5186. Vụ Formosa: 'Căng thẳng chưa có hồi kết'

Vụ Formosa: 'Căng thẳng chưa có hồi kết'

Nhà nước cần nhìn nhận vụ Formosa như 'một vấn đề thực sự nghiêm trọng', chứ không chỉ thuần túy là một vụ việc 

'cứ lờ đi thì nó sẽ qua', theo PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao

Diễn biến người dân biểu tình ở Lộc Hà, Hà Tĩnh hôm 3/4/2017 với hàng nghìn người tham gia phản đối công an và chính quyền 'đàn áp' khi họ đi đòi công lý trong vụ Formosa và không lâu sau đó, họ bị chính quyền tỉnh Hà Tĩnh 'khởi tố vụ án' cho thấy quan hệ giữa người dân và chính quyền đang hết sức 'nóng' và căng thẳng giữa hai bên 'chưa có hồi kết'.

Trao đổi ý kiến tại Bàn tròn Thứ Năm tuần này hôm 13/4, từ Viện Chính sách, Pháp luật và Phát triển(PLD), PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao nói với BBC:

“Tôi thấy rằng hiện tượng ngày 3/4 đúng là một hiện tượng rất nóng bỏng ở trong quan hệ giữa người dân với chính quyền và tôi không nghĩ rằng đây sẽ là điểm kết thúc của tình trạng căng thẳng.

                         PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao

"Tôi thấy rằng hiện tượng ngày 3/4 đúng là một hiện tượng rất nóng bỏng ở trong quan hệ giữa người dân với chính quyền và tôi không nghĩ rằng đây sẽ là điểm kết thúc của tình trạng căng thẳng như thế này, trong quan hệ giữa người dân, nhất là người dân miền Trung với chính quyền.

"Kể từ một năm trước đây, câu chuyện thảm họa vùng biển miền Trung đã làm cho người dân miền Trung hết cơ hội sinh kế. Biển không còn cá để đánh bắt, các doanh nghiệp ven biển cũng không còn cơ hội để kinh doanh, sản xuất.

"Chính vì thế chuyện nhà nước ta (Việt Nam) giải quyết như thế nào câu chuyện Formosa, theo tôi, đến bây giờ vẫn là câu chuyện để ngỏ.

"Và nhà nước cần nhìn nhận vấn đề này như một vấn đề thực sự nghiêm trọng, chứ không chỉ thuần túy là một vụ việc cứ lờ đi thì nó sẽ qua...

"Bởi vì nó gắn với đời sống của hàng trăm ngàn bà con ở bốn tỉnh miền Trung, đấy là tôi chưa nói nhà máy Formosa nếu đi vào hoạt động một cách chính thức, với đầy đủ công suất, thì chắc chắn việc xả thải ra môi trường biển còn tiếp diễn nữa.

"Và như vậy nó sẽ loang rộng ra các tỉnh khác ở phía Nam, điều đó là một điều tất nhiên và chắc chắn, nhiều nhà khoa học đã nói," Viện trưởng Viện PLD, thuộc Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Vusta), nêu quan điểm.

Quan hệ hành chính - quyền lực

'Chính quyền cần tạo điều kiện cho dân kiện Formosa'

Trở lại với việc xảy ra thảm họa Formosa, Tiến sĩ Hoàng Ngọc Giao nói tiếp:

"Đáng nhẽ quan hệ dân sự đối với việc bồi thường, người dân đòi bồi thường với Formosa, cái này chính phủ cần phải tạo điều kiện để người dân khởi kiện trên cơ sở pháp luật, đòi bồi thường thỏa đáng những thiệt hại mà Formosa đã gây ra cho họ...

"Điểm thứ hai, chính phủ, nếu giả sử đã lỡ tạm nhận 500 triệu đô-la Mỹ của Formosa, thì hãy coi đây là tiền tạm ứng đền bù cho người dân và cũng cần giải quyết cho người dân tiền tạm ứng đền bù này.

"Còn việc Formosa phải đền bù bao nhiêu, hãy để cho tòa án và người dân đi khởi kiện ở tòa án xem xét, cân nhắc thiệt hại thực tế để mà bồi thường.

  “Đây là quan hệ hành chính - quyền lực, bất cứ doanh nghiệp nào nếu vi phạm, gây ra thảm họa sự cố môi trường, nhà nước có quyền kiểm tra hành chính, có quyền phạt hành chính và có quyền yêu cầu khắc phục tình trạng ban đầu

                                PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao

"Và tôi nghĩ rằng nếu ta (Việt Nam) làm như vậy thì chắc chắn nó sẽ yên ổn tình hình và đảm bảo lợi ích của người dân.

"Thậm chí thiệt hại của người dân sẽ lớn hơn rất nhiều 500 triệu, điều đó là rất rõ, đấy là trong quan hệ dân sự giữa người dân với Formosa, hãy để cho họ giải quyết câu chuyện này qua tòa án."

Về vấn đề quan hệ giữa nhà nước với Formosa, ông Hoàng Ngọc Giao tiếp tục nêu quan điểm:

"Đây là quan hệ hành chính - quyền lực, bất cứ doanh nghiệp nào nếu vi phạm, gây ra thảm họa sự cố môi trường, nhà nước có quyền kiểm tra hành chính, có quyền phạt hành chính và có quyền yêu cầu khắc phục tình trạng ban đầu.

"Thế thì trong trường hợp Formosa, nhà nước hoàn toàn có thể trước hết là phạt hành chính đối với Formosa, sau nữa ra một lệnh buộc Formosa phải khôi phục môi trường biển miền Trung, quay lại vị trí ban đầu.

"Việc đó rất quan trọng và tôi tin rằng việc yêu cầu Formosa phải phục hồi hệ sinh thái của biển bốn tỉnh miền Trung chắc chắn sẽ buộc Formosa phải chi phí hàng chục tỷ đô-la, chứ không phải chỉ có 500 triệu đô-la đền cho bà con," PGS. TS. Hoàng Ngọc Giao từ Hà Nội nói với Bàn tròn Thứ Năm của BBC Việt ngữ hôm 13/4.

(BBC)