3716. Hóa ra họ “ăn” ghê thật!
Hóa ra họ “ăn” ghê thật!
Như Thổ
PNTB: Bài hay quá! Tham nhũng đâu có phải tại "Mặt trái của cơ chế thị trường"? Nó là cơ chế quản lý, cơ chế tuyển cán bộ, rồi cứ "chủ nghĩa tiền mặt" thì dù có "tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng" đến triệu lần cũng chả chống được tham nhũng.
(PetroTimes) - Bấy lâu nay người ta nói “Nhà nước như con bò
sữa, thằng nào vắt được thì cứ vắt” thật chẳng sai chút nào! Giá mà bây giờ làm
cách nào đó để thay đổi tư duy làm cho tập thể cũng như làm cho mình thì thật
là may mắn cho xã hội biết bao.
Anh là giám đốc một đơn vị không liên
quan đến xây dựng. Nhưng vừa rồi đơn vị của anh được cấp kinh phí xây dựng lại
một loạt trụ sở, trong đó có cả những tòa nhà cao tới cả chục tầng.
Sau hôm khánh thành một số tòa nhà tôi
gặp anh. Khi nói về chuyện xây các tòa nhà đó, anh mới thở dài bảo: “Thế mới
biết, các ông chủ đầu tư bất động sản “ăn” ghê thật!”. Ngừng một lát rồi anh
nói tiếp: “Mà không phải là ghê mà quá dã man”. Tôi hỏi tại sao anh lại đánh
giá như vậy thì anh bảo: “Anh có biết không! Chúng tôi xây nhà cho cán bộ,
chiến sĩ ở, xây một loạt trụ sở cho các đơn vị, bây giờ hạch toán ra chúng tôi
tiết kiệm được hơn 40%. Số tiền đó thoải mái mua các trang thiết bị cho đơn vị
làm việc”.
Rất ngạc nhiên về con số này, tôi thắc
mắc: “Nói tiết kiệm được 5-7% còn nghe được, chứ tiết kiệm được hơn 40% thì khó
tin quá!”. Anh bảo: “Thế mới là “ăn” dã man”.
Rồi anh thong thả kể rằng, sau khi có
thiết kế và đấu thầu xây dựng thì anh cùng Ban Giám đốc mời ông chủ thắng thầu
đến rồi nói huỵch toẹt luôn: “Bây giờ tôi hỏi ông, toàn bộ công trình này ông
cắt cho chúng tôi bao nhiêu?”. Hình như đã quen lệ với chuyện “lại quả” này cho
nên tay chủ thầu nói thẳng thừng: “Em gửi các anh 15%”.
Sau một hồi “cò kè” cuối cùng tay chủ
nâng lên 18%, rồi anh tuyên bố luôn: “Trừ luôn 18% vào giá đã bỏ thầu, còn các
ông ở trong ban giám đốc, ai mà nhận của bên thầu một điếu thuốc tôi kỷ luật
ngay”.
Thế là công trình bớt được chi phí 18%.
Chưa hết, anh yêu cầu thiết kế tất cả
các trụ sở đều phải sử dụng một loại cửa sổ và cửa ra vào giống nhau và cho đặt
với số lượng lớn. Riêng việc này cũng đã tiết kiệm được kinh phí lắp đặt cửa
tới gần 30%, bởi số lượng lớn thì giá thành rẻ, đó là chuyện ai cũng biết.
Trước đây khi làm trụ sở, mỗi đơn vị làm
một kiểu, mỗi ông chỉ huy đơn vị là một ông chủ dự án “con”… nhà cửa thì không
theo mẫu thống nhất đã đành nhưng vì sản xuất lắp đặt theo số lượng ít nên cái
gì cũng đắt.
Rồi chuyện dây cáp điện, tất cả các tòa
nhà đều dùng một loại dây điện và anh cho người đến thẳng nhà máy đặt mua, thế
là kinh phí cho dây điện, bóng điện cũng lại giảm được 30% so với dự toán.
Cầu thang máy cũng vậy, chỉ riêng bảng
điều khiển ghi xuất xứ từ EU nhưng đều do Trung Quốc sản xuất cũng là cả một
vấn đề.
Hóa ra từ xưa đến nay, những người thiết
kế trụ sở thường móc ngoặc với những nơi bán cầu thang máy và họ cho thiết kế
cầu thang máy theo như hãng nào đó mà họ đã OK. Nhưng quan trọng nhất đó là bộ
điều khiển. Cái vỏ cầu thang máy thì hàng Trung Quốc với hàng EU cũng gần ngang
nhau, nhưng riêng cái bảng điều khiển thì nếu như xuất xứ của EU thì đắt gấp 3
lần Trung Quốc và đó là chuyện quan trọng nhất.
Những tay chủ thường “treo đầu dê bán thịt
chó”, nghĩa là tráo bằng hàng Trung Quốc. Rồi một cách nữa để anh tiết kiệm, ấy
là tiến độ thi công.
Anh biết từ xưa đến nay các tay chủ thầu
có những trò rất tháu cáy là họ tìm cách dây dưa kéo dài thời gian rồi xin bổ
sung kinh phí.
Anh không cho làm như vậy. Trong hợp
đồng ghi rõ chậm ngày nào phạt tiền ngày ấy và phạt rất nặng. Thế là nhiều tay
chủ thầu đã phải mang giường bạt đến ngủ tại công trường để đốc thúc thi công
cho đúng tiến độ.
Vì thế xây một tòa nhà 100 phòng chỉ xây
trong 8 tháng đã xong với chất lượng hoàn toàn đảm bảo. Đúng là không làm kiểu
như anh không thể làm nổi.
Rồi cuối cùng anh kết luận: “Nếu như làm
cho tập thể mà mình cứ coi như làm nhà cho mình thì nhanh lắm, tiết kiệm lắm”.
Nghe anh nói mới thấy ngộ ra một điều, bấy
lâu nay các công trình của chúng ta cứ bị đội vốn, cứ bị chậm tiến độ cũng là
một phần lớn do tư duy “chặt chém”, tư duy “lại quả”. Và những người lãnh đạo
coi việc được thực hiện công trình đó là cơ hội để kiếm chác.
Chính vì vậy mà giá nhà cửa cứ đội lên
vù vù. Thậm chí biểu giá thành xây dựng của Bộ Xây dựng đưa ra cho các công
trình nếu tính một cách cẩn thận thì sẽ giảm được nhiều nữa.
Từ bài học chuyện xây nhà của đơn vị này
mới thấy rằng, bấy lâu nay người ta nói “Nhà nước như con bò sữa, thằng nào vắt
được thì cứ vắt” thật chẳng sai chút nào! Giá mà bây giờ làm cách nào đó để
thay đổi tư duy làm cho tập thể cũng như làm cho mình thì thật là may mắn cho
xã hội biết bao.
Trong làm ăn kinh tế, đúng là phải biết
tiết kiệm từng đồng nhưng tiết kiệm khác với hà tiện. Bấy lâu nay chúng ta cứ
hô hào phải tiết kiệm nhưng đúng là nhiều chỗ tiết kiệm không phải lối mà các
công trình của chúng ta bị đội giá cái chính là do người ta không muốn nghĩ
cách để tiết kiệm bởi giá càng cao thì họ càng có phần trăm mà “ăn”. Đơn giản
vậy thôi!
Nhân chuyện xây dựng anh lại kể cho tôi
nghe một sáng kiến của anh mà tiết kiệm cho các đơn vị hàng tỉ đồng, ấy là
chuyện lĩnh lương. Anh bảo, trước đây mỗi tháng đến ngày lĩnh lương từ các đơn
vị về để nhận sổ, nhận sách, nhận lương hết khoảng 70 chuyến ôtô. Mà có phải về
là nhận được ngay đâu. Có khi đến rồi lại về không, rồi chờ đợi mất ngày, mất
buổi rồi cả một hệ thống tài chính cực kỳ lằng nhằng, nhiều khi gây phiền hà,
bức xúc cho đơn vị cơ sở. Rồi chưa kể chuyện cán bộ, công nhân, viên chức có
khó khăn muốn vay vài triệu thì cũng phải làm hết đơn nọ đơn kia, rồi chỉ huy
này chỉ huy khác xét duyệt. Người đi vay tiền nhận được đồng tiền thì phải cám
ơn cám huệ đủ mọi chỗ.
Nghĩ cảnh một cán bộ vay được chục triệu
bạc của cơ quan, đơn vị thấy sao mà khổ quá.
Vậy là anh làm việc với một ngân hàng và
họ chuyển toàn bộ tiền lương của mọi người qua ngân hàng bằng thẻ ATM. Đến ngày
đến giờ là điện thoại nhắn tin đã có tiền, thế là xong. Rồi ngân hàng lại làm
cho mỗi người một cái thẻ thấu chi, tiêu trước trả sau. Ai có khó khăn gì cần
tiêu tiền thì dùng thẻ đó rồi ngân hàng sẽ tự động trừ thẳng vào tài khoản. Thế
là khỏi năn nỉ, xin xỏ. Chỉ một việc này thôi nó đã làm cho đội ngũ nhân viên
tài chính của đơn vị cơ sở nhẹ đầu đi không biết bao nhiêu lần, giảm đi được rất
nhiều thứ sổ sách, đỡ mất rất nhiều thời gian và lại còn giảm được người.
Thế là một mũi tên trúng được nhiều đích.
Người nhận lương cũng vui; đến lúc cần
tiêu tiền, cần sử dụng đồng tiền đột xuất cũng thoải mái; rồi lại giảm được
chuyện lưu thông tiền mặt - một vấn đề mà Ngân hàng Nhà nước đang cố gắng thực
hiện, rồi lại cũng góp phần chống tham nhũng, bởi cán bộ chỉ huy ai có bao
nhiêu tiền tra ở ngân hàng là biết hết, v.v… và v.v…
Chúng ta cứ nói cần phải cải tiến hợp lý
hóa công tác sản xuất để tiết kiệm. Nói thì rất dễ nhưng làm được thì cực kỳ
khó. Bởi lẽ không ít người lãnh đạo vẫn cứ muốn níu giữ cơ chế cũ và càng gây
được phiền hà bao nhiêu càng tạo ra nhiều thủ tục “hành là chính” thì họ càng
có cơ hội để kiếm chác.
Cho nên, cuối cùng vẫn là nếu như người
đứng đầu mỗi cơ quan, đơn vị mà không “tử tế” thì cũng chẳng lấy đâu ở nơi ấy
có những người “tử tế”.
Nhận xét