956.Ngó sang Thụy Sỹ...mà thèm!

Dân được quyền chọn bác sĩ

Đất nước Thụy Sĩ. Ảnh: Wordpress

BẢO ĐỨC/TUẦN VIỆT NAM

Thụy Sĩ là nước phát triển có hệ thống chăm sóc sức khỏe do người tiêu dùng định hướng lâu dài. Thành tựu hàng đầu thế giới về mặt y tế của nước này cung cấp bằng chứng và những bài học quan trọng về tính hiệu quả của nó.

Khác với hệ thống Mỹ - nơi chủ lao động và chính phủ lựa chọn hình thức bảo hiểm y tế; ở Thụy Sĩ, bản thân người tiêu dùng tự mua bảo hiểm y tế cho mình. Thậm chí hiện tại, một số chính sách bảo hiểm do người tiêu dùng định hướng của Thụy Sĩ đã được giới thiệu tại Mỹ.

Đây là một quốc gia có nền chính trị trung lập ít nhất từ năm 1907, khác với hầu hết láng giềng châu Âu. Hệ thống chăm sóc sức khỏe theo định hướng của người tiêu dùng là tấm gương phản ánh truyền thống độc lập của đất nước, khi người dân tự do chọn lựa các kế hoạch, và thể hiện sự đoàn kết thông nhất khi đòi hỏi tất cả mọi người mua bảo hiểm y tế và trợ cấp người nghèo. Nó cũng thể hiện sự chặt chẽ hơn nhiều so với mô hình kiểm soát hệ thống y tế của láng giềng với ít nhiều hạn chế với người được bảo hiểm và nhà cung cấp.

Người tiêu dùng Thụy Sĩ, không phải là các chủ lao động hay chính phủ, là đối tượng chi trả căn bản chi phí chăm sóc sức khỏe của đất nước. Trong năm 2000, 43% khoản thanh toán của người tiêu dùng là cho phí bảo hiểm.

Thuỵ Sĩ đặt ra tiêu chuẩn rất cao về chăm sóc sức khoẻ phổ cập. Ảnh: Wordpress

Hệ thống y tế do người tiêu dùng định hướng của Thụy Sĩ trợ cấp trực tiếp cho người nghèo và cũng đảm bảo rằng, người bệnh sẽ không phải trả bảo hiểm nhiều hơn những người khác. Trợ cấp thường dựa trên thu nhập và tài sản của người tiêu dùng, và tương đương với mức bảo hiểm trung bình ở một bang. Mọi người phải mua bảo hiểm y tế cơ bản từ một công ty tư nhân; chính phủ trợ cấp giá cho các gia đình thu nhập thấp. Người tiêu dùng có thể chọn lựa bất kỳ hãng bảo hiểm nào và đi thăm khám bất kỳ bác sĩ nào.

Chính phủ đưa ra những chính sách ví dụ như mức giá, chi phí cho mọi thủ tục y tế. Bác sĩ được tự do làm bất kể những gì họ cảm thấy cần thiết, yêu cầu xét nghiệm đưa ra đơn thuốc với bất kỳ loại thuốc nào được phê duyệt. Tuy nhiên, nếu hóa đơn bác sĩ đưa ra vượt mức trung bình quá lớn, thì họ sẽ phải có "thư xanh" - hóa đơn từ chính phủ chi trả phần trong số đó.

Theo tiêu chuẩn của thế giới, ngành y tế Thụy Sĩ rất phát triển. Các bệnh nhân khám chữa không phải chờ đợi lâu với mức chi tiêu ít hơn người Mỹ. Khoảng 11% Tổng sản lượng quốc gia (GNP) chi cho y tế (so với 16% ở Mỹ) trong khi thu nhập cá nhân lại thấp hơn. Chính vì thế, được đánh giá vào loại tốt trên thế giới, nhưng hệ thống y tế Thụy Sĩ lại rẻ hơn nhiều so với Mỹ.

Chủ ngân hàng không khác lao động chân tay

Đến với các phòng khám hay bệnh viện ở Thụy Sĩ, sẽ thấy bệnh nhân chi trả theo chính sách bảo hiểm cơ bản - chủ ngân hàng cũng giống như công nhân lao động chân tay (cho dù người giàu có thể mua bảo hiểm bổ sung như chăm sóc nha khoa, hay phòng bệnh viện tư nhân).

Không ai phải lo lắng về các hóa đơn y tế. Trong phòng khám, người ta không cần đến bộ phận thanh toán, hay nhân viên kế toán. Hệ thống bảo hiểm đơn giản tới mức bác sĩ có thể tự xử lý các hóa đơn. Chi phí tự động chuyển tới công ty bảo hiểm và được thanh toán trong vòng 10 ngày.

Thuỵ Sĩ đặt ra tiêu chuẩn rất cao về chăm sóc sức khoẻ phổ cập. Nhân viên y tế được dào tạo bài bản và các cơ sở đảm bảo chất lượng tốt. Mọi công dân và người cư trú dài hạn đều phải đăng ký gói chăm sóc sức khoẻ cơ bản trong vòng ba tháng với trường hợp nhập cảnh vào Thuỵ Sĩ, với công dân bản địa là ba tháng kể từ khi sinh ra.

Điều trị miễn phí ngay cả trong tình huống cấp cứu không tồn tại ở Thuỵ Sĩ. Khi tình hình bệnh nhân ổn định, họ sẽ phải cung cấp giấy tờ, hồ sơ về tình trạng bảo hiểm của mình. Các chi phí y tế thường khá cao. Phí phải được chi trả trực tiếp bởi bệnh nhân hoặc công ty bảo hiểm họ chọn lựa. Mọi công dân phải trả chi phí dư từ 184 euro – 1.350 euro tuỳ thuộc vào tính toán của phía bảo hiểm. Họ cũng phải trả 10% chi phí cho mọi loại điều trị nếu bị đội chi. Phụ nữ mang thai được miễn loại hình này.Chăm sóc sức khoẻ ở Thuỵ Sĩ chủ yếu do tư nhân đảm trách mặc dù chính phủ đưa ra luật định mọi công dân phải được tiếp cận gói y tế cơ bản. Gói này bao gồm điều trị bệnh tật hoặc tai nạn và mang thai. Mỗi người cần phải tự mình dành một khoản đóng góp thường niên cho gói này nằm trong chính sách bảo hiểm. Toàn bộ công ty bảo hiểm phải chi trả gói y tế cơ bản. Tỉ lệ đóng góp là rất khác nhau, nhưng họ đều không được phép từ chối người dân hoặc tự tăng phí. Người dân tuỳ ý sử dụng bất kỳ công ty bảo hiểm nào cho gói cơ bản theo sự chấp thuận của Luật liên bang. Phí bảo hiểm được chi trả trực tiếp cho công ty bảo hiểm trên cơ sở mỗi tháng.

Các bác sĩ và bệnh viện sẽ gửi hoá đơn thanh toán cho bệnh nhân và họ phải chi trả trong vòng 30 ngày. Người không cư trú lâu dài không nằm trong phạm vi bảo hiểm sẽ phải trả khoản tiền nhập viện một lần, mức phí trong khu vực từ 1.225 – 6.123 euro.

Người dân có thể đăng ký chọn lựa bác sĩ. Các bác sĩ tư chịu trách nhiệm chăm sóc hầu hết bệnh nhân ngoại trú. Ngoài giờ phẫu thuật thông thường, sẽ có bác sĩ chuyên trách các cuộc gọi khẩn. Thời gian chờ bác sĩ đã chọn lựa rất ngắn, mọi người thường hẹn trước. Ngoài bác sĩ còn có chuyên gia tư vấn. Họ là những bác sĩ cấp cao, hoàn tất bằng cấp cao đào tạo chuyên ngành cao hơn. Người dân có thể tiếp cận trực tiếp với chuyên gia tư vấn mà không cần giới thiệu từ bác sĩ. Tại Thuỵ Sĩ, có rất nhiều chuyên gia y khoa hoạt động trong các lĩnh vực như phụ khoa, ung bướu, nhi khoa và da liễu.

Chính phủ Thuỵ Sĩ có trách nhiệm điều khiển các chính sách sao cho nhà cung cấp bảo hiểm đảm bảo việc khám chữa bệnh, thuốc men, điều trị, vật lý trị liệu, phục hồi chức năng, chăm sóc nha khoa và chăm sóc tại nhà cho bệnh nhân như là một phần của gói dịch vụ y tế cơ bản với mức giá phê chuẩn. Công ty bảo hiểm không được phép từ chối hay trì hoãn bảo hiểm cho khách do điều kiện tuổi tác, tiền sử bệnh hay nguy cơ sức khoẻ nào khác.

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) thì trong số 29 quốc gia trên thế giới họ khảo sát, Thuỵ Sĩ là quốc gia có kết quả đặc biệt tốt dựa trên chi phí chi tiêu. Ví dụ, Thuỵ Sĩ có tuổi thọ đứng thứ hai thế giới, là một trong những quốc gia có tỉ lệ bác sĩ/số dân cao nhất. Còn giáo sư Regina Herzlinger thuộc Trường Kinh doanh Harvard thì cho rằng, hệ thống chăm sóc sức khoẻ của Thuỵ Sĩ khiến họ có khả năng duy trì một dân số lành mạnh, sức khoẻ tốt trong bối cảnh các quy định nghiêm ngặt về chi tiêu, chính phủ kiểm soát giá thuốc, chi phí xét nghiệm kiểm tra y tế, hạn chế tối đa khiếu nại của người dân.

Để đảm bảo sự công bằng, chính phủ trợ cấp phí bảo hiểm y tế cho các gia đình nghèo, hộ gia đình đông con, người nhập cư, cha mẹ đơn thân…Các khoản trợ cấp này thường tương đương với mức bảo hiểm trung bình. Các gia đình, cá nhân nhận trợ cấp chính phủ kiểu này gần bằng 1/3 số hộ gia đình ở Thuỵ Sĩ.

Nói tóm lại, bản chất của y tế Thuỵ Sĩ là thiết lập một hệ thống tư nhân vững chắc và hoạt động hiệu quả, do chính người tiêu dùng định hướng trong khi người tiêu dùng chịu trách nhiệm chính về chi phí chăm sóc sức khỏe của đất nước.

Theo Tuần Việt Nam