3240. Chặn nguy cơ một 'xã hội chết'
Chặn nguy cơ một 'xã
hội chết'
PNTB: Đồng ý với tác giả... Tuy nhiên chưa ai vạch mặt được nguyên nhân của bệnh vô cảm đang ngày càng phát triển trong xã hội ta? Mọi sự đều phải trị từ từ gốc...
Mặc dù xây dựng nền tảng đạo đức xã hội luôn là điều cốt yếu,
nhưng cũng cần có những quy định pháp lý để chống bệnh vô cảm. Một xã hội vô
cảm sẽ là một "xã hội chết".
Không khó nhận ra bệnh vô cảm, nhưng làm sao để chữa được bệnh
thì không hề đơn giản. Sự mất lòng tin trong xã hội, sự ích kỷ, tính thực dụng
trong lối sống của một bộ phận xã hội làm cho bệnh thêm nặng.
Tạo
cho xã hội sức đề kháng
Để chữa trị căn bệnh "ung thư tâm hồn" này, cần
phải kết hợp đồng bộ nhiều giải pháp. Trước hết phải tạo cho xã hội một sức đề
kháng. Đó chính là việc xây dựng và không ngừng nhân lên những yếu tố tích cực
trong xã hội. Một môi trường xã hội tốt, lành mạnh sẽ tạo được sức đề kháng cao
với căn bệnh này. Ngược lại, trong một môi trường xã hội xấu, nơi mà tiêu cực
lấn át tích cực thì bệnh vô cảm sẽ lây lan.
Một xã hội vô cảm sẽ là một "xã hội chết"- cái chết
trước hết từ trong tâm hồn.
Phải bền bỉ xây dựng văn hóa ứng xử, tạo đời sống tinh thần
phong phú, mà ở đó các giá trị tinh thần, đạo đức của xã hội được xác lập rõ
ràng, thể hiện mạnh mẽ, để ai làm những điều xấu cũng phải sợ, cũng phải ngại.
Nếu cái tốt, cái thiện ở thế thượng phong, nếu ở đâu người tốt cũng biết đoàn
kết, hợp lực tạo nên sức mạnh thì ở đó chắc chắn cái xấu, cái ác sẽ từng bước
bị đẩy lùi, sự vô cảm sẽ mất dần đi.
Tất cả chúng ta đều phải day dứt trước câu hỏi: Bây giờ đời sống
của người Việt Nam mình khấm khá hơn trước rất nhiều
nhưng tại sao bệnh vô cảm lại nặng hơn? Như thế càng thấy rõ, không phải
cứ nghèo là vô cảm, không phải cứ túng là làm liều.
Thuốc chữa bệnh vô cảm nằm ở sự truyền phổ sâu sắc những giá trị
truyền thống của dân tộc, thẩm thấu vào trong đời sống xã hội. Xã hội càng hiện
đại thì những giá trị đó lại càng cần nhân rộng, không được để cho những làn
sóng lai tạp, xô bồ che lấp, lấn át những giá trị truyền thống.
Khi bệnh vô cảm trong xã hội càng lây lan thì sự gắn kết, tình
người càng bị mai một. Xã hội cần có ngọn lửa nhân ái lan tỏa, những người hoạn
nạn càng cần ngọn lửa nhân ái sưởi ấm họ. Đó chính là tiêu chí của một xã hội
văn minh, một xã hội có đạo đức
Cuộc chiến chống bệnh vô cảm cần được triển khai trong từng gia
đình, trước hết là giáo dục con cháu bằng các hành vi ứng xử mẫu mực của ông
bà, cha mẹ, người lớn tuổi.
Tôi từng chứng kiến một việc đáng buồn: Hôm đó, chúng tôi đang
đi trên một đường phố thì thấy một cụ già gầy guộc, quần áo cáu bẩn, ngồi bên
vỉa hè chìa tay xin ăn. Một cháu bé chừng 8 tuổi đi cùng với bố mẹ liền đưa cho
cụ già gói bánh cháu đang cầm trên tay. Cụ già nói, giọng thều thào: "Cảm
ơn cháu". Lập tức, người mẹ sẵng giọng nói với cháu bé: "Ăn mày giả
vờ đấy con ạ". Cháu bé ngơ ngác không hiểu mình đã làm sai điều gì.
Cần những quy định pháp lý
Mặc dù xây dựng nền tảng đạo đức xã hội luôn là điều cốt yếu,
nhưng cũng cần có những quy định pháp lý để chống bệnh vô cảm. Nếu thấy bệnh
nhân nguy kịch mà nhân viên y tế từ chối việc cứu chữa thì dù với bất cứ lý do
gì cũng phải bị xử lý nghiêm minh; nếu gặp người bị nạn trên đường mà không cứu
sẽ bị truy cứu với những chế tài riêng.
Trách nhiệm công vụ thể hiện đạo đức công vụ, đạo đức xã hội.
Đối với hệ thống công quyền, để trị bệnh vô cảm, cần cải cách hành chính một
cách mạnh mẽ hơn, đưa ra những quy định khoa học, cụ thể, rõ ràng về trách
nhiệm của từng người trong guồng máy công vụ để nếu một người không làm đúng
chức trách của mình thì lập tức bị bật ra khỏi hệ thống. Nếu một nền hành chính
được thực thi một cách khoa học thì sẽ dần dần sẽ tạo ra một thói quen, buộc
những ai ở trong guồng máy cũng phải làm hết chức phận của mình.
Bên cạnh việc xây dựng một nền hành chính khoa học để quản trị
tốt thì cần tăng cường giáo dục để cho những "công bộc" - những người
ăn lương của nhà nước bằng tiền đóng thuế của dân - phải cảm thấy mình có trách
nhiệm đạo đức trong việc phục vụ dân; trước những đòi hỏi, những bức bách, thậm
chí những bất hạnh của người dân thì không thể làm quay mặt làm ngơ. Và cần
tăng cường thanh tra công vụ thường xuyên, bất chợt, đột xuất dưới nhiều hình
thức khác nhau để bắt bệnh thật chính xác, kịp thời, từ đó sẽ thưởng phạt
nghiêm minh.
Không gì có thể thay thế việc khơi dậy lòng nhân ái và dũng khí
trong mỗi con người, tinh thần trách nhiệm và dũng khí của các cơ
quan chức năng trước những ngang trái và bất công.
Cần xây dựng một xã hội đồng cảm và chia sẻ. Các hoạt động nhân
đạo, từ thiện được triển khai rộng khắp là hướng tới một xã hội như vậy.
Một xã hội vô cảm sẽ là một "xã hội chết"- cái chết
trước hết từ trong tâm hồn.
Hồ Quang Lợi /
(Tuần Việt Nam )
Nhận xét