3579. Cần biết xấu hổ
Cần biết xấu hổ
Nhà thơ Hải Như/ Tiền Phong
PNTB: Cụ Hải Như, người viết bài thơ Thành phố hoa phượng đỏ, được phổ nhạc trở thành "tỉnh ca" của Hải Phòng quê tôi, nay cụ đã cao tuổi lắm rồi mà vẫn đau đáu về nền văn hóa dân tộc. Cụ trăn trở và buồn cho đất nước mình bây giờ nhiều quan chức đạo đức xuống cấp, năng lực hậu đậu, làm hỏng việc, thậm chí có kẻ phạm pháp ra trước tòa, dân phê bình, báo chí "ném đá"... mà không biết xấu hổ là gì. Cụ buồn vì xã hội đang mai một mất nét văn hóa phải biết "xấu hổ lấy rổ mà che"!
Nhìn ra xã hội hôm nay, chúng ta có nên “báo động” với nhau về
một lớp người đã không còn biết liêm sỉ, không còn biết xấu hổ?
Có một lần khi coi trên màn ảnh nhỏ, mấy em gái con nhà lành do
ham chơi đua đòi và cả do đến tuổi không có công ăn việc làm, đã nghe kẻ xấu rủ
rê đi làm nghề “bán mình dễ dãi”.
Mấy em gái đó bị công an truy quét bắt được trong lúc
“hành nghề”. Tôi không khỏi bùi ngùi khi thấy các em lấy hai tay che mặt trước
ống kính máy ghi hình.
Thú thật, tôi thấy lòng đau nhói vì đọc thấy những bàn tay của
các em đưa lên che mặt dấu hiệu của sự ăn năn hối lỗi. Các em biết hổ thẹn vì
chót lầm lỡ làm nhục gia đình, dòng họ. Giận mà thương. Mừng thay các em còn
biết xấu hổ!
Một lần khác, tôi coi lên màn ảnh nhỏ theo dõi một phiên tòa xử
vụ án tham nhũng. Mấy bị can là quan chức phải ra đứng trước vành móng ngựa vẫn
ngang nhiên đi đứng vẻ “quan dạng” khi tòa hỏi cung. Tôi quan sát thấy nét mặt
họ không mảy may xao động ăn năn tội lỗi, mà lại nhơn nhơn như thường.
Nhìn ra xã hội hôm nay, chúng ta có nên “báo động” với nhau về
một lớp người đã không còn biết liêm sỉ, không còn biết xấu hổ nữa rồi. Khi báo
chí đưa tin ở một vài địa phương có các quán “cơm tù” tự do hoành hành khách đi
xe đò (xe khách) mà người đứng đầu địa phương đó cùng người đứng đầu ngành giao
thông không biết xấu hổ thì thật hết chỗ nói!
Khi các cơ quan thông tin đại chúng đưa tin về một bến sông của
địa phương nọ có người lái đò mù đã mấy chục năm chở người sáng mắt mà người
đứng đầu địa phương đó cùng lãnh đạo ngành giao thông không thấy giật mình về
việc thiếu đi sâu đi sát dân. Các vị “công bộc” trên không cảm thấy xấu hổ về
bệnh quan liêu mãn tính thâm nhập cơ thể bộ máy công quyền thì ôi thôi?
Khóa họp Quốc hội kỳ này đánh dấu một dấu hiệu mới đáng hoan
nghênh, khuyến khích tranh cãi và không để các vị Bộ trưởng chỉ có báo cáo
thành quả là cơ bản mà còn đòi hỏi các người đứng đầu ngành phải trả lời thẳng
vào các câu chất vấn của đại biểu.
Nhưng… cử tri cả nước theo dõi trên màn hình không thể không
chép miệng buồn về thái độ nhận thiếu sót của vài vị. Những thiếu sót làm nên
những “mảng tối” của đời sống người dân, kéo lùi bước đi lên của đất nước đổi
mới.
Trên nét mặt các vị quan đầu ngành tuy có lúng túng trong việc
trả lời nhưng không thấy lộ ra một nét nào bộc lộ sự hổ thẹn về năng lực quản
lý yếu kém của mình.
Không thấy một vị nào đỏ mặt về việc quản lý ngành mình để xảy
ra sai sót, thảm họa gây nên những thất thoát tiền hàng trăm nghìn tỷ của dân.
Tôi quan sát ngược lại, thấy người xấu hổ và đỏ mặt đến nổi giận
lại là những cử tri ngồi trước màn hình khi họ liên hệ về sự phát triển chậm
trễ đất nước mình so với các quốc gia láng giềng.
Chúng ta đều biết nước Nhật sau khi thua trận trong thế chiến
thứ hai theo nhà báo Pháp Robert Guillain trong cuốn phóng sự: “Nước Nhật cường
quốc thứ 3 thế giới” đã phát hiện cả nước Nhật có một khẩu hiệu duy nhất mà nhà
báo tới đâu cũng gặp.
Khẩu hiệu “Phẫn Nộ Đồ Cường” dịch tạm là Hãy biết tức giận sao
đất nước mình lại không “mạnh giàu?”. Tôi cứ nghĩ nên chăng Nhà nước ta hôm nay
có nên nghiên cứu đưa ra một khẩu hiệu tương tự.
Khẩu hiệu “Hãy Cần Biết Xấu Hổ” thức tỉnh cả quan và dân để chóng đưa
đất nước ra khỏi đói nghèo, sánh vai cùng các quốc gia bạn trong khu vực. Sự
“im lặng đáng sợ” không còn biết xấu hổ đang là căn bệnh ác tính xâm nhập hủy
hoại cơ thể tâm hồn lành mạnh của chúng ta. Có thể nào chúng ta lại không dám
nhìn vào sự thật đáng xấu hổ này để “báo động” với nhau?
“Xấu hổ lại loại hình nổi giận hướng vào bên trong, nếu như cả
một dân tộc biết xấu hổ thì nó sẽ mang sức mạnh của con sư tử thu mình lại để
chuẩn bị phóng tới”. Câu nói trên đây là của Marx, tôi xin trích dẫn trong
“Toàn tập Marx-Engels” do Nhà xuất bản Sự thật ấn hành - tập 1 trang 487.
Có một lần khi coi trên màn ảnh nhỏ, mấy em gái con nhà lành do
ham chơi đua đòi và cả do đến tuổi không có công ăn việc làm, đã nghe kẻ xấu rủ
rê đi làm nghề “bán mình dễ dãi”.
Mấy em gái đó bị công an truy quét bắt được trong lúc
“hành nghề”. Tôi không khỏi bùi ngùi khi thấy các em lấy hai tay che mặt trước
ống kính máy ghi hình.
Thú thật, tôi thấy lòng đau nhói vì đọc thấy những bàn tay của
các em đưa lên che mặt dấu hiệu của sự ăn năn hối lỗi. Các em biết hổ thẹn vì
chót lầm lỡ làm nhục gia đình, dòng họ. Giận mà thương. Mừng thay các em còn
biết xấu hổ!
Một lần khác, tôi coi lên màn ảnh nhỏ theo dõi một phiên tòa xử
vụ án tham nhũng. Mấy bị can là quan chức phải ra đứng trước vành móng ngựa vẫn
ngang nhiên đi đứng vẻ “quan dạng” khi tòa hỏi cung. Tôi quan sát thấy nét mặt
họ không mảy may xao động ăn năn tội lỗi, mà lại nhơn nhơn như thường.
Nhìn ra xã hội hôm nay, chúng ta có nên “báo động” với nhau về
một lớp người đã không còn biết liêm sỉ, không còn biết xấu hổ nữa rồi. Khi báo
chí đưa tin ở một vài địa phương có các quán “cơm tù” tự do hoành hành khách đi
xe đò (xe khách) mà người đứng đầu địa phương đó cùng người đứng đầu ngành giao
thông không biết xấu hổ thì thật hết chỗ nói!
Khi các cơ quan thông tin đại chúng đưa tin về một bến sông của
địa phương nọ có người lái đò mù đã mấy chục năm chở người sáng mắt mà người
đứng đầu địa phương đó cùng lãnh đạo ngành giao thông không thấy giật mình về
việc thiếu đi sâu đi sát dân. Các vị “công bộc” trên không cảm thấy xấu hổ về
bệnh quan liêu mãn tính thâm nhập cơ thể bộ máy công quyền thì ôi thôi?
Khóa họp Quốc hội kỳ này đánh dấu một dấu hiệu mới đáng hoan
nghênh, khuyến khích tranh cãi và không để các vị Bộ trưởng chỉ có báo cáo
thành quả là cơ bản mà còn đòi hỏi các người đứng đầu ngành phải trả lời thẳng
vào các câu chất vấn của đại biểu.
Nhưng… cử tri cả nước theo dõi trên màn hình không thể không
chép miệng buồn về thái độ nhận thiếu sót của vài vị. Những thiếu sót làm nên
những “mảng tối” của đời sống người dân, kéo lùi bước đi lên của đất nước đổi
mới.
Trên nét mặt các vị quan đầu ngành tuy có lúng túng trong việc
trả lời nhưng không thấy lộ ra một nét nào bộc lộ sự hổ thẹn về năng lực quản
lý yếu kém của mình.
Không thấy một vị nào đỏ mặt về việc quản lý ngành mình để xảy
ra sai sót, thảm họa gây nên những thất thoát tiền hàng trăm nghìn tỷ của dân.
Tôi quan sát ngược lại, thấy người xấu hổ và đỏ mặt đến nổi giận
lại là những cử tri ngồi trước màn hình khi họ liên hệ về sự phát triển chậm
trễ đất nước mình so với các quốc gia láng giềng.
Chúng ta đều biết nước Nhật sau khi thua trận trong thế chiến
thứ hai theo nhà báo Pháp Robert Guillain trong cuốn phóng sự: “Nước Nhật cường
quốc thứ 3 thế giới” đã phát hiện cả nước Nhật có một khẩu hiệu duy nhất mà nhà
báo tới đâu cũng gặp.
Khẩu hiệu “Phẫn Nộ Đồ Cường” dịch tạm là Hãy biết tức giận sao
đất nước mình lại không “mạnh giàu?”. Tôi cứ nghĩ nên chăng Nhà nước ta hôm nay
có nên nghiên cứu đưa ra một khẩu hiệu tương tự.
Khẩu hiệu “Hãy Cần Biết Xấu Hổ” thức tỉnh cả quan và dân để chóng đưa
đất nước ra khỏi đói nghèo, sánh vai cùng các quốc gia bạn trong khu vực. Sự
“im lặng đáng sợ” không còn biết xấu hổ đang là căn bệnh ác tính xâm nhập hủy
hoại cơ thể tâm hồn lành mạnh của chúng ta. Có thể nào chúng ta lại không dám
nhìn vào sự thật đáng xấu hổ này để “báo động” với nhau?
“Xấu hổ lại loại hình nổi giận hướng vào bên trong, nếu như cả
một dân tộc biết xấu hổ thì nó sẽ mang sức mạnh của con sư tử thu mình lại để
chuẩn bị phóng tới”. Câu nói trên đây là của Marx, tôi xin trích dẫn trong
“Toàn tập Marx-Engels” do Nhà xuất bản Sự thật ấn hành - tập 1 trang 487.
Nhận xét
Cho nên "xấu hổ" bỏ ngoài tư duy.
Mặt chai, bám ghế ù lỳ
Việc làm thì kém, vơ thì nhanh tay.