'Sách người Việt viết mà có cờ Trung Quốc rõ ràng là có ý đồ'
'Sách người Việt viết mà có cờ Trung Quốc
rõ ràng là có ý đồ'
Chiều 7/3, sau một ngày dài
họp HĐND TP Hà Nội, TS Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục học Thủ
đô, Hiệu trưởng trường THPT Đinh Tiên Hoàng biết được thông tin lại có thêm
cuốn sách in lá cờ Trung Quốc do chính người Việt Nam xuất bản. Ông không kìm
được sự bức xúc và thẳng thắn trả lời phỏng vấn Báo điện tử Giáo dục Việt Nam với không
ít ý kiến khá gay gắt.
|
Không còn là chuyện
của trẻ con
- PV: Thưa ông, với
tư cách là một nhà tâm lý giáo dục, một người thầy và nhà quản lí, ông có suy
nghĩ gì về hiện tượng một số cuốn sách cho mầm non có vẽ cờ Trung Quốc?
TS Nguyễn Tùng Lâm: Có
một số vấn đề đặt ra trong tình huống này, trước hết về mặt chính trị giữa
chúng ta và Trung Quốc (nước bạn có nhiều động thái vi phạm chủ quyền lãnh thổ
trên biển), vì thế những việc như thế này phải hết sức cẩn trọng. Thí dụ, nếu
sách giáo dục tình hữu nghị thì phải có nhiều cờ của nhiều nước, lúc đó có thêm
cờ Trung Quốc còn có thể khả dĩ, nhưng đây lại có duy nhất cờ Trung Quốc thì
không khác gì là một hình thức tiếp tay, tuyên truyền cho tư tưởng bá quyền của
Trung Quốc.
Chúng ta đều biết từ những
thứ rất nhỏ như bản đồ không có Trường Sa, Hoàng Sa hay đèn lồng Trung Quốc
cũng đưa sang, tức là người ta tìm mọi cách để xuyên tạc sai về chủ quyền lãnh
thổ. Thế nên những chuyện như thế này là không được, về mặt chính trị đơn thuần
thì các NXB phải chịu trách nhiệm chứ không thể nói là vô can, đây là một cách
làm việc không cẩn trọng.
Về mặt giáo duc: Đối với thế
hệ mầm non đây là những hình ảnh khiến cho trẻ có những ấn tượng rất sâu sắc.
Rõ ràng đưa hình ảnh này vào trong khi sách lại có chủ đề “Rèn trí thông
minh…”, sách do người Việt Nam
làm mà lại vẽ cờ Trung Quốc, tôi không biết ý đồ ở đây là gì nhưng rõ ràng là
có ý đồ. Làm như vậy là chúng ta có lỗi lớn, tạo cho các em có những ấn tượng
không đúng với khoa học giáo dục, có những ấn tượng sai mà sau này trong gia
đình, trong cuộc sống chúng ta phải giải thích lại.
Chúng ta đang giáo dục lòng
yêu nước bắt đầu là làm quen với chữ cái “C” trong đó có chữ “Cờ” mà lại không
có cờ Việt Nam thì rất vô lí, không gì có thể chối cãi, biện hộ được ở đây.
Tôi nhấn mạnh ở đây không còn
là chuyện trẻ con, mà thành chuyện của người lớn, ý thức cảnh giác, ý thức tự
tôn dân tộc, ý thức bảo vệ tổ quốc, tất cả những chuyện đó chúng ta phải đặt ra
để những người làm việc này không thể chối cãi, không thể vô tình, từ tác giả,
NXB, người kiểm duyệt và tất cả hệ thống quản lí của chúng ta phải tự đánh giá
kiểm điểm để sau này không xảy ra chuyện này nữa.
Chúng ta không chụp mũ cho ai
nhưng không được coi đây là việc vô tình, phải đặt trách nhiệm cao trong tình
hình đất nước chúng ta hiện nay.
Không có chuyện
người vẽ "vô tình"
- Ông có cho là
người làm sách chỉ vô tình vẽ nhầm?
TS Nguyễn Tùng Lâm: Ở
đây có 2 vấn đề đặt ra phải rất nghiêm túc.
Thứ nhất người vẽ không thể vô tình được. Đây là việc làm nếu nói nhẹ thì là: thiếu cẩn trọng, thiếu suy nghĩ, thiếu tính toán. Nhưng câu hỏi đặt ra tại sao không rơi vào những trường hợp cờ nước khác mà lại rơi vào cờ của Trung Quốc? Nên biện hộ là quên, nhầm lẫn, không chú ý thì đặt trong tình hình hiện nay tôi không tin điều đó được. Hoàn toàn tôi không thể tin được đó là sự vô tình.
Cũng có thể lý giải đó là một ám thị của một sao chép rồi chúng ta cứ sao chép vào sách, nhưng tôi cũng không thiên về cách giải thích này, mà cho rằng người làm việc này phải chịu trách nhiệm, chứ không đơn giản là vô tình.
Thứ nhất người vẽ không thể vô tình được. Đây là việc làm nếu nói nhẹ thì là: thiếu cẩn trọng, thiếu suy nghĩ, thiếu tính toán. Nhưng câu hỏi đặt ra tại sao không rơi vào những trường hợp cờ nước khác mà lại rơi vào cờ của Trung Quốc? Nên biện hộ là quên, nhầm lẫn, không chú ý thì đặt trong tình hình hiện nay tôi không tin điều đó được. Hoàn toàn tôi không thể tin được đó là sự vô tình.
Cũng có thể lý giải đó là một ám thị của một sao chép rồi chúng ta cứ sao chép vào sách, nhưng tôi cũng không thiên về cách giải thích này, mà cho rằng người làm việc này phải chịu trách nhiệm, chứ không đơn giản là vô tình.
Thứ hai, hệ thống kiểm duyệt
của chúng ta về những văn hóa phẩm tôi nghĩ là quá dễ dãi. Muốn ra một cuốn
sách phải có cả một quá trình kiểm duyệt qua nhiều người chứ không phải một
người, nhưng trong trường hợp này ai cũng... tin nhau!
- Liệu chăng đây có
thể chỉ là “tai nạn” trong một khâu nào đó khi xuất bản?
TS Nguyễn Tùng
Lâm: Với cuốn sách mà chúng ta mua bản quyền của
Trung Quốc thì có thể giải thích được, vì mua bản quyền nên trong hợp đồng phải
giữ nguyên, cái lỗi ở đó là lỗi kiểm duyệt. Còn sản phẩm của người Việt Nam , người Việt Nam vẽ thì hoàn toàn phải chịu
trách nhiệm chứ không đổ lỗi cho ai được.
- Trong nhiều năm
qua xã hội chúng ta tràn ngập văn hóa - nhất là phim ảnh Trung Hoa. Thế nên, ở
góc độ tâm lý, việc vẽ cờ Trung Quốc liệu có thể do quen quá mà nhầm không,
thưa ông?
TS Nguyễn Tùng
Lâm: Không thể lấy bất cứ một lí do gì để giải thích
trong chuyện này được. Trong bài tập đó có bao nhiêu thứ sao không lấy lá cờ
khác, thậm chí là cờ đuôi nheo cũng được, tại sao cứ phải lấy cờ Trung Quốc?
Chuyện này hoàn toàn vô lí, tác giả không thể chối được.
- Qua sự việc này
ông có nghĩ rằng “an ninh văn hóa” của chúng ta đang lỏng lẻo?
TS Nguyễn Tùng
Lâm: Đúng quá! Đây là sách còn có thể kiểm duyệt
được, hệ thống kiểm duyệt sách là chặt chẽ mà còn để hở như thế, thì bảo đảm an
ninh mạng còn khó khăn hơn. Riêng về sách và ấn phẩm, tôi nghĩ từ nay chúng ta
phải xác định rõ người chịu trách nhiệm trong quá trình kiểm duyệt, phải có kỷ
luật chặt chẽ. Tôi biết ngày nay sách lỗi chính tả, in ấn rất nhiều, những
chuyện như vậy gần như là không có kiểm duyệt. Cảm giác hệ thống kiểm duyệt rất
lỏng lẻo.
Đã đến lúc “tranh
chấp” bằng văn hóa
- Báo chí nói nhiều
về văn hóa ngoại lai đang ảnh hưởng sâu rộng trong xã hội, nhất là với những
người trẻ. Ông có góp ý gì để chúng ta giữ gìn được sự trong sáng của văn hóa
Việt, của con người Việt và lòng tự tôn dân tộc?
TS Nguyễn Tùng
Lâm: Theo tôi chúng ta phải làm từ ba phía. Trước
hết phải giáo dục cho dân mình có ý thức tự tôn của dân tộc, trong đó vai trò
của nhà trường rất quan trọng, đưa ra những hoạt động phù hợp cho lứa tuổi các
em, uốn nắn thế hệ trẻ vào những hoạt động đó. Gia đình cũng phải có ý thức về
việc này.
Mặt thứ hai, các cơ quan quản
lí về văn hóa phẩm phải được siết chặt hơn, phải có đủ lực lượng để ngăn chặn,
có nghiệp vụ để giải quyết, vì hàng lậu chỉ ảnh hưởng về mặt kinh tế, tác động
nhiều về vật chất nhưng tác động về mặt văn hóa thì lại ảnh hưởng lâu dài về cả
kinh tế lẫn con người. Chúng ta phải coi trọng điều này.
Phía thứ ba, phải biết cách
"đấu tranh" bằng văn hóa chứ không thể để lép vế mãi được nữa. Tức là
chúng ta cần tung một lực lượng văn hóa phẩm ưu tiên cho những vùng cao, vùng
biên giới. Tôi lấy ví dụ, phim Việt Nam có thể phải đưa lên những vùng
cao, vùng biên giới một cách ưu tiên hơn. Sách vở, báo chí cần phải được đưa
nhiều tới trường học ở những nơi xa xôi như vậy.
- Qua sự việc cụ thể
như này, giả sử còn những cuốn sách tương tự, thì tầng lớp mầm non nếu tiếp
nhận sẽ nhận thức như thế nào thưa ông?
TS Nguyễn Tùng
Lâm: Tôi nghĩ nếu chỉ “lọt” 1 đến 2 cuốn sách như
thế thì chưa ảnh hưởng lớn tới trẻ em ngay, vì nó còn đang như muối bỏ bể,
nhưng tôi đặt một vấn đề lớn hơn, chính câu chuyện trẻ con hôm nay là chuyện
của người lớn của chúng ta, chuyện của xã hội.
Chúng ta vẫn có nhiều người
sáng suốt để phơi ra những việc này, tôi tin đất nước, dân tộc mình đủ sức
thông minh, tôi không sợ ảnh hưởng đến thế hệ trẻ, nhưng trên quan điểm phải
làm đúng nguyên tắc, không tùy tiện để hôm nay xảy ra chuyện này ngày mai lại
xảy ra chuyện khác, nếu như vậy thì xã hội chúng ta bất an. 1 đến 2 cuốn sách
chúng ta có ý thức lên tiếng mạnh mẽ như vậy là tốt.
Qua đây chúng ta không nên có quan điểm đây chỉ là sai sót, nhầm lẫn mà nó là vấn đề quan trọng, từng bộ phận phải rút kinh nghiệm. Tôi nhắc lại đây là câu chuyện của người lớn.
Qua đây chúng ta không nên có quan điểm đây chỉ là sai sót, nhầm lẫn mà nó là vấn đề quan trọng, từng bộ phận phải rút kinh nghiệm. Tôi nhắc lại đây là câu chuyện của người lớn.
- Ông đánh giá như
thế nào về động thái của hai NXB khi tiến hành cho thu hồi?
TS Nguyễn Tùng
Lâm: Tôi cho việc thu hồi là đúng, không chối bỏ
trách nhiệm là tốt. Từ câu chuyện này bản thân hai NXB không chỉ thu hồi sách
mà phải kiểm điểm lại hoạt động của mình, ngoài những cuốn sách này còn có sai
sót nào ở những cuốn khác không, phải thực sự nhìn thẳng vào sự thật, nhìn tổng
thể để xây dựng lại nguyên tắc làm việc, những ai sai sót phải tự chịu trách
nhiệm chứ không được dung túng.
Tôi nhấn mạnh, tính chất giáo dục của mỗi ấn phẩm cần phải được đề cao hơn nữa.
Tôi nhấn mạnh, tính chất giáo dục của mỗi ấn phẩm cần phải được đề cao hơn nữa.
- Xin cảm ơn ông về
cuộc trao đổi này!
TS Nguyễn Tùng Lâm hiện là
Phó Chủ tịch kiêm TTK Liên hiệp các Hội khoa học & kỹ thuật Hà Nội, Chủ
tịch Hội Tâm lý giáo dục học Thủ đô, Hiệu trưởng trường THPT Đinh Tiên Hoàng.
Từ năm 2011, ông là Đại biểu HĐND Thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2011 – 2016, đại
diện cho tiếng nói của nhân dân Quận Đống Đa, TP Hà Nội.
Xuân Trung
Nhận xét