3480.Dự án Phi cảng Long Thành chết yểu?
Dự án Phi cảng Long Thành chết yểu?
PNTB: Trong bối cảnh nền kinh tế đất nước như thế này (không phải nói nhiều) QH không xem xét dự án này là đúng, là phù hợp lòng dân. Nếu QH mà nghe tham mưu thông qua dự án này thì chưa biết chuyện gì sẽ xảy ra? Ông TS Trần Đình Bá cảnh báo rất đúng rằng, nếu cứ làm sân bay Long Thành lúc này sẽ là... cú "lật thuyền" cho nền kinh tế đất nước.
>> Dự cảm không lành mạnh về siêu dự án
>> Dự cảm không lành mạnh về siêu dự án
Quốc hội Việt Nam sẽ không bỏ phiếu quyết định về
chủ trương đầu tư Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành trong kỳ họp hiện nay. Nội dung này đã được loại khỏi nghị trình, phải chăng dự án này
quá tốn kém trong bối cảnh tình hình kinh tế trì chậm và áp lực nợ công trong
tình trạng báo động. Nam
Nguyên tìm hiểu vấn đề này.
Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành ở tỉnh Đồng Nai
là một dự án trọng điểm quốc gia với tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 18 tỷ USD
chia làm ba giai đoạn. Để thực hiện dự án này, chủ đầu tư sẽ phải giải tỏa và
thu hồi 5.000 ha đất và giai đoạn 1 dự kiến hoàn thành năm 2025 với chi phí 7,8
tỷ USD, lúc đó sân bay Long Thành đạt công suất 25 triệu khách/năm.
Điểm đáng lưu ý là Phi cảng Tân Sơn Nhất TP.HCM được Bộ
GTVT cho là đã phục vụ 20 triệu lượt hành khách trong năm 2013 và cũng đang
được cải tạo nâng cấp vì tới năm 2017 sẽ quá tải với mức 25 triệu hành
khách/năm. Trong khi đó TS Trần Đình Bá, một nhà nghiên cứu về chiến lược hàng
không, phát biểu trên báo mạng Kiến Thức lại xác định rằng, thị phần hàng không
của Việt Nam hiện nay mới đạt 11 triệu khách/năm.
Ngoài ra, giới khoa học cũng cho rằng khả năng tăng lượng
hành khách quốc tế đến Việt Nam
nhiều đến nỗi phải thực hiện Dự án Long Thành chẳng khác nào đếm cua trong lỗ.
Phó giáo sư Tiến sĩ Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế từ
Hà Nội nhận định:
“Đối với dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành thì đây
là một dự án cực lớn từ trước đến nay. Hiện nay các cơ quan chức năng nhìn nhận
tính cấp thiết và sự cần thiết của nó là phải có. Nhưng theo quan điểm của
nhiều chuyên gia, học giả cũng như các nhà kinh tế thì thấy trong bối cảnh hiện
nay cũng chưa đến mức độ cần phải có một sân bay lớn như vậy và dự án với nguồn
lực đầu tư lớn như vậy.
Cho nên trong bối cảnh hiện nay mọi người đều biết là
kinh tế vô cùng khó khăn, những thách thức lớn với nền kinh tế vẫn đặt ra trước
mắt, đặc biệt là nguồn lực. Với đầu tư như vậy thì sẽ gây ra tổn thất rất lớn
và chắc chắn đưa Việt Nam lún sâu vào con đường nợ nần mà không những đời nay
trả nợ mà đời sau cũng phải tiếp tục trả nợ. Chính vì những vấn đề khúc mắc như
vậy cho nên Quốc hội đã đưa dự án này ra khỏi nghị trường trong kỳ họp này.”
Trước thời điểm có thông tin Quốc hội loại Dự án Phi cảng
Long Thành ra khỏi chương trình nghị sự kỳ họp thứ 8, Bộ Giao thông Vận tải cơ
quan đề xuất dự án sân bay Long Thành vẫn còn cố gắng trấn an dư luận về khả
năng thu hồi vốn của dự án, cũng như việc ngân sách nhà nước chỉ tài trợ một
phần dự án, còn lại là vốn vay từ nhiều nguồn khác nhau. Tuy vậy kể từ
21/10/2014 thì chính Bộ trưởng Giao thông Vận tải Đinh La Thăng đã phải nhìn
nhận là mối lo về nợ công đang dâng cao gây bất lợi cho dự án Phi cảng Quốc tế
Long Thành.
Vấn đề nợ công
Nhận định về vấn đề áp lực nợ công đang đè nặng Việt Nam mà đó cũng
là lý do để Quốc hội gác lại Dự án sân bay Long Thành, Phó Giáo sự Tiến sĩ Ngô
Trí Long phát biểu:
“Thủ tướng luôn luôn báo cáo nợ công ở trong mức độ an
toàn, có nghĩa là trong mức độ hiện nay đánh giá mức độ an toàn ở chỗ nào. Thí
dụ Châu Âu đánh giá nợ công dưới 60% GDP, bội chi ngân sách dưới 3% là an toàn.
Nhưng có điều kiện khác là khả năng trả nợ được hay không. Mặc dầu nợ công hiện
nay dưới mức an toàn nhưng tới 2015 sẽ xấp xỉ 65%, tức là tới giới hạn đỏ và
khả năng trả nợ của Việt Nam rất hạn chế. Hiện nay nợ công có xu hướng tăng
nhanh, hiện nay mỗi người dân Việt Nam phải chịu 900 USD/ đầu người nợ công;
với thu nhập quốc dân tương đối bé với ngân sách thâm hụt rất lớn tình hình
kinh tế vô cùng khó khăn; nợ công có xu hướng gia tăng, năng suất không có hiệu
quả. Cho nên đó chính là những băn khoăn những khó khăn lớn nhất. Vấn đề ở đây
không phải là biểu hiện của con số mà khả năng trả nợ cũng như tốc độ nợ có xu
hướng tăng quá nhanh. Đây chính là sự lo lắng và cũng là sự bất cập của vấn đề
nợ công hiện nay.”
Về vấn đề tổng nợ công của Việt Nam theo số
liệu của Bộ Tài chính là không bao gồm nợ của doanh nghiệp nhà nước, hay
chính quyền địa phương. PGSTS Ngô Trí Long nhận định:
“Hiện nay về cách tính nợ công của Việt Nam và quốc tế
có sự vênh nhau, không khớp với nhau. Điều đó có nghĩa nợ của doanh nghiệp nhà
nước, nợ của một số chính quyền địa phương hoặc tổ chức thuộc nhà nước được nhà
nước không tính vào đó. Trước quốc tế thực chất hiện nay với khối nợ của doanh
nghiệp nhà nước cực kỳ lớn thì trong tình hình như vậy mức nợ công không phải
là dưới 65%. Thực tế các chuyên gia, các nhà khoa học không phải tổ chức nước
ngoài người ta tính toán nợ công trên 100% tức là trên mức báo động rất nhiều.
Với tỷ lệ nợ công so với GDP như vậy đồng thời với những khó khăn thách thức
cũng như xu hướng nợ công tăng, khả năng chi trả và việc xử dụng không hiệu qủa
thì đây là tình trạng đáng báo động. Chính vì vậy cho nên vấn đề này đang được
đặt ra trên bàn nghị sự của Quốc hội trong kỳ họp này.”
Trong câu chuyện với chúng tôi, nhà báo cũng là blogger
Phạm Thành hiện sống và làm việc ở Hà Nội nhìn nhận việc tạm gác dự án sân bay
Long Thành theo cách riêng của mình. Ông nói:
“Lâu nay người ta tìm mọi cách để có dự án để lấy tiền
đầu tư một phần cho công trình để rồi bản chất là họ chia nhau, có những công
trình cũ tồn tại mà người ta chưa khai thác hết thế mà người ta vẫn cứ làm cái
mới. Ngay nhà Quốc hội cũng thế thôi, nhà Quốc hội mới hoành tráng như vậy thật
nhưng nhà cũ vẫn dùng được, trong điều kiện đất nước còn đang khó khăn lẽ ra
nhà quốc hội cũng không nên đập đi rồi xây lại. Như con nhà nghèo ấy mà, đi vay
được một ít tiền thì cứ tiêu vung tiêu phí, đến bây giờ đến giai đoạn phải trả
nợ mới nhìn lại là lấy tiền đâu để trả nợ. Vì vậy Dự án Long Thành một dự án
tốn tiền khá lớn họ phải dừng lại. Bản chất là do áp lực không có tiền chứ
không phải là vì họ thấy được các vấn đề đâu.”
Dự án Phi cảng Quốc tế Long Thành đã trải qua một hành
trình long đong kéo dài từ 2005 sau khi được Thủ tướng phê duyệt vị trí và qui
mô dự án. Gần đây nhất là sự kiện Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Phạm Quý
Tiêu phải công khai xin lỗi Chính phủ Nhật Bản. Ông Thứ trưởng đã nói bừa là
phía Nhật Bản hứa cho Việt Nam vay 2 tỷ USD để thực hiện Dự án sân bay Long
Thành.
Việc Quốc hội quyết định chưa xem xét chủ trương đầu tư
trong kỳ họp thứ 8 có thể xem là một tín hiệu tích cực. Nhất là khi dư luận
đánh giá nhu cầu cần thiết về việc thiết lập Phi cảng Quốc tế Long Thành là ảo
tưởng và dựa trên những số liệu tính toán không xác thực.
Nhận xét