Nước mắt để dành - truyện ngắn

Nước mắt để dành

                                         Truyện ngắn – Tống Ngọc Hân

                                               (...Tiếp theo và hết)

Thứ Sáu, ngày 02/11/2012 - 16:00 (GMT+7)

Thiếu nữ DaoẢnh Ngọc Dương

Mặt trời lặn mất tăm mất tích. Mọi khi, bóng đêm trùm lên thì điện  mới được bật, nhưng hôm nay ánh sáng ban ngày còn thoi thóp, thì những cái bóng điện đã được trưng ra. Hai thứ ánh sáng non nớt trộn vào nhau làm cho khách khứa buông đũa, thò tay bốc thịt bỏ vào mồm nhau, thi thoảng nheo mắt vì choáng ngợp với sự xa xỉ thế này.

Trong buồng, Phúc đang dọn dẹp quần áo khăn khố mà mấy đứa em chồng tống hết cả vào. Phúc hay nói, hay cười hơn Sỉnh và đặc biệt là Phúc không bao giờ khóc, hoặc rất ít khi khóc. Có lẽ dòng nước mắt chảy ngược vào trong, xói mòn vẻ thanh xuân của cô nên đôi ngực đã sệ xuống như hình hai giọt nước đã lăn suốt một chặng đường dài không còn đủ để căng mọng. Có lẽ nước mắt mặn quá nên tấm thân cô khô khát hao gầy, da dẻ bắt đầu sạm lại. Phúc là người họ Vàng. Người Dao họ Vàng ở bản này chỉ đếm đầu ngón tay. Phúc được mẹ chồng cô chọn cưới về lúc cô mới mười ba. Hai mươi sáu tuổi đầu, Phúc đã có mười ba năm làm dâu nhà họ Phàn. Ngày đó khi mẹ chồng bảo Phúc nấu cơm, Phúc òa khóc: "Ở nhà con mới chỉ xem lửa thôi, không biết xem nước’’. Rồi khi xới cơm cho hơn chục cái bát chìa ra, Phúc cũng òa khóc vì phần mình chỉ còn miếng cháy già than cứng đờ, đen kịt. Không biết nấu thì phải biết xới, không biết nấu thì phải ăn cháy cho biết. Khóc lóc gì? Nghe Phủ Minh nạt vậy, Phúc sợ quá nghẹn ngào nuốt nước mắt thay canh, và miếng cháy cũng vì thế mà bớt đắng. Nuốt một lần, hai lần, dần dần thành quen. Thành ra bây giờ mỗi lần Phúc khóc, nước mắt cô không biết lối mà chui ra nữa, cứ âm thầm chảy xuống họng mặn chát, rồi chui xuống tim nhức buốt. Thành ra Phúc có khóc mà cũng chẳng ai hay nữa. Phúc đã bảo Sỉnh mấy lần rồi mà Sỉnh không nghe, gối của nó lúc nào cũng ẩm và lấm tấm mốc. Phúc thương Sỉnh nên gồng gánh đỡ Sỉnh rất nhiều việc nặng nhọc, nhưng khóc thay cho Sỉnh thì Phúc không làm được, vì Phúc còn chưa khóc hết phần của Phúc cơ mà.

Phủ Minh cũng đẹp như hai người em trai nhưng cái nét phong trần, từng trải của thằng trai ba mươi càng dễ hút hồn đám con gái mới lớn, Sỉnh bị Phủ Phong đánh, đấm nhưng chắc gì Sỉnh đã đau bằng Phúc. Dù Phúc không bị tát, bị đấm nhưng Phúc bị đôi mắt sắc như dao của Minh lột da, róc thịt. Cái giọng nói nhọn như kim chọc thẳng vào quả tim trong ngực, sau đó cái thân hình cao to ấy mới đè lên, ép máu trong tim phải chảy ra ngoài. Phúc đau lắm chứ. Tất cả bởi cái sự nghèo. Nhà Phúc nghèo. Nhà Sỉnh nghèo, rồi đến Mẩy cũng nghèo. Không có chục đồng bạc giắt lưng lúc về nhà chồng thì bị khinh là phải. Họ mất tiền mua về, họ đối xử thế nào cũng phải chịu. Thế nào gọi là “Ngậm đắng nuốt cay” Phúc hiểu rõ chứ. Những vết sẹo trên da thịt Sỉnh người ta nhìn thấy, Phủ Phong nhìn thấy mỗi ngày, còn vết sẹo trong tim cô, Phủ Minh đâu có thấy nên cứ mặc sức đâm chọc. Đôi lần Phúc định nói chuyện với mẹ chồng, nhưng vừa mở mồm bà đã: “Tôi làm dâu năm lên mười”. Và bà nội thì: “Các chị sướng chán, tôi bảy tuổi, bố cõng đi làm dâu”...Thế thì còn gì mà nói nữa.

*

*       *

Gần hai chục mâm cơm canh nguội ngắt, tơi bời được gia chủ dọn dẹp vào lúc trời gần sáng. Đoàn đưa dâu nhà gái lục tục kéo nhau ra về. Mỗi người một xâu thịt phần khoảng ba cân gì đó lủng lẳng xách tay, hỉ hả. Riêng thầy cúng một đùi lợn, ba ông bếp mỗi người một đùi, còn lại những người giúp việc trong đám, ai cũng có một xâu không lớn thì bé. Chảo Mẩy vừa ngáp, vừa bưng nước rửa mặt cho ông bà nội, bố mẹ chồng và các anh chị. Có lẽ cái đêm cưới là đêm mệt nhất.  Căn phòng treo đầy thịt lợn cứ tanh tanh mùi máu làm Chảo Mẩy gật gà, gật gù suốt đêm. Mẹ chồng cô cứ ra vào nhắc khéo, khách khứa còn uống rượu, dâu chưa được ngủ. Bà nhớ đến hồi mới về làm dâu nhà Phàn Quáng. Khi rúc vào ngủ với mẹ chồng bị mẹ chồng đuổi ra. “Vào ngủ với chồng cho quen đi”. Mười hai tuổi đầu biết gì mà quen với lạ. Thế rồi cái cảnh tra tấn không bằng dao ấy hằng đêm cứ lặp đi, lặp lại rồi cũng thành quen, như thế gọi là ngủ với chồng. Phàn Quáng là gã trai đa tài, đa tình, sát thủ, sát cá, sát cả gái. Lên rừng là có thú ăn, ra suối là có cá, ra khỏi nhà đêm nào là có gái ngủ với đêm ấy. Bà giống cái máy đẻ, mòn giường, nát chiếu mà nhẵn cả nền bếp, thì còn có lúc nào mà ghen tuông. Phủ Siểu không giống bố và hai anh trai, nó là đứa biết thương người, rồi nó sẽ thương Chảo Mẩy. Nó sẽ biết dỗ con khi khóc, xem con khi ngủ và biết giúp vợ lúc đau ốm...Sự lơ là, chểnh mảng của hai người anh trai vô tình đẩy hai người chị dâu về phía em chú. Bà chưa già, không trẻ, mắt còn nhìn qua lỗ trôn kim, tay còn cầm chắc cây kim để không tự đâm vào tay mình,  thì có việc gì mà qua mắt bà được. Người Mông sinh nhiều, nuôi nhiều, người Dao đẻ nhiều, nuôi ít, âu cũng là cái cắc cớ, oan nghiệt trong cái kiếp làm dâu của người đàn bà. Con Sỉnh lại ôn ọe, bà phập phồng lo từng ngày... Dẫu sao đứa trẻ ấy cũng vẫn là máu mủ họ Phàn...Bao đêm bà choàng tỉnh giấc bởi cái ác mộng kinh hoàng.

Con dâu bà nằm vặn vẹo trong xó buồng, mắt trợn ngược trắng dã, hai bàn tay nó ngoe ngoét máu và cái bụng xẹp lép, miệng nó lảm nhảm gọi tên Phủ Siểu. Bà run rẩy, lần lữa đi qua bao cơn ác mộng như thế mà Phàn Quáng đâu có biết. Đàn ông trong nhà này, trong họ này, trong cả bản này có ai biết.

Tiếng khóc dấm dứt của đứa dâu mới giữa đêm khuya vắng làm Phàn Quáng bực mình, rũ chăn bỏ ra hè ngồi. Khóc gì mà khóc, ngủ với chồng mà khóc à? Mà cái thằng Phủ Siểu cũng lạ, từng ấy tuổi rồi mà vẫn vụng về ...Trí nhớ chẳng còn hoàn hảo của Phàn Quáng cứ lục đi lục lại. Phải rồi, ngày xưa mẹ bọn chúng cũng khóc, mà đem đi cho người khác ăn thì còn khóc to hơn.

Trong nhà, sau khi bà nội Phủ Siểu rặn ra ba tiếng ho cụt lủn thì Chảo Mẩy biết điều nín lặng. Phúc và Sỉnh dưới bếp, nằm cạnh chồng mà cay đắng, cơn cớ gì đó cuộn lên trong lồng ngực, chui lên cổ họng, chẹn ngang. Như là ghen tị, như là hờn giận. Nếu Phủ Siểu chưa lấy Chảo Mẩy...thì chẳng biết đến bao giờ hai cái người đàn bà trẻ ấy mới mở mắt ra mà soát lại thân phận mình. Nếu Phủ Siểu chưa lấy Chảo Mẩy thì đâu có cảnh này. Cả ba cô con dâu đều khóc trong đêm tân hôn của Phủ Siểu.

*

*     *

Sau đêm chồng vợ đầu tiên. Chảo Mẩy nằm bẹp dí trên giường. Cô lờ mờ nghe tiếng người chị dâu cả bên buồng của chị dâu thứ.

- Thế mấy tháng rồi?

- Dạ! Ba tháng. Có phải chị cũng có lần như thế, với Phủ Siểu?

- Ừ!

- Thế nó đâu rồi?

- Chết rồi.

- Sao mà chết?

- Nó tự chết!

- Em không đợi được đến lúc nó tự chết đâu. Em muốn nó chết bây giờ. Uất lắm, người em lại yếu ớt không còn sức.

Chảo Mẩy lơ mơ chả hiểu gì cả. Cô vục ngồi dậy, trời đã sáng banh qua lỗ cửa sổ con con.

*

*     *

Chiều đến, sau khi uống bát nước rễ cây. Bụng Sỉnh căng vồng lên. Sỉnh nghe tiếng gào khóc, vùng vẫy, kêu cứu, oán trách. Sỉnh cắn răng nén đau, bồi thêm bát nữa. Ba ngày uống thuốc “bổ”. Mỗi ngày uống ba bát. Cái sinh linh nhỏ bé, lì lợm, gan góc càng bấu chặt vào mẹ, nó muốn được làm người. Sỉnh đưa tay định đấm vào bụng mình thì cái bàn tay cứng như kìm của Phù Siểu đã khóa chặt. Sỉnh tát mạnh vào mặt Phủ Siểu rồi òa khóc...

Sỉnh nhịn ăn, nhịn uống, người xanh xao, gầy rộc. Phủ Phong càng chán, càng chăm đi, hận cái loại đàn bà mắn đẻ, hơi tí là chửa, suốt ngày vác bụng. Người xa xót là mẹ chồng Sỉnh, người thấp thỏm là Phủ Siểu, người ngu ngơ không hiểu gì là Chảo Mẩy. Người phớt lờ, vô sự, vô can là Phàn Quáng. Và cuối cùng, người luôn để ý, theo dõi Sỉnh lại chính là Phúc. Cô muốn biết số phận của cái giọt máu oan nghiệt trong bụng em dâu, mà vừa ba năm trước nó cũng đã từng ở trong bụng cô, rồi sẽ như thế nào?. Ngày trước, mới mười bảy tuổi, Phủ Siểu chưa hiểu gì, chưa biết phải làm thế nào cho đúng. Còn bây giờ Phủ Siểu đã trưởng thành. Người đàn ông Dao tốt như Phủ Siểu bây giờ không nhiều. Phải chi cả hai người anh đều sống tốt được như Phủ Siểu.

*

*     *

Sỉnh có mang đã đến tháng thứ chín. Cô đòi vào rừng lấy thuốc. Phủ Siểu đón đường bắt về. Cô đòi xuống suối tìm cá, Phủ Siểu kéo tay lại. Chảo Mẩy đã mười lăm tuổi nên đã biết đoán non, đoán già. Tuy nhiên cô không thể nào nghĩ mọi cơ sự lại trở nên như vậy. Lời bài hát “Làm dâu” cứ từ từ ngấm vào cô tự lúc nào, đến nỗi Mẩy thuộc. Nhưng quả thật, chồng Mẩy rất tốt với Mẩy tốt với cả mọi người trong nhà nên việc tốt với hai chị dâu cũng là lẽ thường. Nhà có mười tám người, chị dâu sẽ sinh thêm thành viên thứ mười chín, đằng nào nồi cơm cũng đã to, chảo canh cũng đã đầy, mội bữa phải hai người khiêng xuống rồi. So với các chị dâu, Mẩy còn được học hành, dù cái sự học dang dở. Cái chuyện cô giáo giữ lại, phụ huynh cầm tay kéo con mình về lấy chồng là chuyện bình thường ở Nậm Toóng này. Người lớn hứa hẹn, lấy chồng vui lắm, được ăn ngon mặc đẹp, được đi ngủ sớm, mỗi tuần được lên chợ chơi và ăn quà một lần. Thế là lấy thôi, kể cũng nhớ cô giáo, nhớ lớp học nhớ bạn bè. Nhưng mà đàn bà con gái ở cái bản này, học nhiều học ít rồi cũng phải lấy chồng, đẻ con và làm lụng nuôi con thôi. Học thế thôi...

Gần ba giờ sáng, tiếng la hét của Sỉnh làm cả nhà thức giấc. Cơn đau vượt cạn làm quần áo, đầu tóc Sỉnh đầm đìa mồ hôi dù tiết trời Sa Pa mùa đông lạnh cắt da cắt thịt. Mẹ Phủ Siểu đã quá quen với việc đỡ đẻ cho con dâu nên thoăn thắt vừa cắt rốn cho thằng bé vừa trấn an con dâu. Sỉnh nằm nghiêng, úp mặt vào vách không một lần ngoảnh mặt nhìn thằng bé. Khuôn mặt cô trắng bệch tựa không còn hạt máu, hai mắt nhắm nghiền.

Tiếng mẹ chồng réo rắt, giục giã:

- Cho thằng bé bú đi, gọi sữa về.

Tiếng Phủ Phong cằn nhằn:

- Cho nó bú đi, không nuôi thì đem cho, đừng hại nó.

Giọng Chảo Mẩy sịt soạt:

- Chị mở mắt ra mà nhìn nó, nó đẹp y như bố nó.

Bao nhiêu người khuyên can mà Sỉnh vẫn cứ nằm như xác chết, không nhúc nhích động cựa. Đến sáng thì thằng bé gào lên vì đói, tiếng khóc to khoẻ lạ lùng.

Phủ Siểu vừa ở rừng về đã lao vào buồng chị dâu. Anh bế đứa bé đỏ hỏn tội nghiệp lên, đưa lưỡi mình vào miệng nó, thằng bé ngậm lấy lưỡi anh, mút lấy mút để. Phủ Siểu một tay bế thằng bé, một tay kéo tay Sỉnh ra khỏi gối và đặt thằng bé vào lòng Sỉnh, nói như van nài:

- Chị cho nó bú đi, nó có tội tình gì? Nếu chị bỏ nó, tôi sẽ nuôi, sẽ đi xin sữa nuôi nó, nó sẽ là con tôi. Cho nó bú đi, hổ ác còn không hại con. Tôi nói chị có nghe không?

Từ khoé mắt Sỉnh, hai  dòng nước mắt lại lăn ra, cô khẽ vén áo, đưa đầu vú vào miệng con. Thằng bé hì hục mút, ừng ực nuốt. Phúc đứng cạnh em dâu, nước mắt cô đang chảy xuống họng, chỉ khi nhịp tim chìm nghỉm trong dòng nước mặn chát thì nước mắt mới tìm lối ra ngoài. Sỉnh ái ngại hỏi: “Làm sao chị khóc? Em có thấy chị khóc bao giờ đâu?”

Phúc đưa tay quệt nước mắt như thể tội lỗi trong mình đã phần nào được em dâu gột tẩy hộ, đang theo dòng nước mắt chảy ra ngoài. Mẹ chồng Sỉnh khẽ thở ra, đứng dậy bước ra bếp hí hoáy chuẩn bị bữa trưa. Phủ Phong lại cằn nhằn:

- Mẹ chiều quá, nó làm cao đấy.

Phàn Quáng lần đầu tiên quát dạy con trai, vừa quát vừa lấm lét nhìn vợ.

- Anh chơi bời ít thôi, để thời gian mà trông coi vợ con.

Dường như vỡ lẽ mọi chuyện, ngoài chuồng lợn, Chảo Mẩy đưa vạt áo lên lau nước mắt. Sau nửa năm làm vợ Phủ Siểu, làm vợ người con trai được coi là tốt nhất bản, đây là lần thứ hai Mẩy khóc. Đời làm dâu của Mẩy còn dài, nước mắt nếu là thứ để dành được thì cũng phải để dành chứ. “Đàn bà phải biết để dành nước mắt cho những điều đáng khóc.” Hôm Mẩy mới về, chị dâu cả đã dặn dò Mẩy như vậy đấy.

                                                          Sa Pa, tháng 3 năm 2012

                                                                            T.N.H