3846. Muốn thành "công bộc Thủ đô" sao khó thế!
Muốn
thành "công bộc Thủ đô" sao khó thế!
 |
| Cử nhân loại giỏi các trường ngoài công lập (người ngoại tỉnh) không có cơ hội thi công chức Thủ đô. Nguồn Internet |
(GDVN) - Ngẫm lời Bác dạy với chuyện tuyển công chức ở
Hà Nội, quả thực có nhiều điều khiến người dân chưa "tâm phục khẩu phục".
Từ đề xuất của Sở Nội vụ Hà Nội, Phó
Chủ tịch UBND TP Hà Nội - bà Nguyễn Thị Bích Ngọc đã phê duyệt kế hoạch thi
tuyển công chức năm 2015 với tổng số 560 chỉ tiêu, trong đó đáng chú ý nhất
trong tiêu chí dự tuyển công chức năm nay là thí sinh phải có hộ khẩu thường
trú tại Hà Nội.
Người ngoại tỉnh muốn thi công chức Hà
Nội phải có ít nhất một trong các điều kiện như: Tiến sĩ tuổi đời dưới 35;
Thạc sĩ hoặc bằng tốt nghiệp đại học công lập, hệ chính quy loại giỏi, tuổi đời
dưới 30; Tốt nghiệp đại học, sau đại học loại giỏi, xuất sắc ở nước ngoài...
Quyết định này của Hà Nội cũng
đồng nghĩa với việc các cử nhân tốt nghiệp loại giỏi, xuất sắc
thuộc các trường ngoài công lập (người ngoại tỉnh) cũng không còn
bất cứ một cơ hội nào nếu muốn ứng cử thi tuyển công chức Thủ đô.
Từ ba vấn đề nổi cộm trong quyết định tuyển công chức…
Dưới góc độ của Nhà nước Pháp quyền Xã hội chủ nghĩa: Chúng ta đang hướng tới việc xây dựng một
Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, và phải đảm bảo các tiêu chuẩn như: Mọi tổ
chức, cá nhân trong xã hội phải tuân thủ pháp luật và bình đẳng trước pháp
luật, pháp luật phải công bằng, phù hợp với lợi ích của đại đa số nhân dân lao
động; Trong một nhà nước mà các quyền con người, quyền tự do dân chủ được pháp
luật bảo đảm và bảo vệ; Xây dựng nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, mà
trong đó Nhà nước do nhân dân là Nhà nước mà các cơ quan Nhà nước từ TƯ đến địa
phương đều do nhân dân trực tiếp hoặc gián tiếp thành lập để thực hiện quyền
làm chủ Nhà nước của mình; Xây dựng mối quan hệ bình đẳng qua lại giữa nhà nước
và công dân; Tôn trọng và bảo đảm thực tế các quyền tự do cơ bản của con người.
Dù vậy, Hà Nội lại chủ trương không cho
những người tốt nghiệp ngoài công lập thi tuyển công chức, thế nhưng bà
Nguyễn Thị Bích Ngọc – Phó Chủ tịch UBND thành phố thì vẫn cứ nói
rằng: “Từ trước tới nay Hà Nội vẫn làm như thế. Việc đưa ra tiêu chí với người
không có hộ khẩu như vậy để có thể tuyển được người thực sự có năng lực, chứ Hà
Nội cũng không cấm đoán gì”. Thật kỳ lạ!
Qua phát biểu của bà Phó Chủ tịch UBND
thành phố có thể thấy rằng, những người dân đang sống trong một đất nước,
được điều chỉnh bởi một Hệ thống pháp luật chung, nhưng lại bị đối xử bất bình
đẳng trước pháp luật. Điều mà người dân quan tâm nhất ở đây là họ đã mất đi
quyền được ứng cử vào vị trí mà họ mong muốn, chứ chưa nói tới vấn đề bằng đó
được cấp bởi trường đại học nào.
Dưới góc độ phương thức, cách thức quyền lực: Quyền lớn nhất của người dân trong một xã
hội dân chủ có hai nội dung quan trọng: Một là nhân dân tổ chức nên bộ máy nhà
nước và tham gia (ứng cử) quản lý Nhà nước; trực tiếp quản lý những công
việc mà chính quyền giao cho. Hai là dùng lá phiếu của mình bầu những người có
năng lực (có đủ đức, đủ tài) vào các vị trí quan trọng trong bộ máy của Nhà
nước. Tuy nhiên, cách làm này của Hà Nội chẳng khác nào “chặn
cửa”, không cho người dân tự ứng cử tham gia vào các cơ quan Nhà nước.
Nhà nước của chúng ta là Nhà nước của dân,
do dân và vì dân, trong đó Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ.
Vì vậy, cần thấy rõ rằng cách làm của Hà Nội là “triệt tiêu” quyền làm chủ
của người dân hay nói cách khác thì lãnh đạo tỉnh này đã dựng “một con đê” chắn
đường đối với các sinh viên tốt nghiệp ngoài công lập muốn ứng cử vào các vị
trí thuộc lĩnh vực quản lý Nhà nước.
Dưới góc độ pháp luật về giáo dục: Không phân biệt bằng cấp đào tạo hệ công
lập hay dân lập, không phân biệt cách thức đào tạo. Về mặt giá trị pháp lý thì
bằng tốt nghiệp cùng một chuyên ngành ở hệ đại học công lập hay ngoài công lập
là như nhau, Nhà nước không đặt vấn đề phân biệt.
Vậy Hà Nội căn cứ vào đâu để loại
bỏ quyền của những cử nhân tốt nghiệp hệ ngoài công lập, khi chưa có
một cuộc thi đấu, đua tài giữa sinh viên công lập và ngoài công lập? Nhà nước
cũng chưa từng đưa ra một cuộc khảo sát, kết quả đánh giá nào về vấn đề này? Cứ
tạm cho rằng mặt bằng chung của sinh viên hệ công lập có chất lượng hơn ngoài
công lập, nhưng có ai dám trả lời chắc chắn trước nhân dân rằng, những người đã
được tuyển dụng hoàn toàn xứng đáng hơn những người học hệ ngoài công lập?
Trên thực tế, có rất nhiều người không học
công lập nhưng đang khá thành công trong sự nghiệp, ngược lại cũng có rất nhiều
sinh viên đã tốt nghiệp hệ công lập nhưng chẳng thể hiện được khả năng.
Nói như một số giáo sư, các chuyên giao
trong lĩnh vực giáo dục là: Tuyển người chứ không phải tuyển bằng cấp và cần
kiểm soát chặt chẽ quy trình tuyển dụng chứ không nên áp dụng phương pháp loại
bỏ khi chưa có đánh giá gì về những người nộp hồ sơ xin dự tuyển. Cách làm ấy
nếu còn lặp lại sẽ vô tình sẽ làm thất thoát nhân tài.
Hơn nữa, chúng ta đang hướng tới xây dựng
một xã hội dân chủ, của dân, do dân và vì dân. Một trong những vấn đề căn bản
nhất ở đây là cơ quan tuyển dụng của nhà nước hay tư nhân khác nhau ở địa vị
pháp lý. Một trong những tiêu chí căn bản để hướng tới một Nhà nước pháp quyền
(một khi đã là cán bộ, công chức Nhà nước rồi thì nhất thiết chỉ được làm những
gì mà pháp luật cho phép) là cán bộ lãnh đạo đại diện cho cơ quan Nhà nước được
làm những gì luật cho phép, còn công dân được phép làm những gì mà luật không
cấm.
“Người sử dụng lao động” ở đây là cơ quan Nhà nước, mà ở đó lãnh đạo là người
đại diện cho cơ quan ấy, để tuyển chọn nhân sự; nhân sự ấy khi đã trở thành
công chức nhà nước cũng có nghĩa là “công bộc của dân” theo tư tưởng của Chủ
tịch Hồ Chí Minh, và đó cũng là điều mà lãnh đạo của Đảng và Nhà nước ta đang
phấn đấu làm tròn.
Cần phải nói rõ, tuyển dụng nhân sự ở
đây không phải cho cơ quan của cá nhân ông Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội,
cũng không phải cho cá nhân bà Phó Chủ tịch hay ông Giám đốc Sở Nội
vụ. Các ông (bà) là người đại diện cho các cơ quan Nhà nước để tuyển dụng
người có năng lực, và cần đảm bảo quyền của người dân (tức là quyền được ứng cử
vào các vị trí của Nhà nước), nhưng Hà Nội lại “đẻ ra giấy phép con”.
Trong thư gửi “Uỷ ban Nhân dân các kỳ,
tỉnh, huyện và làng” được đăng trên báo Cứu Quốc số ra ngày 17/10/1945, Bác đã
viết: Chúng ta phải hiểu rằng, các cơ quan của Chính phủ từ toàn quốc cho đến
các làng, đều là công bộc của dân, nghĩa là để gánh vác việc chung cho dân chứ
không phải để đè đầu dân như dưới quyền thống trị của Pháp, Nhật. Việc gì lợi
cho dân, ta phải hết sức làm. Việc gì hại đến dân ta phải hết sức tránh. Chúng
ta phải yêu dân, kính dân thì dân mới yêu ta, kính ta”.…
Ngẫm về “công bộc” của dân
Bác Hồ đã đưa ra quan niệm về ý nghĩa của từ “công bộc” để nói về trách nhiệm
và nghĩa vụ của viên chức Nhà nước.
Lời dạy của Bác đã nhắc nhở những người
làm trong các cơ quan công quyền luôn phải tự nhìn nhận lại bản thân để xem đã
xứng đáng với vai trò, vị trí công bộc của một nhà nước “của dân, do dân và vì
dân” hay chưa? Người khẳng định: “Nước ta là nước dân chủ. Bao nhiêu lợi ích
đều vì dân; Bao nhiêu quyền hạn đều của dân... Chính quyền từ xã đến Chính phủ
trung ương do dân cử ra… Nói tóm lại, quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân”.
Trong nhà nước của dân thì dân là chủ, người dân được hưởng mọi quyền dân chủ,
nghĩa là có quyền làm bất cứ việc gì mà pháp luật không cấm và có nghĩa vụ tuân
theo pháp luật.
Nhà nước của dân phải bằng mọi nỗ lực,
hình thành được các thiết chế dân chủ để thực thi quyền làm chủ của người dân.
Cũng trên ý nghĩa đó, các vị đại diện của dân, do dân cử ra, chỉ là thừa uỷ
quyền của dân, chỉ là “công bộc” của dân theo ý nghĩa đúng đắn của từ này.
Nhưng có những cán bộ lãnh đạo (công bộc của dân) đã lầm lẫn sự uỷ quyền đó với
quyền lực cá nhân. Vì vậy, Bác Hồ từng phê phán: “Cậy thế mình ở trong ban này
ban nọ, rồi ngang tàng phóng túng, muốn sao được vậy, coi khinh dư luận, không
nghĩ đến dân. Quên rằng dân bầu mình ra để làm việc cho dân, chứ không phải để
cậy thế với dân”.
Nhà nước do dân là nhà nước do dân lựa chọn, bầu ra những đại biểu của mình;
nhà nước đó do dân ủng hộ, giúp đỡ, đóng thuế để nhà nước chi tiêu, hoạt động;
nhà nước đó lại do dân phê bình, xây dựng, giúp đỡ. Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu
cầu: Tất cả các cơ quan nhà nước phải dựa vào nhân dân, liên hệ chặt chẽ với
nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự kiểm soát của nhân dân.
Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, chỉ có một Nhà nước thực sự của dân, do dân tổ chức,
xây dựng và kiểm soát trên thực tế mới có thể là Nhà nước vì dân được. Người
nói: “Dân làm chủ thì chủ tịch, bộ trưởng, thứ trưởng, uỷ viên này khác là làm
gì? Làm đầy tớ. Làm đầy tớ cho nhân dân, chứ không phải là làm quan cách mạng”.
Điều mà Chủ tịch Hồ Chí Minh muốn nhấn
mạnh, là người đầy tớ thì phải trung thành, tận tuỵ, cần kiệm liêm chính, chí
công vô tư, lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ… là lãnh đạo thì phải có trí
tuệ hơn người, nhìn xa trông rộng, gần gũi nhân dân, trọng dụng hiền tài…
Ngẫm lời Bác dạy với câu chuyện mà lãnh đạo thành phố Hà Nội đang làm quả
thực có nhiều điều khiến người dân (những người làm chủ) chưa “tâm phục khẩu
phục”. Trở thành công chức Nhà nước tức là nguyện làm “công bộc” của dân, vậy
mà sao khó thế?
Nhận xét