì với cái
kiểu đấy, tôi biết bạn sẽ chẳng bao giờ được là học sinh giỏi. Tuy nhiên, phải
nhìn nhận lại thật tường minh và nghiêm túc “Thế nào là học giỏi và có nhất
thiết phải học giỏi bằng mọi giá hay không?”
Quả thật có một
sự khác biệt rất lớn trong đường lối giáo dục của thế giới phương Tây và Việt Nam .
Nền giáo dục Anh
và nhiều nước khác chú trọng đào tạo ra con người phát triển toàn diện, giúp
từng cá nhân nắm bắt và định vị được tiềm năng để tự định hướng đi phù hợp và
phát triển khả năng thích ứng với đa dạng cuộc sống.
Sau kết thúc
chương trình giáo dục bắt buộc (16-17 tuổi) và thi lấy chứng chỉ giáo dục phổ
thông (GCSE), các em học sinh được rộng mở với hai lựa chọn: học các nghề các
em ưa thích và đã được định hướng từ trước tại các trường cao đẳng hay các khóa
học nghề; hoặc theo đuổi con đường học vấn bằng cách tiếp tục học dự bị A-levels
để vào các trường đại học.
Sẽ không có kỳ
thị thành hay bại cho bất cứ lựa chọn nào.
Giáo dục Việt Nam lại đang cố gắng đào tạo con người “học giỏi” theo những khuôn mẫu được
xã hội định dạng sẵn. Như thế nào là học giỏi “kiểu Việt Nam ”? Là điểm số
cao chót vót? Là giấy khen – danh hiệu? Là nhất định phải đỗ đại học? Tất cả
những điều đó dường như đã trở thành những quy chuẩn mặc định khó có thể lung
lay. Phụ huynh Việt đặc biệt dễ phát sốt lên với “thần đồng”.
Dốt cũng được,
nhưng không được dốt... một mình
Khi theo học ở
nước ngoài, du học sinh Việt Nam thường không mấy khó khăn để giành những điểm số rất ấn tượng trong các
môn Toán – Khoa học… tuy nhiên đó mới chỉ là phần nổi tươi đẹp của tảng băng.
“Học tốt nhưng
kỹ năng giao tiếp hạn chế - làm việc nhóm chưa hiệu quả - chưa thật tích cực
tham gia các hoạt động ngoại khóa”… thường là những lời nhận xét không hiếm gặp
của các thầy Tây cho trò Việt ở Anh.
Để trở thành học
sinh giỏi, học sinh Việt phải chăng đang mất nhiều hơn “được”?
Mỗi năm có bao
nhiêu em đang phải quên ăn quên ngủ, quên chơi và quên cả tuổi thơ để bố mẹ
đang "đầu cơ" vào các lò luyện chữ luyện viết chữ đẹp, để phấn đấu
góp phần đưa nước ta trở thành đất nước có chữ viết tay đẹp nhất trong thế giới
toàn dùng máy tính?
Mỗi năm có bao
nhiêu em đang phải tự cắt bớt thời gian thư giãn, nghỉ ngơi của mình để chạy
theo guồng máy đầy áp lực của thi cử? Phải là Giỏi, phải là Xuất sắc, phải là
người dẫn đầu, dù có là dẫn đầu trong mệt mỏi… Đó là còn chưa kể tới những
trường hợp “Con cứ việc học, còn giấy khen….. để bố mẹ lo”.
Mỗi năm có bao
nhiêu em đang phải vật lộn với những môn học, những đơn vị kiến thức mà có thể
rất lâu sau hoặc cũng có thể không bao giờ các em hiểu rằng cần học điều đó để
làm gì.
Đồng phục là một
nét đẹp nhân văn nơi học đường, tuy nhiên đồng phục giấy khen- đồng phục tư
duy- đồng phục “Học sinh giỏi” đang ngày càng phổ biến như hiện nay thật khó có
thể coi là một chuyện đáng mừng.
Tôi tự hỏi sau
cùng bố mẹ Việt có thực sự sợ con mình dốt không? Không, đúng ra là họ sợ con
mình dốt trong khi xung quanh “con nhà người ta” giỏi hết. Dốt cũng được, nhưng
tuyệt đối không được dốt… một mình.
“Quyền được học
dốt” hay gọi tên chính xác hơn là quyền được học – được phát triển với đúng
năng lực bản thân đang là một quyền mà phần đông học sinh Việt Nam đang chính bố mẹ, thầy cô, và xã hội vô hình trung xâm phạm một cách
không thương tiếc.
Tuổi thơ và
những tháng ngày tươi đẹp nhất của rất nhiều học sinh Việt Nam đang bị đánh cắp bởi một logic đang ngày càng tỏ ra không phù hợp trong
thời đại mới “Học giỏi là con đường độc đạo để thành công.”
Con bạn có được
quyền đi ngủ lúc 9h tối nay thay vì luyện đến gần sáng chỉ để chuẩn bị thi vở
sạch chữ đẹp hay không – đó không phải là câu hỏi dành cho Bộ Giáo dục và nhà
trường, mà dành cho chính bạn, những quý vị phụ huynh đáng mến – những người
định hướng quan trọng nhất cho con em mình.
Con học giỏi vì
cuộc sống, hay học giỏi vì thành tích? Chỉ chính quý vị mới có thể trả lời.
Hoàng Huy/
TuanVietNam/VnN
Nhận xét