3524. Việt Nam đang vay nợ như thế nào
Việt Nam
 | ||
|
Lần đầu tiên nhiều số liệu chi tiết về nợ công được người
đứng đầu ngành tài chính công bố tại diễn đàn Quốc hội.
Câu chuyện nợ công vốn đã được Quốc hội
thảo luận suốt nhiều kỳ họp, một lần nữa khiến dư luận quan tâm khi báo cáo
tình hình 2014 của Chính phủ đưa ra nhận định nợ công đang tăng nhanh. Liên
tiếp tại các phiên họp tổ, các buổi góp ý chuyên đề cũng như trong suốt phần
thảo luận kinh tế - xã hội ngày 30/10, hàng loạt câu hỏi, ý kiến xung quanh vấn
đề quản lý nợ được các đại biểu đặt ra.
Đáp ứng yêu cầu này, Bộ trưởng Tài chính
Đinh Tiến Dũng được đề xuất là thành viên Chính phủ đầu tiên tham gia ý kiến về
vấn đề này. Báo cáo của ông trước Quốc hội, đúng như kỳ vọng, đã lần đầu tiên
cho thấy một bức tranh khá toàn diện về tình hình tài chính quốc gia.
Lần dở
lại lịch sử, vị trưởng ngành cho biết khái niệm nợ công chỉ thực sự có ý nghĩa
đối với hệ thống quản lý tài chính Việt Nam từ năm 2010, khi Luật Quản lý nợ
công chính thức có hiệu lực. Trước đó, các chỉ tiêu quản lý khác là nợ Chính
phủ hay nợ quốc gia đều ở mức khá thấp (31-38% GDP) và chỉ thực sự tăng mạnh từ
năm 2009, khi Việt Nam
Những năm sau đó, kinh tế khó khăn,
nguồn thu bị cắt giảm để hỗ trợ doanh nghiệp trong khi các khoản chi cho an
sinh, các chương trình mục tiêu quốc gia… không thể cắt giảm khiến cho cơ quan
quản lý phải thắt chặt túi tiền dành cho đầu tư. Tỷ trọng chi cho lĩnh vực này
giảm từ 21,6% năm 2010 xuống mức 16-17% tổng chi hiện nay. Để bù đắp, Chính phủ
phải phát hành 170.000 tỷ đồng trái phiếu trong 3 năm 2014-2016, bên cạnh con
số 225.000 tỷ đã được Quốc hội phê duyệt trước đó cho giai đoạn 2011-2015.
Chính điều này đã đẩy nợ công tăng cả về
tỷ lệ lẫn số tuyệt đối, từ mức 50% năm 2011 lên 64% GDP năm 2015 (tốc độ tăng
nợ khoảng 18-25% một năm).
Điểm tích cực của việc vay nợ những năm
qua được Bộ trưởng thông báo là tăng tỷ lệ vay trong nước, giảm phụ thuộc vào
nước ngoài, lãi suất trái phiếu Chính phủ cũng có xu hướng đi xuống. Tuy nhiên,
ông Đinh Tiến Dũng cũng cảnh báo về các khoản vay trong nước đều có kỳ hạn
ngắn. Điều này đồng nghĩa với áp lực trả nợ giai đoạn 2015-2016 là rất cao.
Dù cho biết đến nay, Việt Nam luôn đảm
bảo trả đầy đủ, kịp thời các khoản đến hạn, không phát sinh nợ xấu, song Bộ
trưởng Tài chính cũng thừa nhận cơ cấu nợ hiện không bền vững. Cơ quan điều
hành phải phát hành trái phiếu đảo nợ với tổng số tiền dự toán trong vòng 3 năm
qua khoảng 137.000 tỷ đồng.
Cụ thể, số phát hành năm 2012 là 20.000
tỷ, 2013 là 40.000 tỷ và theo dự toán năm 2014 là 77.000 tỷ. "Nếu thu ngân
sách vượt lên theo báo cáo Quốc hội, có thể bố trí vào thì con số của năm 2014
có thể giảm đi. Còn dự toán năm 2015 là 130.000 tỷ", Bộ trưởng cho biết.
Từ thực
tế này, đại diện ngành tài chính cũng đưa ra kế hoạch khá chi tiết cho chiến
lược vay nợ của Việt Nam
Cùng với đó, Chính phủ sẽ tiếp tục phải
vay nước ngoài (chủ yếu là ODA, vay ưu đãi…) 5-6 tỷ USD một năm, trong đó số đi
vay để cho doanh nghiệp vay lại 1,5-2 tỷ USD. Các khoản bảo lãnh cho doanh
nghiệp đặc thù (dầu khí, điện, hàng không…) vay để làm các dự án trọng điểm
cũng khoảng 3-4 tỷ USD mỗi năm, bảo lãnh cho các định chế tài chính đặc thù
phát hành trái phiếu 60.000-70.000 tỷ một năm… sẽ cùng với khoản nợ của chính
quyền địa phương (cao thêm 30.000-45.000 tỷ mỗi năm) tác động tới nợ công.
Tuy vậy, với giả định GDP tăng trưởng
6,2-6,8% mỗi năm trong giai đoạn 2015-2020, lạm phát khoảng 5-6%, bội chi giữ ở
mức 4-5%, Chính phủ dự kiến nợ công sẽ tiếp tục tăng và đạt đỉnh vào năm 2017
(64,9% GDP) và giảm dần sau đó. Đến 2020, cơ quan điều hành kỳ vọng nợ công sẽ
về mức 60,2% GDP.
Với những tính toán nêu trên, kết thúc
phần phát biểu tại nghị trường, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng một lần nữa
kêu gọi sự chia sẻ của đại biểu Quốc hội và cử chi cả nước: “Đúng là nợ công
vẫn trong giới hạn cho phép nhưng chúng ta đang gặp khó khăn. Việc thực hiện
thành công các mục tiêu kinh tế xã hội, gắn với quản lý sử dụng vốn có hiệu quả
sẽ góp phần giảm nợ công, nợ xấu”, Bộ trưởng nhận định.
Nhật Minh
Toàn cảnh nợ công của Việt nam
Lần đầu tiên nhiều số liệu chi tiết về nợ công được người đứng đầu ngành tài chính công bố tại diễn đàn Quốc hội.
Theo:vnexpress
Nhận xét